تاریخ مواد مخدر و اعتیاد در ایران
پیش نویس
تاریخ مواد مخدر و اعتیاد در ایران در هر دوره از ساختار های تاریخی اجتماع بلایی برای توده ها وجود دارد، از بدو ورود استعمار و امپریالیسم به ایران مواد مخدر این مشکل و بلا در ایران بوده است. مصرف مواد مخدر و اعتیاد در ایران، عادتی غیر اجتماعی و نا مقبول تلقی می شود، ولی در هر صورت بسیاری به صورت جدی با این موضوع درگیر می باشند، و افراد زیادی خصوصا در سنین نوجوانی تا میانسالی، مواد مخدر مصرف می کنند، و به آن وابسته هستند. طبق آمار تقریبی خوش بینانه تقریباً رسمی، تعداد معتادان به مواد مخدر در ایران، حدود سه میلیون نفر تخمین زده می شود. چنانچه دایره ارتباطی هر فرد معتاد را فقط به چهار نفر محدود نماییم، قریب به ۱۲ میلیون نفر از مردم مستقیم یا غیر مستقیم، با این مشکل در تماس و یا درگیر می باشند.
تصویر یک اثر تاریخی، عکس شماره ۳۴۷۹.
. . . ادامه دارد و باز نویسی می شود . . .
دلایل خاص این تحقیق
بعد از زلزله برای بازسازی شهر تاریخی بم، حدود یکسال در آن شهر بودم، تاکنون در عمرم با افراد معتاد سر و کار نداشتم، کسی که حتی سیگار می کشید یا مشروب الکلی می خورد، می گفتم اول ترک کن یا حداقل کنار بزار، بعد با من حرف بزن. در شهر بم مجبور بودم کارگاهی ایجاد کنم، البته در آن شهر یک جوان کاملاً سالم خوش قد و بالا و ورزشکار را بکمک گرفته بودم. اما تمام ۱۰ تا ۱۵ کارگر که در کارگاه تیرچه بلوکم کار می کردند، همه اعتیاد به تریاک داشتند. زیرا نتوانسته بودم افراد غیر معتاد برای کار در آنجا گیر بیاورم، اینها افرادی از تهران، استان های سیستان و بلوچستان و کرمان بودند، که برای کار و تریاک ارزانتر به آن شهر آمده بودند. بعد از نیم قرن سن، تازه به زندگی معتاد در این کارگاه و شهر آشنا شدم، که چه مصیبت بار است.
هر روز صبح ساعت ۶ بیدار می شدم، به کارگاه حدود ۶۰ متر می رفتم، و کار روزانه را لیست می کردم، سپس نان برای همه نفرات می خریدم، البته وظیفه من نبود، چون نان دولتی سریع تمام می شد، و نفرات در خواب اعتیادی بودند، برای آنها هم می خریدم. کلی وقت به کار های مختلف در کارگاه می پرداختم، سپس در ساعت ۸ صبح آن نفرات را بزحمت در کانکس و چادر هایشان بیدار می کردم.
یکی از این نفرات مردی از تهران بود، و زن و بچه هایش در تهران بودند، برای اعتیاد او ناراحت بودم، در شرایط سخت آن روزگار بم، او را دکتر بردم تا ترک کند. دو روزی در درد بخود می پیچید، و می گفت چند بار زن او برای ترک اعتیادش تلاش نموده، و کلی زحمت و پذیرایی کرده، ولی نتیجه نداده است، در نهایت منهم بعد از چند روز بی خیال شدم، زیرا اصلاً امکانات هم نبود. این نفرات را ساعت ۸ با سرو صدا و داد و بیداد بیدار می کردم، تا یکی دو ساعت صبحتانه خوردن و تریاک کشیدن شان زمان می برد، سپس دو تا سه ساعت بخوبی کار می کردند، و برای چاشت ظهر و کشیدن دوباره تریاک، دو سه ساعت تلف می کردند، و دوباره دو تا سه ساعت بخوبی کار می کردند، تا اثر مواد مخدر تمام می شد، و دوباره و دوباره می کشیدند، اما در عین حال، آنها خیلی بی دردسر و آرام بودند.
این نفرات و زندگی های رانده شده و عجیب آنها، مرا به این داشت که کمی درباره اعتیاد و مواد مخدر تحقیق کنم، مقداری مطالب از نشریات و اینترنت و اطلاعات شخصی را نوشتم. تا اینکه در ۱۴ مهر ۹۱ شخص باسواد و تأثیر گذاری بنام بهرام. م، از اینجا، که خود او روزی گرفتار اعتیاد بود، و امروز با پاکی تمام و کامل، در راه خدمت به معتادان و رفع اعتیاد از جان آنها گام بر می دارد، همراه دوست دیگری به خانه من آمد. با او گفتگوی کوتاهی درباره اعتیاد داشتم، بشدت نظر بد به معتاد داشتم، و راه کار های خشن برای رفع این مشکل می پنداشتم، که با تبادل نظر با ایشان، دیدگاهم به این موضوع تغییر نسبی کرد. یادم افتاد که چند سال پیش مطلبی در اینباره نوشته بودم، در میان پرونده های تو در توی کامپیوترم گشتم، مطلب را یافتم و ضمن باز نویسی پست می کنم. به امید روز که در ایران، کسی معتاد، سیگاری، الکی، قلیونی و امثال نباشد.
جالب: چند موضوع مهم درباره مواد مخدر است، که کمتر از آن گفته می شود، در تعریف های جامعه شناسی سیاسی آمده، که درصدی از مردم، بنا به موقعیت آن کشور، خواه ناخواه به مواد مخدر کشیده می شوند، و این موضوع باعث می شود: 1 ــ کنترل ورود و خروج مواد مخدر و قاچاقچیان تحت نظر دولت قرار بگیرد. 2 ــ بریده های اجتماعی و سیاسی بسمت این مواد بروند، تا از احتمال حرکت تند سیاسی و اجتماعی احتمالی آنها جلوگیری شود. 3 ــ برای بریده ها از مواد مخدر خانه ها و پایگاه های باز سازی و بازآوری، تحت کنترل دولت یا ارکان وابسته ساخته شود، 4 ــ درآمد از خرید و فروش و ترانزیت مواد مخدر برای دولت بدست آید، 5 و ۶ و…
فهرست ــ 1 – تاریخ مواد مخدر، 2 – آگاهی هایی از مواد مخدر، 3 – تحلیل ساختار اجتماعی اعتیاد، 4 – نگرش اجتماع راجع به اعتیاد، 5 – چگونگی تشخیص اعتیاد، 6 – انواع مصرف مواد مخدر، 7 – ترکیبات و اسامی و اشکال اعتیاد آورها، 8 – چند توصیه به خانواده ها، 9 – چند مسئله مهم درباره اعتیاد مخدر، 10 – ترک اعتیاد و باز آوری.
گیاهان تاریخی مخدر
تعدادی از گیاه های تاریخی مواد مخدر، که از گذشته های دور تا به امروز استفاده می شود، و بفراوانی در فروشگاه ها یافت می شود.
عکس شماره ۴۶۱۴، اِسپَند (نام علمی: 'Peganum harmala')، سپند یا اسفند گیاهی چندساله یا پایا از تیره نیتراریاسه (Nitrariaceae) است. اسپند گیاهی است دارای ارتفاعی بطول حدود ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متر. ظاهر آن بوته مانند، دارای برگ‌های سبز با تقسیمات باریک و دراز و نامنظم است. گل‌های آن درشت و دارای کاسبرگ نازک و گلبرگ بزرگ برنگ سفید مایل به سبز، میوه آن پوشینه و حاوی دانه‌های متعدد برنگ سیاه است. از دانه‌های اسپند هزاران سال است که در بسیاری مراسم آیینی و معنوی فرهنگ های مختلف دنیا، به خصوص در فرهنگ های باستانی خاورمیانه استفاده میشود. گل‌ها و مخصوصاً دانه‌های اسپند سرشار از آلکالوئید‌های گروه بتاکربولین است، که همگی بازدارنده های مونوآمین اکسیداز هستند؛ به همین دلیل خوردن جوشاندهٔ اسپند در اندازه های کم (۱ الی ۳ گرم) خواص ضدافسردگی و آرام بخش و در اندازه های زیاد (۳ الی ۱۵ گرم) خواص روان گردان دارد.
عکس شماره ۴۶۱۵، شاهدانه (به فارسی افغانستان: تخم بنگ) (نام علمی: Cannabis sativa var indica) گیاهی یک ساله با برگ‌های قطره‌ای است. میوهٔ این گیاه ریز و روغنی بوده و خاصیت آرامش بخش دارد که از آن برای درمان نیز استفاده میشود. از بخش‌های مختلف این گیاه مشتقات فراوانی از جمله تخم شاهدانه، الیاف شاهدانه و مواد روانگردان شامل ماری‌جوانا و حشیش تهیه میشود.
عکس شماره ۴۶۱۶، جوز هندی معرب گوچ هندوک پارسی یا جوز بویا نوعی ادویه است. جوز هندی تخم سخت و خوشبوی درخت جوز بویا است، که آرد می‌کنند و مصرف آن به عنوان ادویه صورت خشک شده در مناطق گرمسیری رواج بسیاری دارد. آنچه جوز هندی را به یکی از طعم‌دهنده‌ها و ادویه های پرمصرف در غذا، به‌خصوص در مناطق گرمسیری تبدیل کرده‌است، عطر و بوی تند و مطبوع آن است. جوز هندی برای درمان و تسکین بسیاری از دردها مفید شناخته شده‌است. در طب سنتی، دانه و روغن جوز هندی را برای درمان بیماری های مربوط به اعصاب و سیستم گوارش تجویز می‌کنند.
عکس شماره ۴۶۱۷، کوکا گیاهیست از خانوادهٔ Erythroxylaceae . این گیاه بومی به منطقه شمال غربی آمریکای جنوبی است. کوکا شامل آلکالوئیدهایی از قبیل کوکائین است.
عکس شماره ۴۶۱۸، قارچ جادویی یا مجیک ماشروم (به انگلیسی: Magic mushroom) با نام علمی سیلوسایبین ماشروم (Psilocybin mushroom)، قارچ‌هایی چتری حاوی مادهٔ توهم‌زای سیلوسایبین و سیلوسین هستند، و خاصیت روان‌گردانی دارند.
بخش ۱ ــ تاریخ مواد مخدر
تاریخ باستان مواد مخدر ــ بشر از ۷ هزار سال قبل از وجود یک ماده مخدر قوی در خشخاش آگاه بود، و در لوحه های گلی متعلق به ۵ هزار ق.م، که از سومریان باقیمانده از تریاک نام برده شده است. در حدود ۴ هزار ق.م، کشیدن تریاک رایج بوده است، 1500 ق.م، تخم خشخاش از مصر، به یونان برده شد، (در اینجا تاریخ نویسان به اشتباه استان مصر ایران را کشور مصر، و استان یونی آن را کشور یونان تصور کرده اند، به جغرافیای تاریخی ایران مراجعه شود). در جسد تعدادی از مومیایی های مصری، اثر کوکائین یافت شده است، گویا دریانوردان ایرانی آنرا از پرو می آوردند، در اینباره مشغول تحقیق هستم، بزودی نتیجه را منتشر می کنم.
در استان یونی آن، تریاک را اپیوم نامیدند، پزشکان ترکیباتی از تریاک را برای بیماری های مختلف جسمی و روانی تجویز می کردند. جالینوس دانشمند رومی، (روم ایران به استانهای تاریخی ایران مراجعه شود)، ترکیبی از تریاک را نوشدارو نامید، و برای مداوای بیماری های مختلف از قبیل صرع، یرقان، سنگ کلیه، بی خوابی، سرفه، تب و جذام از آن استفاده می کرد. در کتاب اوستا از گیاه کانابیز (شاهدانه) به عنوان یک ماده بی حس کننده نام برده شده است، هیچ یک از ایرانیان دوران قدیم به مواد مخدر معتاد نبودند، فقط در مراسم دینی از گیاه سکر آور هوم نام برده شده است.
در یکی از نقوش دولت آشور، تصویر دسته ای از گل خشخاش دیده شده است، بقراط نیز از شیره خشخاش به عنوان داروی خــواب آور و مسکن درد سخن گفته است، رازی و ابن سینا نیز از مصرف مرفین و هروئین که در جامعه های مختلف رواج داشته است سخن گفته اند. هندیها تریاک را دارویی آسمانی و شفا بخش و بهترین درمان کلیه درد های جسمی و روحی می دانستند، و حتی معتقدند که پلیدی های انسان، چون خشم و غضب و حسد و هوی و هوس نفسانی را از انسان دور می کند.
تاریخ دوران استعمار مواد مخدر ــ استعمار بریتانیا برای گسترش سلطه طلبی خود، نقش مهمی در ترویج استعمال تریاک در کشور های مختلف داشت، از ابتدای قرن ۱۷ میلادی، کشتی های تجاری انگلیس، این مواد را از خاور دور به ایران آورده، و به درباریان هدیه کردند، و اکثر آنان را معتاد ساختند. به تدریج به علت ازدیاد معتادین و کمبود تریاک، کشت خشخاش در جا هایی از ایران آغاز شد، و سپس کشت آن در مرکز و جنوب کشور به حدی توسعه یافت، که در کشت غلات کمبود ایجاد شد. همچنین تریاک به عنوان دارو منجمله مسکن، حتی به اطفال نوزاد نیز تجویز می گردید. دولت های بیگانه و استعمار گر، از ترویج دارو های مخدر در تغییر افکار و رفتار مردم سوء استفاده کردند، تا مردم به جنبه های درمانی و تحلیل های شیمیایی آن توجه نداشته باشند.
شاه طهماسب اول صفوی، با اعتیاد به تریاک مبارزه کرد، و مقدار زیادی از تریاک های موجود در دربار سلطنتی را از بین برد، و بعد از او شاه عباس هم مبارزه با اعتیاد تریاک اقدام کرد. اندیشمندان آن دوره مردم را از ضرر های آن آگاه کردند، و حکومت برای معتاد هایی که ترک اعتیاد نمی کردند، کیفر تعیین و متخلفین را مجازات می نمود، ولی مبارزه مذکور در پیشگیری از اعتیاد چندان ثمر بخش نبود. در دوران پادشاهی قاجار معتادین در بیشتر ایران به خصوص در کرمان و خراسان و شهرها و روستاها وضع رقت باری داشتند، ایادی انگلیس مردم را به کشیدن تریاک تشویق می کردند. تصویب نامه روز ۲۹ فروردین ۱۳۰۰ خورشیدی، دلیل بر اعتیاد عده کثیری از ایرانیان در آن زمان است، که عینا در زیر می باشد. کابینه سید طباطبائی چند ماه بیشتر طول نکشید، با اینکه روز به روز بر معتادان به تریاک افزایش می یافت، ولی مبارزه با اعتیاد فراموش شد.
اصل مفاد تصویب نامه روز ۲۹ فروردین ۱۳۰۰ خورشیدی:
نظر به اینکه از قرار معلوم در طبقات مستخدم کشوری و لشگری عده زیادی به استعمال تریاک می باشند، که وجود آنها علاوه بر اینکه به درد خدمت به دولت نمیخورد، تاثیرات سوء و تصرفات مضری در احوال و اخلاق و روحیه سایرین خواهد کرد، نظر به اینکه استعمال تریاک برای مستخدمین لشگری و کشوری از هر درجه ای که باشند، قویا و اکیدا ممنوع، و هر کس از این به بعد در مسلک نظام و در ادارات دولتی مرتکب گردد، به موجب این حکم از خدمت منفصل خواهد بود. اجرای این حکم را علی الفور در تمام تشکیلات نظامی مرکز و ولایات و همچنین در کلیه ادارات و دوایر آن وزارتخانه خوا ستارم.
رئیس الوزراء سید ضیاء الدین طباطبائ.
عکس بالا مزرعه خشخاش، پائین عکس قدیمی از یک تریاکی، در حال کشیدن تریاک با بافور و منقل ، حدود ۱۳۳۵ خورشیدی، عکس شماره ۵۸۳۸.
در طول تاریخ و بویژه قبل از قرن ۲۰ میلادی، تجویز تریاک توسط پزشکان قدیمی به حدی زیاد گردید، که حتی به صورت پاره فرهنگ جامعه شده بود. در گوشه و کنار شهر و روستا های ایران، هر کسی که دردی مزمن داشت، به وسیله پزشک نماها، فورا تریاک تجویز می شد، بدون اینکه بدانند چه تاثیری نامطلوبی بر شخص و جامعه می گذارد. آنها درک نمی کردند عوارض آن چه می شود، و نمی دانستند رهایی از درد موقتی است، و بدین تربیت مصرف آنها روزانه و شخص معتاد می شود. در ایران گذشته مصرف تریاک عادی و رایج بود، حتی اغلب خانواده ها مقداری تریاک را با آب حل می کردند، و به کودکان خود می خوراندند، تا شب راحت بخوابند، به حدی که کودکان نیز به آن مواد نیاز پیدا کرده و معتاد می شدند. اما از دوران تمدن صنعتی، در مورد تخفیف و رهایی از درد های جسمی، تریاک و مشتقات آن به داروسازان کمک کرد، تا از آن دارو های مختلف برای بیماران تهیه کنند.
پس از انقلاب اسلامی ــ پس از انقلاب اسلامی و سقوط رژیم سلطنتی، و بر قراری جمهوری اسلامی ایران، شورای انقلاب اسلامی، لایحه قانونی تشدید مجازات مرتکبین جرائم مواد مخدر و اقدامات تأمینی و درمانی را در ۱۹ خرداد 1359 تصویب کرد . طبق ماده ۲ لایحه قانونی مذکور، کلیه قوانین و مقرارت مربوط به منع کشت خشخاش و استعمال مواد مخدر و مجازات مرتکبین جرائم راجع به فهرست مواد مذکور به استثناء تصویب نامه مورخ مرداد ماه ۱۳۳۸ راجع به فهرست مواد مخدر ملغی گردید، و طبق مواد ۲ و ۷ و ۱۱ قانون مذکور، برای کشت خشخاش، وارد کننده، فروشنده، مخفی کننده، دایر کننده محل، در صورت تکرار جرم و حمل بیش از یک کیلو تریاک، و پنج گرم مواد مخدر گرد سفید، مجازات اعدام پیش بینی شد.
با توجه به کثرت تعداد معتادین، و قاچاقچیان وابسته به عوامل و کارگزار استعمار، اجرای این قانون نتیجه نداشت، و با اشکالات زیاد مواجه گشت، در نتیجه این قانون، برابر قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۳ آبان ۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام اسلامی اصلاح گردید. در قانون مذکور برای وارد کننده، صادر کننده، تولید یا حمل کننده، خرید و فروش بنگ، چر س، تریاک، شیره و سوخته تریاک بیش از ۵ کیلوگرم برسد اعدام و مصادر اموال مقرر گردید. برای وارد کننده صادر یا تولید یا توزیع یا حمل یا خرید و فروش، نگهداری هروئین، مرفین، کدئین، متادون و دیگر مشتقات شیمیائی مر فین و کوکائین نیز عصاره شیمیایی حشیش و روغن حشیش بیش از ۳۰ گرم برسد مجازات اعدام و مصادره اموال پیش بینی شد.
عکس کارت سهمیه تریاک و قلیون در قهوه خانه ها، و بساط خانگی مشروب الکلی، و ثروت بی کران قاچاقچیان بزرگ وابسته، چهار عکس کنار هم در یک عکس، بوضوح از مشکلات اصلی می گویند، عکس شماره ۵۸۴۵.
بخش ۲ ــ آگاهی هایی از مواد مخدر
تعریف معتاد ــ قربانی هر نوع وابستگی جسمی یا روانی به مواد مخدر را معتاد می گویند، معتاد فردی است که در اثر مصرف مکرر و مداوم، متکی به مواد مخدر یا دارو شده است. در نتیجه استعمال متمادی دارو، در بدن معتاد حالت متناوب اکتسابی ایجاد شده، استعمال مکرر آن موجب کاسته شدن تدریجی اثرات آن می گردد. معتادانی که به مصرف یک ماده مخدر اکتفا نمی کنند، و انواع مواد مخدر را به روش های مختلف مورد مصرف قرار می دهند، معتاد امروزی می گویند. معتادانی که رابطه مخصوصی با ماده مخدر مورد مصرف خود دارند، و اثرات ماده مخدر را بخوبی می شناسد، و سالیان دراز به مصرف ن وفادار می مانند، معتاد سنتی می گویند . در بین کسانی که تولید کننده مواد مخدر یا فروشنده و یا سازنده آن می باشند، اعتیادی به وجود می آید، که مناسب موقعیت شغلی آنان بوده، و به اعتیاد شغلی موسوم بوده است .
مواد اعتیاد آوری که هیجانات و برخی دریافت های حسی را تخفیف میدهد، نشئه زا می گویند، مانند، تریاک، مرفین، هروئین، و… حالت پدید آمده خوشی بعد از مصرف مواد مخدر را نشئگی می گویند، در آن حالت فرد دلواپسی و نگرانی نداشته، و نسبت به تاثیرات خارجی بی توجه و بی علاقه است .
توجه ــ افکار عمومی به غلط عادت را معادل اعتیاد می گوید، در صورتی که اختلاف اساسی باهم دارند. عادت از تطابق موجود زنده با محیط زیست، یا شرایط جدید و بی سابقه است. عادت در انسان، انواع مختلف دارد: 1 ــ عادت روحی، مانند خبر خوش یا ناخوش مهم، که ابتدا انسان را متاثر می نماید، با کهنه شدن خبر، اثرات روحی آن از بین می رود. 2 ــ عادت عضوی، مانند عادت دادن دستها و پاها به کار های معینی، مثلا، تایپ، دوچرخه سواری، رانندگی، هنرها و صنایع. 3 ــ عادت غریزی، مانند کار قلب و کلیه ها و فعالیت های درونی اعضا و نسوج و سلول های داخلی بدن، که به طور غیر ارادی و منظم انجام می گیرد. 4 ــ عادت حیاتی، مانند تطابق بدن با گرما و سرما (عامل فیزیکی)، یا با رژیم های غذایی و دارویی مختلف (عامل شیمیایی).
مفهوم بیماری اعتیاد ــ در قرن ۲۱ اعتیاد را بعنوان معضل سیاه زندگی مدرن نامگذاری کرده اند، معتاد در بیرون خود را مخفی می کند، و از درون دنیایی از کشمکش های و ناملایمات دارد. اعتیاد یعنی فراموشی انسانیت و مخدوش شدن کرامت انسانی (خلاء معنوی)، اعتیاد یعنی اختلال در یک یا چند قسمت زندگی، دزدی، ارتباط پنهانی و…
انواع مواد مخدر و اثرات جسمی و روانی آنها ــ معتاد کسی است که بنا به نیاز جسمی و روانی خودش مواد و دارو مصرف می کند، اخلاق عمومی و اجتماع، سلامت و رفاه خود و خانواده، را به خطر می اندازد. یا به عبارت دیگر، اعتیاد را می توان یک مسمومیت مزمن دانست، که برای شخص و هم برای خانواده و جامعه اش مضر است، انواع آن به شرح زیر است:
1 ــ تریاک: یکی از قدیمی ترین مواد مخدر است، که در اغلب جامعه ها بویژه کشور های آسیایی و آفریقایی، به وسیله افراد مسن مصرف می شود.
2 ــ مرفین: که از تریاک گرفته می شود، و به صورت مایع و پودر مصرف می گردد، در جامعه های صنعتی مصرفش توسط جوانان زیاد است.
3 ــ هروئین: معمولا از طریق ترکیبات شیمیایی ساخته می شود، و اثرش سه برابر مرفین است.
4 ــ کوکائین: که از گیاه آمریکای جنوبی گرفته می شود، و اغلب در بیهوشی موضعی مصرف پزشکی دارد. اثرات این ماده حالت توهم زا و اغفال کننده به معتاد دست دهد، کسانی که با این دارو معتاد می شوند، معمولا
سادیسم جنسی پیدا می کنند، و جسمی آن کم و خطرناک است، در حالی که از نظر روانی اثرش از هروئین بیشتر است.
5 ــ ال ـ سی ـ دی: اعتیاد جسمانی ندارد، ولی اثرات مغزی و روانی دارد، به همین دلیل زیان بخش است، و اعتیاد روانی می آورد، در امریکا بیشتر رواج دارد.
6 ــ ماری جوانا و حشیش: هر دو از گیاه خودرو شاهدانه گرفته می شوند، و اعتیاد جسمانی ندارد، ولی اعتیاد روانی دارد و مضرند، و اثرات مغزی ناگواری دارند، و اغلب به صورت سیگار مصرف می شوند.
7 ــ آمفتامین ها: محرکند و اعتیاد آور و اغلب توسط پزشکان به بیماران تجویز می شود، و چون سیستم مرکز عصبی را تحریک می کند، بیشتر دانشجویان، رانندگان، کارگران شب کار مصرف می کنند.
8 ــ روانگردان ها: مانند کراک و شیشه یا کریستال، اکستازی یا قرص عشق، برنز و نخ نیز دو ماده ای هستند، که اخیرا وارد ایران شده اند، و با ساختمانی ناشناخته به طور مستقیم به مغز و اعصاب اثر می گذارند. اثرات این گونه مواد معمولاً حدود ۲۰ دقیقه بعد از مصرف شروع میشود، و تا حدود ۴ ساعت هم باقی می‌ماند. بعد از این چهار ساعت شادی و سرخوشی، نوبت افسردگی و احساس بیهودگی است، و بعد از چند بار مصرف، فرد وارد فاز توهم میشود، البته مواد دیگری هم هستند، که من اسم و اثرات آنها را نمی دانم.
توجه: با کم ارزش شدن پول ایران و افزایش ارزها، متعاقباً تریاک گران شده، و تریاک کش های سنتی، به روان گردان های ارزان قیمت روی آورده اند.
مهم: مواد مخدر توهم زا و اغفال کننده مانند: ماری جوانا، حشیش، کوکائین، وال-سی-دی، روانگردانها، اثرات جسمی مشخصی دارند، ولی اثرات آنها بر روی مغز انکار ناپذیر است. پس از مصرف احساس لذت و شعف و حالت های شادی بخش به فرد دست می دهد، که در مواقع عادی چنین حالت هایی برایش پیش نمی آید. بنابر این سعی می کند هر طور شده، روز دیگر نیز برای کسب چنین حالتی، خود را به مواد برساند، و پس از چند بار مصرف مکرر معتاد می گردد.
مواد مخدر مجاز ــ برخی دارو های خواب آور و مسکن، که به وسیله پزشکان تجویز می شوند، و نیز توتون و سیگار، جزء مواد مجاز هستند. باید اینها جزء مواد مخدر به حساب آیند، چون عوارض جسمی و روانی نامساعد دارند. ارقام وحشتناک در مورد مصرف مواد مخدر مجاز، زنگ خطر را به صدا در می آورند، طبق آمار ها سالیانه مقدار زیادی دارو های خواب آور تولید و مصرف می شود.
عکس چپ گیاه شاهدانه، راست یک حشیشی در حال پر کردن سیگاری حشیش یا با نام دیگر عامیانه آن علف، مشروح در گیاهان تاریخی ایران، عکس شماره ۵۸۳۹.
توجه: پادکست مهم تاریخ شاهدانه در انتهای برگه
بخش ۳ ــ تحلیل ساختار اجتماعی اعتیاد
عوامل و عوارض فردی خانوادگی و اجتماعی اعتیاد ــ قرنهاست که انسان به دلایل مختلف مواد مخدر مصرف کرده است، از ۱۸۰۴ میلادی، مرفین برای رهایی از درد عملیات جراحی، و درد های بعد از عمل، مورد استفاده قرار گرفته است. به دلیل لذتی که بعد از تزریق و مصرف مرفین به فرد دست می دهد، به خارج از بیمارستان هم راه پیدا کرد. هروئین نیز از ۱۸۹۸ برای به صورت گرد سفید رنگ مورد استفاده قرار گرفته است، و به علت اثرات روحی مانند احساس لذت، که در آغاز به مصرف کنند گان دست می دهد، به وابستگی جسمی و روانی معتاد تبدیل می شود. چون کاربرد و مصرف داروهای مخدر برای لذاّت روحی و شادمانی زاید الوصف و همچنین شدید و طولانی کردن لذت جسمی و تاخیر در ارضای جنسی و شهوت در موقع مقاربت استفاده می شود ، افراد زیادی به آن گرایش پیدا نموده ، معتاد می شوند ، ولی متاسفانه پس از مدتی مصرف ، لذت فوق به صورت احتیاج جنسی و روانی در می آید.
واکنش های اجتماعی در برابر اعتیاد ــ معمولا واکنش اجتماعی مردم در مورد مصرف مواد مخدر، در هر دوره از ساختار های تاریخی اجتماع متفاوت بوده است. در قرن گذشته اعتیاد را بیشتر یک مسئله شخصی و فردی میدانستند، نه اجتماعی، در حالیکه برعکس است و بیشتر مسئله و مشکل اجتماعی است، نه شخصی و فردی. در کشور هندوستان مصرف ماری جوانا و بنگ در طبقات خاصی به حدی مصرف دارد، که کاملا عادی تلقی می شود، و حتی در برخی مجالس عروسی نوشیدنی به میهمانها می دهند، که ترکیبی است از ماری جوانا و شیره و آب میوه. در این جشنها حتی افراد مذهبی هم ذائقه خود را با این نوشیدنی شیرین می کنند، و اگر آنان به مصرف این مواد عادت کنند، جاه و جلال خود را در جامعه از دست نخواهند داد، چون این کار از نظر مردم غیر عادی نیست، و اعتیاد افراد مذهبی تنفر مردم را بر نمی انگیزد.
بسیاری مردم معتقدند، افرادی با استفاده بعضی از داروها و مواد معتاد می شوند، تا اینکه در ایران و حتی تعدادی از کشور های دیگر، قوانینی وضع و تصویب شد، تا جلوی مصرف اینگونه ها را بگیرند، و در ایران فقط با تجویز پزشک، قابل خرید و مصرف شده اند. در قرن گذشته خرید و فروش آنها کاملا آزاد بود، و مجازاتی نداشت، و این خود یکی از عوامل رواج مصرف، و یکی از دلایل عمده ای بود، که بعضی جوامع مانند امریکا بالاترین رقم معتادان را دارد. حتی فروش و مصرف ماری جوانا، که تا چندی پیش در امریکا رایج بود، از ابتدای این قرن، جزء لیست مواد مخدر ممنوع شده در آمده است. در ایران نیز برای تولید کنند گان شدید ترین مجازاتها، و برای مصرف کنند گان، زندان های طولانی در نظر گرفته شده است، ولی هر ساله بر تعداد معتادان افزوده می شود.
توجه ــ طبقاتی بودن جامعه سرمایه داری در دوران نوین تاریخ اجتماعی، تضاد اجتماعی و اقتصادی را زیاد می کند، و در بعضی افراد، مواد مخدر راه درمان مناسبی برای ضد درک در این زمینه می باشد. با نظری به گزارش های جنحه و جنایی، متوجه می شویم، بیشترین سر پیچی از قوانین، مربوط به دستگیر و زندانی شدن افرادی است، که به نوعی به مواد مخدر وابسته بوده اند.
شناخت شخصیت و طرز رفتار معتادان ــ معتادان از گروه های مختلف اجتماعی و اقتصادی هستند، افراد فقیر و بیکار، و آنانی که پایگاه اجتماعی خوبی ندارند، و هم آنان که موقعیت اجتماعی جالبی دارند، معتاد می شوند. بنابر این در اینگونه مواقع، افراد از هر طبقه اجتماعی و اقتصادی، ممکن است معتاد شوند، حتی میمون در آزمایشگاه معتاد می شود، و یا شتران حمل کننده مواد مخدر قاچاقچیان، در مرز های شرقی ایران هم معتاد هستند. افرادی که اعتیاد سابقه دار دارند، اغلب قانون شکنند، و در مناطق جرم خیز و پر جمعیت و کثیف شهرها زندگی می کنند، و محیط زندگیشان بیشتر غیر اخلاقی است. آنها به هیچ کس و هیچ چیز وفادار نیستند، و تنها سعی آنان به دست آورن مواد مورد نیازشان، از هر طریقی و به هر شکل که امکان پذیر باشد، هستند. بعد از مصرف از هر کار و هر چیزی لذت می برند، ولی در عین حال زود رنج و خشن هستند، و از اطرافیان توقع زیادی دارند. در برابر هیچکس و هیچ چیز احساس مسئولیت نمی کنند، و همیشه همه مردم بویژه اطرافیان خود را مسئول رفتار خویش می دانند، همواره یک نوع مکانیسم دفاعی در برابر دیگران دارند، و همیشه در حال اعتراض هستند.
حدود اعتیاد ــ در جوامع سرمایه داری امروز، که نفع فردی بر منافع اجتماعی برتری دارد، تا حدودی تولید کننده و مصرف کنند گان در امان می مانند، ولی با وجود این همیشه نمی توانند از چنگال قانون فرار کنند. همه ساله درصد زندانیان ناشی از تولید و مصرف مواد مخدر در حال افزایش است، و گروه های که محرومیت های اقتصادی و اجتماعی بیشتری دارند، آنها را تشکیل می دهند.
درصد معتادان گروه سنی به سال
15 درصد کمتر از 19 سال
۳۰ درصد 19 تا 24 سال
۴۰ درصد 25 تا 35 سال
۱۵ درصد 35 به بالا
از جدول فوق چنین نتیجه گیری می شود، که در گروه سنی جوانان ۱۹ تا ۲۴ ساله برای هر سال ۶ درصد است، یعنی بیشترین تعداد معتادان در این گروه سنی هستند، و به نوعی براحتی قابل معالجه می باشند. افرادی که کمتر از یکسال معتاد شده اند، امکان رهایی بالایی دارند، هر قدر دوام و استمرار مصرف دارو بیشتر باشد، امکان رهایی از آن و بهبود معتاد کمتر است.
1 ــ عوامل اجتماعی موثر در ایجاد اعتیاد شامل: 1 – عوامل فردی، 2 – کنجکاوی، 3 – تمتع، 4 مسائل و مشکلات روانی و فردی.
2 ــ عوامل خانوادگی شامل:
1 – زمینه های خانوادگی ــ اغلب افرادی که در خانواده های معتاد متولد می شوند و پرورش می یابند، تکرار مصرف اعضای خانواده برایشان عادی شده و ترس از تجربه مصرف از آنان دور می شود. البته در بعضی موارد از لحاظ ژنتیک، اعتیاد رابطه مستقیم بین فرزند و والدین وجود دارد، یعنی اعتیاد از والدین پر سابقه به فرزند منتقل می شود. همچنین در مواردی عمل مصرف پدر و مصرف مواد در خانواده برای فرزندان عادی می شود، و باعث سهولت گرایش به مصرف دیگر اعضای خانواده می گردد. البته نباید فراموش کرد که گاه مصرف والدین در فرزندان تاثیر منفی می گذارد، و ممکن است آنان را برای همیشه از مصرف داروی مخدر بیزار و گریزان کند.
2 – فقر مادی خانواده ــ بیشترین معتادان هر جامعه را افراد فقیر تشکیل می دهند، که در محله های شلوغ و پر جمعیت شهر های صنعتی و تجارتی زندگی می کنند. البته نمیتوان گفت بین فقر و اعتیاد رابطه مستقیم وجود دارد، چون در هر جامعه عده زیادی از مردم فقیرند ولی معتاد نیستند. علت هایی که این افراد را به این راه می کشد، یکی محرومیت های ناشی از فقر است، که تنها راه فرار از این ناراحتیها را مصرف مواد مخدر می دانند. عامل دیگر این است که تولید و پخش کنندگان اصلی و مافیایی سعی می کنند، عوامل توزیع را از اینگونه افراد انتخاب کنند، چون اولا به علت فقر تخصص و حرفه ای ندارند، و در نتیجه بازار کارشان بی رونق است. عوامل تولید و پخش سعی می کنند، اول آنها را معتاد کنند، و بعد از آنان برای فروش مواد مخدر استفاده نمایند، چون کاری است بدون زحمت با درآمد نسبتا بالا، و در عین حال به تخصص نیاز ندارد.
مهم ــ میزان آگاهی و شناخت یا حدود تحصیلات، با اعتیاد رابطه معکوس دارد، درصد افراد تحصیل کرده معتاد به قدری پایین است، که از لحاظ آماری چشمگیری نیست. میزان آموزش در مورد دیگر انحرافات اجتماعی همین نتیجه را دارد.
3 – ستیزه والدین ــ تعدادی از معتادان جوانان می گفتند: که از روابط نا مطلوب والدین شان با یکدیگر و با آنان این راه را انتخاب کرده بودند. در چون وقتی محیط خانواده کانون و محیط مناسبی برای زندگی نباشد انسان سعی می کند بیشترین اوقات خود را در خارج از خانه بگذارند، و این کار ارتباط او را با دیگرانی که چون شکارچیان ماهری به دنبال شکار می گردند ، زیاد می کند، و آنان پس از شناخت مشکل شخص در نقش انسانی دلسوز و با توجه به مشکلات دیگران ظاهر شده، و برای فرار از این واقعیت تلخ او را به مصرف داروی مخدر دعوت می کنند، و پس از چند بار مصرف معتادش می نمایند، ولی پس از معتاد کردن شخص دیگر از آنان به عنوان دوستی دلسوز خبری نمی شود. هر قدر ستیزه های خانوادگی بیشتر باشد، احتمال کشش به طرف اعتیاد و دیگر انحرافات اجتماعی بیشتر است.
4 – رفاه اقتصادی خانواده ــ تعداد چشمگیری از مشتریان مواد مخدر را افراد ثروتمند و پر در آمد جامعه تشکیل می دهند. در تعدادی از خانواده ها که رفاه و درآمد اقتصادی زیاد است، روابط انسانی بر اثر کثرت کار و یا سر گرمی ضعیف تر می گردد، و به نوبه خود عامل مساعدی برای کشش به مواد مخدر می شود. امروزه والدین و فرزندان تا حدودی نسبت به هم احساس و عاطفه گذشته را ندارند، چون با یکدیگر تماس و ارتباط کمتری دارند، و یا افرادی که در آمد بیش از حد دارند، موقعیت و زمینه مساعد تری برای شرکت در کلوپ های شبانه و یا تفریحات متنوع، در داخل و یا خارج از کشور را دارند، و بدیهی است که این قبیل امکانات هم برای فروش مواد مخدر جای بسیار مساعدی است. در جامعه های امروزی افرادی که بیشترین در آمد ها را دارند، چون برخی از هنرمندان و آنانی که زندگی بورژوای دارند، اغلب ارقام چشمگیری از معتادان را تشکیل می دهند.
مهم ــ افراد معتاد اغلب به ارتکاب جرم می پردازند، چون برای تامین مواد مورد نیاز خود به پول احتیاج دارند، و این پول را اغلب از راه نامشروع تأمین کنند، و به همین علت به ارتکاب جرم می پردازند. افراد معتاد به مقرارت و قوانین اجتماعی بی توجه هستند، و تعداد چشمگیری از مجرمان را معتادان تشکیل می دهند.
عکس چند کودک با شرایط و تربیت های مختلف مساعد برای اعتیاد، کودک خانواده مرفه، کودک فروشنده خیابانی، کودک کتک خورده، عکس شماره ۵۸۴۲.
3 ــ عوامل اجتماعی شامل:
از بدو ورود استعمار و امپریالیسم به ایران، آنها در عوامل اجتماعی تأثیر گذاردند و باعث افزایش عواملی شدند، که به مصر مواد مخدر ختم می شود. بطور کلی موارد و عوامل اجتماعی بشرح زیر می باشد:
1 – در دسترس بودن مواد مخدر، در دسترس بودن مواد مخدر، یکی از مهمترین عوامل اعتیاد است، چون چیزی که به آسانی در اختیار مردم قرار گیرد، گرایش به آن آسان تر صورت می پذیرد. در ایران به تجربه ثابت شده است، که اجازه مصرف تریاک برای عده ای، باعث خرید و فروش آن گردیده، و حتی به اعتیاد جوانان کمک کرده است. در آمریکا ثابت شده زمانی که مصرف سیگار حشیش قانونی است، در صد معتادان بسیار بالا می رود، و یا در کشور نپال، که مصرف حشیش و ماری جوانا و هروئین آزاد است، بالاترین رقم جذب توریست جوان را از جامعه های صنعتی غرب دارد. حتی دخترانی که به نپال می روند، و مدت توقف شان طولانی می شود، ممکن است برای خرید مواد مخدر تن فروشی کنند.
2 – نابرابری اقتصادی و اجتماعی، اختلاف طبقاتی در هر جامعه باعث بی ایمانی نسبت به شرایط اقتصادی موجود می شود، و گرایش به اعتیاد افزایش پیدا می کند. یکی از دلایل عمده ای که جامعه امریکا بالاترین رقم معتادان را دارد، وجود طبقات اجتماعی مختلف در آن جامعه است. طبقاتی بودن آن جامعه تضاد اجتماعی را زیاد کرده، و مواد مخدر راه درمان مناسبی برای عده ای از مردم شده است.
3 – تسلط گروههای اقلیت نژادی، در جوامعی که یک اقلیت با بی عدالتی، حاکم بر اکثریت افراد است، و توده مردم نمی توانند بی تفاوت باشند، و توانایی مقابله و تغییر وضع موجود را نداشته باشند، برای رهایی از محرومیت های اقتصادی و اجتماعی، ممکن است به مواد مخدر روی آورند، تا مدتی خود را از واقعیت ها دور نگه دارند. بدیهی است که تکرار این عمل به اعتیاد منجر می شود، نمونه زنده این مساله در جامعه امریکا وجود سیاهپوستان و یا سرخ پوستان معتاد است، که نسبت به سفید پوستان رقم بیشتری از معتادان آن جامعه را تشکیل می دهند.
4 – بیکاری، به عنوان یک پدیده اجتماعی زمینه مساعدی برای انحرافات بویژه اعتیاد است، عموماً افراد بیکار بیشترین اوقات خود را در قهوه خانه یا تریا ها می گذارند، و این گونه اماکن بهترین و مناسبترین جا برای فروش و مصرف مواد مخدر است. در نتیجه برای گرایش و کشش به طرف اعتیاد، بیکاری یا سرگردانی برای بدست آوردن کار، عامل مساعدی برای اعتیاد بشمار می آید.
5 – رشد بیقواره صنعت، اگر در جامعه ای رشد صنعت به سرعت افزایش یابد، و کارکنان برای اداره زندگی خود مجبور باشند، ساعات بیشتری را به کار مشغول شوند، که به خستگی جسمی و روحی آنان منجر شود، گاهی افراد ناگزیر می شوند، که این خستگی را از طریق مصرف مواد مخدر بر طرف نمایند. همچنین رشد شهرها با زندگی از طریق در آمد ثابت، و مشکل ترافیک و غیره باعث می شود، عده ای نیز برای تسکین به مواد مخدر روی آورند.
4 ــ عوارض اعتیاد
1 ــ عوارض جسمی ــ مواد مخدر در معتادان عوارض جسمی ایجاد می کند، کسی که به یکی از مواد مخدر معتاد است، اگر مصرف روزانه اش متوقف شود، و از ده تا دوازده ساعت تجاوز کند، به عوارض جسمی سختی دچار می شود. مانند ناراحتی های عصبی، اضطراب و بی قراری، عطسه کردن و ریزش مکرر آب از بینی و چشمها، ناراحتی های شدید عضلانی و فشار های شدید در ستون فقرات و دل درد و دل پیچه، بی اشتها به غذا، استفراغ مکرر، لاغر شدن بدن و سبک شدن وزن و بالاخره در دوره ای که با این عوارض دست به گریبان است، لرزش و تکان های شدید شروع می شود. اگر به معتاد مواد مورد نظرش نرسد، این تشنّجات و لرزش ها بشدت ادامه خواهند یافت، که اغلب با عوارض ناشی از بیماری صرع در برخی موارد اشتباه می شود.
2 ــ عوارض روانی ــ یکی از عوامل اعتیاد، اتکای روانی معتاد به مواد مخدر است، ناراحتی روانی موجب کشش به طرف مواد مخدر می شوند، و اصل اتکای روانی مقدم بر اعتیاد جسمی است. اغلب افراد معتاد بعد از چند سال مصرف به بیماری های روانی دچار می شوند، بویژه آن هایی که موادی چون، حشیش، ال – سی – دی، کوکائین، روانگردانها و الکل مصرف می کنند.
3 ــ عوارض اجتماعی اعتیاد، بسیاری از معتادان مولد ضرورت های اجتماعی نیستند، بلکه صرفاً مصرف کننده هستند. ضعف روابط انسانی یکی از عوامل اعتیاد است، معتاد نسبت به اعضای خانواده اش احساس مسئولیت نمی کند، و معلوم نیست سرنوشت اعضای خانواده او به کجا خواهد کشید. ارتکاب جرایم هر روز بیشتر و شدیدتر شده و به همین دلیل اعتماد عمومی و امنیت اجتماعی به خطر می افتد مثلا اغلب معتادان ناگزیرند از راه های نادرست چون دزدی مواد مخدر و مخارج خود را تامین کنند، و این خود به افزایش کجروی و انحرافات اجتماعی در هر جامعه کمک می کند.
رابطۀ شغل با اعتیاد ــ نوع کار و فعالیتی که انسان انجام می دهد، در گرایش یا عدم گرایش آنان به مواد مخدر می تواند موثر باشد، ولی در عین حال به صورت یک قانون کلی عام نیست. در ایران بیشتر مصرف کنند گان ماری جوانا را افراد ثروتمند و مرفه، و گاه مردم متوسط و نیمه آ گاه تشکیل می دهند، در امریکا بیشتر مصرف کنندگان ماری جوانا، دانشجویان دانشگاه ها هستند، کشش به مصرف این ماده، در مدارس متوسطه و حتی جوانان شهر های کوچک و حومه نشین شهر نیز سرایت کرده است.
در ایران بزرگ تریاک بیشتر به افراد مسن و از کار افتاده و حتی بیکار اختصاص دارد، ولی متاسفانه این روزها در اغلب مجالس میهمانی، ناخود آگاه به صورت یک وسیله پذیرایی از میهمانان در آمده است. در جوامع غربی برخی از کارکنان گروه پزشکی، به مواد مخدر معتاد هستند، چون خیلی راحت تر و ارزان تر از دیگران می توانند به این مواد دسترسی پیدا کنند.
بخش ۴ ــ نگرش اجتماع راجع به اعتیاد
هر چند که حدود ۵ درصد از مردم ایران به نوعی آلوده به مواد مخدر هستند، و بین ۱۲ تا ۱۵ ملیون نفر درگیر با این موضع هستند، ولی بطور کلی، ایرانیان نسبت به اعتیاد و مواد مخدر دید بد و ناراحت کننده دارند. به همین جهت معتادان خود را مخفی می کنند، و همین مسئله معتاد را برای گذر از اعتیاد و پاک شدن کمی نگران می کند. اعتیاد در درجه اول فردی و موردی است، و در وهله دوم شامل آموزش به افراد و خانواده ها است، که برای کنترل و پیشگیری و درمان اقدام کنند. این بخش بزودی در اینجا پست می شود.
عکس کرم زدگی یک معتاد به کراک، عکس شماره ۵۸۴۳.
بخش ۵ ــ چگونگی تشخیص اعتیاد
راه تشخیص قطعی اعتیاد، با امکانات قرن جدید بهبود می یابد، یافتن ترکیبات ناشی از مواد افیونی (متابولیتها) در آزمایش ادرار افراد می باشد، این آزمایش دارای درصد کمی مثبت و منفی کاذب است. به عبارت دیگر تعداد کمی از افراد آزمایش مثبت دارند، بدون اینکه معتاد باشند، و همچنین عده ای نیز وجود دارند، که علیرغم اعتیاد، نتیجه آزمایش آنها منفی است. به طور کلی در مورد افیونی ۷۲ ساعت پس از آخرین مصرف، نتیجه آزمایش منفی گزارش خواهد شد، اما مسئله به همین جا ختم نمیشود. در واقع افراد معتاد، رفته رفته یکسری خصوصیات ظاهری و اخلاقی کسب خصوصیات ظاهری و اخلاقی کسب می کنند، که علیرغم تفاوت هایی که براساس روش، میزان، مدت و نوع ماده مصرفی با یکدیگر دارند، دارای برخی شباهت ها نیز هستند. به طوریکه از روی خصوصیات ظاهری و اخلاقی می توان آنان را شناخت، این خصوصیات به طور کلی به دو دسته می توان تقسیم کرد.
الف – ویژگی های فیزیکی و ظاهری: شامل وضع و حالت پوست، مو، چشمها و اندامها هستند، و توسط تعمیراتی که در این اعضاء ایجاد می شوند، مشخص می گردند. شناخت یک فرد معتاد که دچار مراحل پیشرفته اعتیاد است، چندان دشوار نمی باشند و تقریبا هر فرد باهوش یا حتی عادی، شاید حتی بدون دانستن تک تک ویژگی های فیزیکی معتادان، این افراد را از روی خصوصیات کلی شان تشخیص می دهد، مانند:
1 پر مویی ــ خط رویش موی سر در سطح پیشانی در این افراد پایین می آید، تریاک و سایر مواد افیونی، سبب پر مویی در بدن و به خصوص در سر و صورت می شوند. خط رویش موی سر در سطح پیشانی این افراد پایین می آید، ابرو های پر پشت شده و موی ریش و سبیل و داخل بینی و روی گوش پر پشت می شوند. علاوه بر این موها ضخیم شده، رنگ نقره ای خاصی پیدا می کنند. این دگرگونی رفته رفته و به مرور زمان ایجاد می شود، و با توجه به خصوصیات فردی و میزان مصرف، حداقل یک تا دو سال وقت لازم است تا بتوان شاهد چنین تغییراتی بود، پس از تریاک اعتیاد حداقل همین مدت زمان لازم خواهد بود، تا این نشانه تقریبا از میان برود.
2 تغییر حالت و پوست ــ پوست چهره بیمارانی که از روش تدخین جهت مصرف مواد مخدر استفاده می کنند پس از مدتی تغییر رنگ داده رفته رفته به رنگ قهوه ای متمایل می گردد، و با تداوم اعتیاد به رنگ خاکستری می گراید. همچنین پوست بدن این افراد علائم التهاب مزمن ناشی از خاراندن مکرر دیده می شود، پوست آنان ضخیم تر از افراد معمولی و چین های پوستی عمیق تر به نظر می رسد.
3 دهان و دندانها ــ دندانها در افرادی که به تدخین مواد مخدر اعتیاد دارند، معمولا قهوه ای رنگ یا زرد و اغلب پوسیده اند، لثه ها بیمار بوده عموما به رنگ قهوه ای هستند. زبان نیز قهوه ای رنگ شده ، سقف دهان قهوه ای یا خاکستری رنگ می شود. لبها به خصوص به رنگ قهوه ای سیر در می آیند، و حالت آنها به چرم شبیه میشود،
این علائم با درجاتی کمتر در افراد سیگاری دیده میشود.
4 چشمها ــ پلک زدن افراد معتاد کند است، به طوری که کاملا می توان آنرا مشاهده کرد، مردمکها در حالت نشئه تنگ میشوند، در حالت خماری گشادند. اطراف چشمها را حلقه ای کبود احاطه می کند، این حلقه در تمامی معتادان وجود دارد.
5 دستها ــ رنگ ناخنها تیره تر از طبیعی یا زرد رنگ بوده، انگشتان ممکن است حاوی تاول یا پینه هایی باشند که در اثر استعمال مزمن و مداوم کبریت، سیگار یا وافور یا سیخ ایجاد شده اند. در افرادی که به تزریق وریدی معتادند ، به سادگی می توان جای تزریق را در ساعد، آرنج یا حتی عروق وریدی مچ دست و پا و حتی جاهایی باور نکردنی پیدا کرد. ورید های این نواحی نیز کلفت شده، حالتی همچون طناب دارند، و به سادگی از روی پوست قابل لمس اند. افراد معتاد معمولا برای پنهان کردن این آثار، به خالکوبی پوست بدن خود در محل های یاد شده اقدام مینمایند.
ب – ویژگی های اخلاقی و رفتاری: یکسری خصوصیات و حالات روانی و اخلاقی و رفتاری هستند، که منتج از اعتیاد بوده، جزء خصوصیات ویژه افراد معتاد می باشند، مانند:
1 کندی حرکات ــ حرکات افراد معتاد در حالت نشئه کند می باشند، همچنین این افراد کمی قوز داشته با زانو های خمیده را ه می روند.
2 خارش مزمن ــ افراد معتاد در حالت نشئه، تمایل به خاراندن نقاط مختلف بدن خود دارند، و معمولا این کار را مکرر انجام می دهند.
3 لرزش دستها ــ اغلب معتادان داری لرزش ظریف دستها هستند، که در حالت تمرکز کاهش می یابد، و خماری سبب تشدید آن می شود.
4 افسردگی و کج خلقی ــ افراد معتاد چه در حالت نشئه و چه خماری، دچار نوعی افسردگی مزمن هستند.
5 سایر موارد ــ آنان اکثراً دچار سست عنصری، اختلال شخصیت، اختلال در خواب، پرخاشگری در خماری یا تملق و زبان بازی در نشئگی، دروغ گویی، اختلال حواس و وقت نشناسی هستند. آنان نسبت به نزدیکان خویش در هنگام نشئگی، چاپلوس، و متملّق و در هنگام خماری بی حوصله و پرخاشگرند، و این دو گا نگی باعث رنج و زحمت بسیار برای خود و خانواده شان می گردد.
6 مشکلات همراه ــ الکلیسم، فحشا و بی بند و باری جنسی، قمار بازی، دزدی و جنایت، جاسوسی، قاچاق و سوابق زندان و ابتلا به بیماری های عفونی مکرر، و بستری های مکرر در بیمارستان، جزء مشکلاتی هستند که معتاد را همراهی می کنند.
عکس تعدادی الکلی ولو شده در خیابان و پارک، عکس شماره ۵۸۴۶ .
بخش ۶ ــ انواع مصرف مواد مخدر
دشمنان بشریت روز به روز در حال کشف و ساخت وسایل جدید برای معتاد ساختن و معتادین می باشند، باید با مبارزات فرهنگی با آنها مقابله نمود.
نحوه استعمال مواد ــ نحوه استعمال مواد اعتیاد آور، بستگی تام به نوع عادت فرد معتاد دارد، بعضی از معتادین به لحاظ شرایط اقتصادی، اجتماعی و…، از شیوه های مختلف استفاده می کنند، که آنها را سریع تر به نشئگی برساند. البته بسته به نوع ماده مخدر و طریقه مصرف، عوارض جسمی نیز به دنبال دارد، که در زیر اشاره کوتاه به آن می کنم:
1 نوع ماده مخدر، What mater ، هر ماده مخدر، عوارض متفاوت دارد، یعنی مصرف آن با ایجاد هر نوع عارضه در ارتباط نمی باشد، و برخی مواد عوارض خاصی به همراه دارد.
2 طریق مصرف، Which way ، یعنی شخص معتاد، از چه طریق ماده مخدر استعمال کند، مثلا طریقه استنشاق با طریقه خوردن در ایجاد عارضه متفاوت هستند.
3 مقدار مصرف، How many، هر چه مقدار ماده مصرفی بیشتر باشد، عوارض حاصله شدیدتر و در عین حال را زودرس تر هستند.
4 زمان مصرف، Long of use ، یعنی هر چه شخص در زمان طولانی تر معتاد باشد، پیامد های ناگوار، سخت تر و صعب العلاج تر خواهند بود.
5 توام بودن مصرف، Which other maters or Drugs ، اگر شخص معتاد چند نوع ماده مخدر مصرف کند، قطعا عوارض خطرناک تری به دنبال دارد.
6 ساختار فیزیولوژیکی، Physiological ، مثل همه بیماری های دیگر، ساختار فیزیولوژیک فرد در ابتدا به اعتیاد و مقاومت در برابر آنها متفاوت خواهد بود.
دود کشیدن ــ دود کشیدن و فرستادن مواد به ریه به وسیله زرورق و وافور، مرسوم ترین شیوه مصرف مواد اعتیاد آور، از نظر تاریخی و در چارچوب شرایط جامعه ایران است. دود کشیدن از راه بینی یا از راه دهان انجام می شود، در هروئین دود کشیدن از طریق بینی صورت می گیرد، و در مورد تریاک و شیره تریاک به وسیله وافور و نگاره، از راه دهان تحقق می یابد. ماده به شکل دود وارد ریه ها شده، و مولکول های مواد مخدر از آن طریق جذب مویرگ ها و بوسیله سیاهرگ های ششی به قلب می رود، از این رو در ظرف دو یا چند دقیقه ماده به مغز می رسد. این شیوه مصرف با توجه به بالا رفتن مقاومت بدن و تاخیر در ایجاد حالت نشئگی به تدریج به ویژه در مورد هروئین کمتر استفاده می شود.
شیره کش خانه ــ محل هایی بود، که در گذشته مصرف کنندگان تریاک و شیره در آن جمع می شدند، و به مصرف شیره می پرداختند، شیره کش خانه ها تقریبا تا سال ۱۳۵۴ در اکثر نقاط ایران وجود داشتند. امروزه این اصطلاح نیز برای منزلی که در آن به مصرف تریاک می پردازند گفته می شود. در شیره کش خانه ها افرادی به نام بپا یا مراقب بیرونی ساختمان پشت دری یا دربازنی بودند، که مشتریان را می شناختند. تخته دار یا مدیر شیره کش خانه و یا ساقی دستگاه نگاری را آماده می کرد، و جهت دود کردن شیره با مشتری همکاری می نمودند.
خوردن ــ در این روش ماده از طریق دهان به معده وارد، و در روده کوچک به وسیله مویرگ ها جذب خون می گردد، و از طریق سیاهرگ به کبد داخل می شود. سپس توسط سیاهرگ کبری به قلب می رسد، و آن گاه از سوی شبکه گردش خون به سراسر بدن، یعنی کلیه اعضاء سلول ها و اعصاب رسانده شده، در بدن کاملا پخش می گردد. عموماً از این شیوه در مواردی استفاده می شود، که مواد اعتیاد آور به صورت قرص و کپسول ارائه می گردد، و در سایر موارد تنها مصرف مقدار کم تریاک و شیره می باشد. افرادی که کشیدن مفرط تریاک یا شیره را ترک کردند، و یا در مراحل خفیف اعتیادند، به این شیوه متوسل می شوند. معتادان محفلی نیز در مواقع عادی از این روش استفاده می کنند. از آنجا که مصرف خوراکی تریاک و شیره کم هزینه تر از دود کشیدن این ماده است، لذا با گران شدن قیمت مواد و به خاطر فرار از دستگیری، و پرهیز از آگاه شدن اطرافیان، این شیوه رواج دارد.
تزریق ــ تزریق مواد مخدر معمولا در حاد ترین شرایط اعتیاد و در مراحل نهایی معتاد شدن رخ می دهد، و معمولا در مورد هروئین صادق است، البته تزریق هروئین برای دلایل دارویی از این قاعده مستثنی است. معتاد به هروئین با بالا رفتن میزان ناخالص مواد، که در اثر دود کشیدن، سوخته و هدر خواهد رفت، و به علت گرانی تهیه مقدار لازم مواد، به تزریق روی می آورند. از طریق تزریق مقداری از مواد اعتیاد آفرین در داخل سیستم گردش خون قرار می گیرد، و با انقباض و انبساط قلب در مسیر گردش خون حرکت کرده، و به تمامی بدن پخش می شود. این شیوه سریع ترین شیوه رسیدن به حالت نشئگی است، به طور متوسط ۱۰ تا ۱۵ ثانیه مدت زمان لازم است، که ماده اعتیاد آور از بازو به مغز برسد. معمولا معتادان بسیار پیشرفته به جهت حداکثر استفاده از ماده تزریق هروئین، بدون آنکه سوزن را خارج نمایند، مقداری خون به داخل سرنگ می کشند، و مجددا تزریق می کنند. این عمل خطرناک است، چون معتاد در حالت غیر طبیعی است، شاید هوا به داخل سرنگ کشیده شود، تزریق مجدد خون و مواد اغلب مرگ معتاد را در پی دارد.
استنشاق ــ این شیوه معمولا در معدود موارد، مواد فرار مثل بنزین، تینر و اسپری ها و در مورد هروئین و کوکائین به کار برده می شود. در روش استنشاق شیوه ای در بین معتادین مرسوم است، که به شکار اژدها Hunting – Drugon معروف است. در این روش هروئین و باربی تورات ها را با هم مخلوط، و سپس حرارت می دهند، و از وسیله های مختلف مثل نی، لوله های و باربی تورات ها را با هم مخلوط و سپس حرارت می دهند، و از وسیله های مختلف نی، لوله های حصیری و غیره، آن را استنشاق می کند.
عکس یک معتاد ولو شده در پارک شهر تهران، و آخر عاقبت قاچاق مواد مخدر، عکس شماره ۵۸۴۷.
بخش ۷ ــ ترکیبات و اسامی و اشکال اعتیاد آورها
در این قرن و با وجود تکنولوژی های نوین، بهتر است سازمان های مردمی، نسبت به شناسایی روزانه مواد و دارو های اعتیاد آور اقدام کنند، در این باره و چگونگی آن به مطالب مختلف در اینجا مراجعه نمایید.
ترکیبات دارو های اعتیاد آور ــ منظور از ترکیبات طبیعی یا مصنوعی برای ایجاد روابط خاص با ارگانیسم است، به عبارت دیگر بتوانند سبب دلبستگی روانی و جسمانی، یا تواما هر دو حالت گردند. داروها به دو دسته اعتیاد آور و غیر اعتیاد آور تقسیم می شوند.
قرص ــ مخلوطی از پودر و مواد بلورین یا دانه های ریز مواد فعال هستند، که فشرده شده اند.
کپسول ــ مقداری از مواد جامد هستند، که در یک پوسته سخت یا نرم ژلاتینی قرار داشته، و به طور مصنوعی رنگ آمیزی شده اند.
حب ــ شکلی از مواد مخدر بویژه تریاک هستند، که برای بلعیدن به کار می روند، این شکل سابقا خیلی متداول بوده است.
تنتور ــ عبارت از محلول الکلی عصاره گیاهانی است، که محتوی مواد مخدر می باشند.
اسامی داروها ــ داروها دارای اسامی مختلف هستند، که دانستن آن اسامی و وجه تسمیه و یا حتی تفاوت های آنها در فرهنگ مواد مخدر ضروری است.
نام اختصاصی ــ نامی که به وسیله یک سازنده دارو به یک داروی مخصوص یا به یک داروی مخصوص یا به ترکیبی از داروها داده می شود. به طور کلی این نامها مربوط به ترکیب شیمیایی دارو نیستند، و ممکن است همین داروها، به افزایش تعداد کمپانی های داروسازی با نام های مختلفی به داروخانه ها عرضه شوند.
نام شیمیایی ــ به طور دقیق ترکیب شیمیایی یک دارو را شرح می دهد، در بعضی کشورها مقامات بهداشتی به کار بردن نام شیمیایی را اجباری کرده اند، تا این که پزشکان و داروسازان بتوانند ترکیبات اصلی داروئی را که احتمالا به وسیله نام اختصاصی مخفی نگه داشته شده بشناسد. معذالک نام های شیمیایی اغلب طولانی و پیچیده هستند، و به کار بردن آنها بر روی برچسب ها غیر عملی است.
نام غیر اختصاصی بین المللی ــ با توجه به مشکلات مربوط به نام های اختصاصی و شیمیایی ، نام های غیر اختصاصی بین المللی INN توسط سازمان بهداشت جهانی پیشنهاد و به مورد اجرا گذاشته است. این نام ها ممکن است بدون هیچگونه محدودیت قضایی، توسط هر سازنده به کار برده شود، و یا در بسیاری از کتابچه های داروسازی (فارماکوپه) کشوری و بین المللی (صورت های رسمی داروها با دستورات کنترل کیفیت آنها) ذکر شوند. به کار بردن این نام ها باعث تشخیص آسان داروها می شود.
اسامی عامیانه ــ اسامی عامیانه توسط مردم و یا معتادین به کار می رود، و معمولا ماده مخدر با نام عامیانه برای مردم شناخته شده است، و آن اصطلاح بیش از سایر اسامی به کار می رود. مثال، برای هروئین نام عامیانه گرد و برای حشیش نام های عامیانه حش، طلای چوب، سیاه پاکستانی، علف و…، برای کوکایین اسامی عامیانه کوک، برف، غبار، طلا، غبار ستاره و…. به کار می رود.
گروه بندی داروها ــ داروها اعتیاد آور را براساس معیارهای متعددی می توان طبقه بندی کرده اند، مثلا آنها به طبیعی و نیمه مصنوعی و مصنوعی، و یا از نظر تاریخ کشت و آشنایی بشر با آنها دسته بندی شده اند. یا اینکه آنها را در گروه دارو هایی که مصرف پزشکی دارند، و یا گروه دارو هایی که مصرف پزشکی ندارند، طبقه بندی دارند، ولی در عین حال هیچ کدام از این طبقه بندی ها جامع و کامل نمی باشد.
طبقه بندی مواد اولیه شیمیایی در چرخه تولید مواد مخدر و روان گردان کنوانسیون ۱۹۸۸:
ــ ۱ – انیدرید استیک، ۲ – استون، ۳ – اسید – N – استیل انترانیلیک، ۴ – اسید انترانیلیک، ۵ – اتیل اتر، – ۶ – هیدرو کلریک اسید، ۷ – ایزوسافرول، ۸ – اسیدلیسرژیک، ۹ – متیل دی اکسی، ۱۰ – متیل اتیل کتون، ۱۱ – اسید فنیل اسیتیک، ۱۲ – پروپانون، ۱۳ – پیپرونال، ۱۴ – پرمنگنات پتاسیم، ۱۵ – سافرول، ۱۶ – اسید سولفوریک، ۱۷ – تولوئن، ۱۸ – افدرین، ۱۹ – ارگوتامین، ۲۰ – ارگومترین، ۲۱ – پسودافدرین، ۲۲ – فنیل.
فهرست مواد مخدر به موجب قوانین داخلی و کنوانسیون های مربوطه:
ــ 1 – ستیل متادول، ۲ – الیل پرودین، ۳ – الفا استیل متادول، ۴ – الفا متادول، ۵ – الفا مپرودین، ۶ – الفا پرودین، ۷ – اتیلیریدین، ۸ – بنزیتیدن، ۹ – بنزیل مرفین، ۱۰ – بتاستیل متادول، ۱۱ – بتا مپرودین، ۱۲ – بتا متادول، ۱۳ – بتا پرودین، ۱۴ – حشیش، ۱۵ – ستوبمیدون، ۱۶ – لونی تازن، ۱۷ – برگ کوکا، ۱۸ – کوکایین، ۱۹ – غلیظ شده کاه خشخاش، ۲۰ – دزو مرفین، ۲۱ – دگسترو مورامید، ۲۲ – دیام پرومید، ۲۳ – دی اتیل تیامبونتن، ۲۴ – دی ئیدرومرفین، ۲۵ – دی منوکسادول، ۲۶ – دی مفیتانول، ۲۷ – دی متیل تیامبوتن، ۲۸ – وتیرات دود یوکسافتیل، ۲۹ – دی فنوکسیلات، ۳۰ – دی پیانون، ۳۱ – الکونین، ۳۲ – اتیل متیل تیامبوتن، ۳۳ – اتونی تازن، ۳۴ – اتو کسر یدین، ۳۵ – فورتی دین، ۳۶ – هروئین، ۳۷ – ئیدروکودن، ۳۸ – ئیدرو مرفول، ۳۹ – ئیدرومرفون، ۴۰ – ئیدروکسی پتیدن، ۴۱ – ایزو متادون، ۴۲ – لوومترفان، ۴۳ – لومورامید، ۴۴ – لوفناسیل مرفان، ۴۵ – لوورفانانول، ۴۶ – متازوسین، ۴۷ – متادون، ۴۸ – متیل دزورفین، ۴۹ – متیل دی ئیدرومرفین، ۵۰ – متیل، ۵۱ – فنیل، ۵۲ ـ پی پریدن کاربو کسیلیک، ۵۳ – متویون، ۵۴ – مرفویدن، ۵۵ – مرفین، ۵۶ – سایر مشتقات مرفین، ۵۷ – ان- اکسی مرفین، ۵۸ – میروفین، ۵۹ – نیکومرفین، ۶۰ – تورلورفانول، ۶۱ – نورمتادون، ۶۲ – نورمرفین (دمتیل مرفین)، ۶۳ – تریاک، ۶۴ – اکسی کودن، ۶۵ – اکسی مرفون، ۶۶ – پتی دن، ۶۷ – فنادو کسون، ۶۷ – فنامپرومید، ۶۹ – فنازوسین، ۷۰ – فنومرفان، ۷۱ – فنوپرپدین، ۷۲ – پسی مینودین، ۷۳ – پرو هتازین، ۷۴ – پرویری دین، ۷۵ – راسه متورفان، ۷۶ – تباکون ( استیل دی ئیدرو کدئینون)، ۷۷ – تبائین، ۷۸ – تری مپریدین، ۷۹ – ایزومر های مندرج در این فهرست، (مگر در تمامی مواردی که وجود این ایزومر ها نام شیمیایی مخصوص داشته، و صریحا مستثنی شده باشد)، ۸۰ – استر ها و اتر ها که در فهرست دیگری منظور نشده باشد.
اسامی مواد مخدر مندرج در فهرست شماره دو کنوانسیون ۱۹۶۱:
ــ 1 – استیل دی ئیدروکدئین، ۲ – کدئین، ۳ – دکستروپرویوکسی فین، ۴ – دی ئیدرو کدئین، ۵ – اتیل مرفین، ۶ – نورکدئین، ۷ – فول کودین، ۸ – ایزومر ها که صریحا مستثنی شده باشد، ۹ – املاح مواد مخدر متضمن املاح ایزومرها آنها (مذکور در فوق) در کلیه مواردی که وجود این املاح امکان پذیر باشد.
اسامی ترکیبات منظور در فهرست شماره سه کنوانسیون ۱۹۶۱:
ــ 1 ــ مواد مخدر: 1 – استیل دی ئیدروکدئین، ۲ – کدئین، ۳ – دکستروپرویو کسیفین، ۴ – دی ئیدرو کدیین، ۵ – اتیل مرفین، ۶ – نور کدیین، ۷ – فولکودین.
اسامی مواد مخدر منظور در فهرست شماره چهار کنوانسیون ۱۹۶۱:
ــ 1 – حشیش و چرس، ۲ – دز و مرفین، ۳ – هروئین ( دی استیل مرفین).
بخش ۸ ــ چند توصیه به خانواده ها
خانواده ها نوین نقش پیشگیری، درمانی و حمایتی در مورد اعتیاد دارند، و بدون یاری آنها هیچ قدم مثبتی در زمینه کنترل اعتیاد نمی توان برداشت. در این زمینه چند توصیه بشرح زیر است، بکار بستن آنها سبب خواهند شد، که فرزندانتان با روحیه ای مناسب تربیت شوند، و دنبال اعمال خلاف و اعتیاد نروند، ایمنی شان نسبت به اعتیاد افزایش یابد، 14 مورد بشرح:
1 ــ به تعلیم و تربیت فرزندان خود بیشتر اهمیت دهید، و در این مورد وقت بیشتری صرف نمایید. درصد عمده افراد معتاد کسانی هستند که والدین شان در تربیت آنها وقت کافی نداشته اند.
2 ــ در زمانی که می بینید در تربیت فرزندان به مشکل روبه رو شدید، با افراد مطلع و کارشناس مشورت نمایید، و دستورات آنها را بکار ببندید.
3 ــ مراقب دوستان فرزندانتان باشید.
4 ــ بدون ایجاد درگیری و محدودیت ها زیاد، بر کار های روزمره فرزندانتان نظارت کنید.
5 ــ اختلافات و تنش های میان خود را در حضور آنان بروز ندهید، و آنان را درگیر این اختلاف نکنید.
6 ــ در حضور فرزند تان از سیگار و مواد مخدر استفاده نکنید.
7 ــ از کودکی فرزندان را به ورزش، هنر و مطالعه آزاد، علاقه مند سازید، و این نوع فعالیتها را تشویق کنید و نگذارید آنها بینش تک بعدی کسب کنند، بلکه برعکس، اندیشمندی و تحرک را در آنان تشویق نمایید.
8 ــ پول زیاد و بی رویه در اختیار آنان قرار ندهید، در عین حال ناخن خشک و خست نیز به خرج ندهید.
9 ــ نهال کنجکاوی آنان را نسبت به مسائل زندگی، به خصوص در دوران بلوغ، با تعصب خشک نکنید، همیشه علم به مسائل زندگی بهتر از نادانی است.
10 ــ با مربیان مدرسه و رؤسای فرزندانتان، در ارتباط باشید.
11 ــ ازدواج زود هنگام پسندیده نیست، بنابر این تا فرزندانتان به سن تعقل و مسئولیت پذیری نرسیدند، ازدواج را تشویق نکنید و گمان ندارید، که ازدواج آنها را بهتر خواهد کرد.
12 ــ هرگز فرزندانتان را وادار به انتخاب راهی نکنید، که بدان علاقه ندارند، و سعی کنید آنان را طوری بار آورید، که متکی به خود باشند و از مشکلات زندگی نهراسند.
13 ــ اگر فرزند شما یکی از والدین، پدر و یا مادر ندارد، سعی کنید این جای خالی را از نظر روحی توسط جانشینی مناسب جبران نمایید. لزومی ندارد این جانشین حتما همسری جدید باشد. بلکه بردار، خواهر، یا حتی پدر و مادر خودتان (یا همسر شما) می توانند این وظیفه را عهده دار گردند، تا فرزند شما از نظر کمتر احساس کمبود یا تنهایی کند.
14 ــ همیشه از خود بپرسید آنچه به فرزند خویش می دهد به چه اندازه است؟ آیا در آینده که شما نیستند، همسر یا فرزندان او نیز می توانند همینها را به وی عرضه کنند، یا او می تواند همینها را ایشان بدهد؟ محبت همچون اکسیژن عمل می کند، کم یا زیاد آن هر دو برای بدن مضر و مرگبار است.
ب – چند توصیه خاص
* 1 ــ در خلق و خوی جوانانی که دچار اعتیاد به مواد مخدر می شوند، تغییراتی ظاهر می گردد که می تواند توجه اولیاء آنها را به خود جلب نماید از قبیل:
ــ 1 – تغییر ساعت خواب و بیداری، که معمولا دیرتر از معمول میخوابند و دیرتر هم بیدار میشوند. 2 – تمایل به گوشه گیری و کنار کشیدن از پدر و مادر. 3 – مجالست با افراد تازه که مشکوک به نظر می رسند. 4 – تغییرات ناگهانی خلق و خو که از یک حالت افسرده و عصبانی، ناگهان تبدیل به یک فرد شوخ و سرحال در ساعات معینی می شوند. 5 – بالا رفتن بیتناسب مخارج روزانه. 6 – قفل کردن در اتاق خود در مواقعی که در منزل کسی نیست. 7 – مراجعه مکرر به توالت در نزد مبتلایان به هروئین، و پیدا کردن چوب کبریت و یا زر ورق های آلوده که برای مصرف هروئین بکار می رود. 8 – کاسته شدن از وزن و تغییر رنگ در پوست به خصوص لبها. 9 – بی اعتنایی به سر و وضع و نظافت خود. 10 – عدم توجه به کار های مدرسه و مسئولیت های روزانه، غیبت ها و دیر آمد نهایی متوالی. ۱۱ – فرار از کار های بدنی. 12 – پر حرفی و اظهار مطالب بیجا و بالعکس. 13 – چرت زدن. 14 – آثار سوختگی در روی انگشتان و وسائل اتاق خواب. ۱۵ – آثار تزریق در روی دستها برای کسانی که هروئین را از طریق تزریق به کار می برند. 16 – استفاده از دارو های گوناگون که در بیماری های اعصاب و روان به کار می روند.
* 2 ــ اگر یکی از افراد خانواده معتاد شده است، برخورد پرخاشگرانه یا طرد او از منزل، و همچنین دلسوزی منفعل برای او هیچ اثر در درمانی ندارند. بلکه باید با یک روانشناس و روان پزشک یا پزشک خانواده در این مورد مشورت نمود، و در این رابطه روش درست و مناسب در بیش گرفت.
* 3 ــ برای درمان فردی از افراد خانواده که به اعتیاد دچار شده، صبر و انگیزه لازم است، افراد معتاد از نظر روحی غیر طبیعی و فوق العاده آسیب پذیرند، و در اکثر زمینه ها رفتارها و واکنش های ایشان به کودکان کم سن و سال شبیه است. اعتیاد نوعی بیماری مزمن است، و بیماران غالبا تا بهبودی کامل چند دوره بازگشت را پشت سر می گذارند، بنابر این بدون داشتن حوصله و هوشیاری کافی، به خصوص در سال اول درمان، کاری از پیش نمی رود.
* 4 ــ پس از درمان حتما باید محل سکونت فرد بیمار را عوض، و دوستان معتادش را نیز جواب و رد نمود . تا حد ممکن در عادات زندگی فرد بازگشته، باید تغییر و تحول ایجاد کرد، دگر گونی در عادات روزمره زندگی، بهترین روش جلوگیری از عود بیماری می باشد.
* 5 ــ بیماران معتاد در تمامی مراحل درمان، بیش از هر چیز نیاز به روحیه دارند، باید به زندگی آنان معنا بخشید، تا دوباره به زندگی عادی خود برگردند. انسان اگر حس کند زندگیش معنا دارد، حیاتش برای دیگران به راستی مهم و مفید است، و دیگران به او احتیاج دارند، برای ادامه زندگی انگیزه پیدا کرده، روحیه اش بالا می رود، و این بهترین ضامن رهایی از اعتیاد است.
* 6 ــ بار دیگر تاکید می کنم که اعتیاد پایان کار نیست، و همیشه برای درمان معتاد امیدی هست .
تقسیم بندی بیماران معتاد
1 ــ بیماران آسان ــ اکثرا به تدخین تریاک اعتیاد دارند، و یا قرص کدئین مصرف می کنند، اینها بیمارانی هستند که درمان شان چندان دشوار نمی باشد. درصدی از این افراد حتی بدون دارو نیز با کمی اراده و تشویق و استراحت، اعتیاد را ترک می کنند. دیگران نیز بدون نیاز به روش های پیچیده و تنها با تجویز دارو برای کنترل علائم، از پس بیماری بر می آیند. مشکلات عمده این دسته عبارتند از: 1 – اسهال، 2 – درد های عضلانی و مفصلی، 3 – بی خوابی.
اسهال اغلب شدید نیست، و به سادگی کنترل می شود، این دسته نیاز به بستری در بیمارستان ندارند، شانس موفقیت اینها بین ۶۰ تا ۹۰ درصد است، حداقل ۵۰ درصد معتادین در این گروه قرار می گیرند.
2 ــ بیماران دشوار – مدت طولانی مقداری زیاد تریاک یا شیره و سوخته مصرف می کنند، از طریق خوراکی یا تدخین، یا هروئین با دوز پایین می کشند. درمان در این دسته دشوارتر است، و نیاز به مراقبت بیشتر و تجویز دارو های قوی تری دارد. در این دسته درمان دو هفته طول می کشد. بیمارانی که در این دسته مشکل هستند، گاه نیاز به بستری پیدا می کنند، در صد عود یا شکست درمان نیز در این دسته بالاتر است. در حدود ۴۰ درصد از معتادین در این گروه قرار دارند، و اغلب بدون بستری درمان می گردند.
3 ــ بیماران بسیار دشوار – از هروئین یا مرفین استفاده می کنند، یا هروئین را به مقدار زیاد با خلوص بالا به شکل تدخین مصرف می نمایند. در این دسته صرف نظر از روش درمان، درصد موفقیت درمان داروئی پایین است، و یک دوم دچار عود بیماری و یک سوم دچار شکست درمان می شوند، لازم است برای درمان حداقل سه روز در بیمارستان بستری شده، تحت نظر مستقیم پزشک باشند.
عکس یک بیمار ایدزی بر اثر مصرف مواد مخدر، عکس شماره ۵۸۴۴ .
بخش ۹ ــ چند مسئله مهم درباره اعتیاد
رابطه اعتیاد و ایدز
اعتیاد می تواند به طرق گوناگون موجب بروز بیماری های جسمی گردد، از مهم ترین آنها تزریق مواد اعتیاد آور به شیوه های غیر بهداشتی است. بسیاری از معتادانی که مواد افیونی را به طریقی وارد بدن خود می کنند، مبتلا به هپاتیت خفیف و مزمنی هستند، که در عین حال علایمی همچون زردی در آنها دیده نمی شود، ولی می توانند بیماری را به افراد سالم منتقل سازند. یک عادات خطرناکی که در بین معتادین رواج دارد، روش تزریق با استفاده از سر سوزن ها و سرنگ هایی است، که به دفعات و توسط معتادین دیگری مورد استفاده قرار گرفته است، این سرنگ ها و سوزن ها، عامل اصلی انتقال بیماری های عفونی خطرناک چون هپاتیت و ایدز هستند. سایر عفونت های از این کار عبارتند از: مالاریا، کزاز، عفونت های استخوان و سفلیس.
بخش ۱۰ ــ ترک اعتیاد و باز آوری
عوارض جسمی ترک اعتیاد ــ مواد مخدر در معتادان عوارض جسمی ایجاد می کند، کسی که به یکی از مواد مخدر معتاد است، اگر مصرف روزانه اش متوقف شود، و از ده تا دوازده ساعت تجاوز کند، به عوارض جسمی سختی دچار می شود. مانند ناراحتی های عصبی، اضطراب و بی قراری، عطسه کردن و ریزش مکرر آب از بینی و چشمها، ناراحتی های شدید عضلانی و فشار های شدید در ستون فقرات و دل درد و دل پیچه، بی اشتها به غذا، استفراغ مکرر، لاغر شدن بدن و سبک شدن وزن و بالاخره در دوره ای که با این عوارض دست به گریبان است، لرزش و تکان های شدید شروع می شود.
اگر به معتاد مواد مورد نظرش نرسد، این تشنّجات و لرزش ها بشدت ادامه خواهند یافت، که اغلب با عوارض ناشی از بیماری صرع در برخی موارد اشتباه می شود. اگر به بیماری مبتلا به تریاک و مشتقات آن، و همچنین معتادان هروئین، که مدتی کوتاهی از ابتلا آنان می گذرد مواد نرسد، بین دو تا سه روز به عوارض فوق مبتلا می شوند، و اگر شخص بتواند عوارض فوق را تحمل می کند، اعتیادش از بین می رود، چون نرسیدن به داروی مخدر عارضه دارد، ولی مرگ و میر ندارد. بهترین نمونه اش معتادانی هستند، که زندانی می شوند و در زندان ناچار ترک اعتیاد می کنند و نمی میرند.
اما بعد از ترک اعتیاد شخص نیازمند مراقبت های ویژه ای است، که چندان مشکل و پر خرج نیست، در صورت عدم این مراقبت، ممکن است فرد دوباره به اعتیاد باز گردد. چند بار ترک کردن و بازگشت به اعتیاد خود بصورت یک اعتیاد در می آید، معتادانی دیده می شوند، که بارها برای ترک اقدام کرده اند، و می خواهند دوباره و دوباره ترک کنند.
کمپ های ترک اعتیاد ــ بمنظور ترک اعتیاد تعداد زیادی درمانگاه، کمپ یا خانه یا کانون های ترک اعتیاد و تولد دوباره مانند اینجا، تأسیس شده است. این مراکز دولتی و غیر انتفاعی و خیریه هستند، و اکثراً توسط افرادی که خود روزی گرفتار این مشکل بودند اداره می شود، زیرا آنها بهتر می توانند مشکل را درک نمایند، و با هوش و استعداد خود راه کار های مناسب تر را برای ترک اعتیاد بیابند.
عکس کانون های ترک اعتیاد، عکس شماره ۵۸۴۱.
اخبار مواد مخدر
جزئیات خطرناکترین مخدرها در بازار ایران ، منبع مهر، دوشنبه ۱۵ شهریور ۱۳۹۱
مخدر های سنتی به تدریج جای خود را به مخدر های ارزان قیمت صنعتی می دهند، و قاچاقچیان سرمایه دار موادمخدر، در یک اقدام غیر بشری خطرناکترین انواع این مخدرها را در قالب ادکلن، قرص، موادغذایی و خوراکی به جامعه تزریق و عرضه می کنند. یکی از مخدر هایی که در چند سال گذشته وارد کشور شده مخدرBT محصول کشور هندوستان است، که هنوز در بازار سیاه یکه تازی می کند. نحوه استعمال و اثرات آن نیز همانند ماده مخدر «ناس» است، و در بسته هایی سبز رنگ و با طعم انواع میوه‌ها عرضه میشود. این ماده مخدر اعتیاد، تحریک و سرخوشی، گیجی و احساس خارج شدن بخار سرد از مغز، از دست دادن تعادل روحی و رفتاری از عوارض روانی را در پی دارد.
مخدر "بی تی" دروازه ورود به مواد مخدر صنعتی و شیمیایی، محمدرضا یزدان پناه کار شناس مواد مخدر در گفتگو با اشاره به تمایل نوجوانان و جوانان به استفاده از ماده ای به نام بی تی به عنوان خوشبو کننده دهان می گوید: این ماده قاچاق مانند آدامس در سوپرمارکتها به فروش می رسد، و بسیار مورد استفاده دانش آموزان قرار می گیرد، در حالی که اثرات تخریبی بسیاری بر بدن دارد. وی با بیان اینکه بی تی از ۶۰ درصد آهک، ۲۰ درصد ناس، ۱۰درصد خاک و ۱۰درصد ماده خوشبو کننده ساخته شده، افزود: این ماده در جنگ جهانی برای عقیم کردن مردان و زنان در هند مورد استفاده قرار گرفته اما امروز به عنوان خوشبو کننده دهان در سوپرمارکتها به فروش می رسد. بی تی یک کالای قاچاق است و مسوولان گمرک باید توجه ویژه ای به مبارزه با قاچاق آن داشته باشند. این ماده باعث سرطان ریه و از بین رفتن لثه‌ها میشود، و با توجه به مقدار زیاد آهک در آن برای بدن بسیار خطرناک است.
مخدر "تسبیح" ماده مخدر "تسبیح" همان آمفتامین است که در ساخت دیگر مواد شیمیایی مخدر مثل شیشه استفاده میشود. این مخدر عوارضی از جمله سکته های مغزی و از دست دادن حس بویایی و چشایی را در پی دارد. شکل آن مانند دانه های گرد به صورت رشته هایی از جنس آمفتامین است، و در نهایت ماده مخدر تسبیح مخلوطی از امفتامین و آیس است که با ۲ یا ۳ اسید بسیار خطرناک ترکیب میشود.
مخدر "برنز" و "نخ" و تاثیر آن بر روی مغز انسان، همچنین دو مخدر "برنز" و "نخ" از گروه مواد مخدر روانگردان هستند، که از تازه های مخدر کشور محسوب می شوند. این دو ماده به طور مستقیم بر مغز و اعصاب اثر می گذارند. برای مصرف این مخدر معمولا برنز را روی یخ می گذارند و تبخیر می شود، و سپس آن را استشمام می کنند. نخ نیز باید روی خراشیدگی های بدن قرار گیرد، که در این صورت عمقی به عرض یک الی ۲ سانتی متر و طول ۶ الی ۷ سانتی متر در بدن ایجاد می کند. خروج از هوشیاری، اختلال در شناسایی، نزدیک دیدن بلندیها و فاصله های دور یعنی کوتاه دیدن ارتفاعات و تشخیص ندادن خانواده از دیگران از ابتدایی ترین آثار این دو ماده هستند.
مخدر "پان پراگ" و عوارض آن، پان پراگ، ماده مخدری است که در غالب آدامس وارد ایران شد. این مخدر به شکل آدامس، پاستیل و پودر هایی با طعم نعنا و خوشبو کننده دهان وارد شده است. پراگ ترکیبی شبیه مخدر ناس بوده و از افغانستان، پاکستان و هند وارد میشود. مصرف این مخدر احساس گرمی، سرخوشی موقت، سبکی سر، گیجی و شادی کاذبی را برای مصرف کننده در پی دارد. همچنین از عوارض آن بروز سرطان های دهان، حنجره و لثه بوده و دستگاه تنفسی و قلب و عروق مصرف کننده را از بین می برد و با جذب شدن توسط بزاق دهان، سلول های مغزی فرد را فلج میکند.
مخدر "ریتالین" بلای جان دانشجویان، مخدر "ریتالین" موجب کاهش خواب آلودگی و افزایش تمرکز می شود. این در حالی است که عوارض شدید سوء مصرف ریتالین مرتبا توسط جامعه پزشکی هشدار داده میشود. ریتالین، بالاترین مصرف غیر قانونی را در بین دانشجویان دارد؛ این دارو به روش های مختلفی مانند خوردن قرص، استنشاق پودر یا تزریق مایع استفاده میشود. بی خوابی، سردرد، تهوع، اختلالات گوارشی و در مراحل بالاتر آسیب های شدید قلبی عروقی و از کار افتادگی کبد را به دنبال دارد و حتی باعث بروز واکنش های پارونوئید و افسردگی شدید در مصرف مزمن آن میشود.
"جیب" و "تینا" عامل جنون و حرکت، از مخدر "جیب" و "تینا" بیشتر برای محافل شبانه استفاده می شود زیرا بیداری همراه با تحرکات بدن همراه با جنون دارد. این مواد که صورت تدخینی و با دود کردن استعمال میشود، شکلی از مت‌آمفتامین متبلور است که بدون بو و رنگ و مثل یک تکه یخ، سنگ نمک یا سنگ کوارتز است. این مواد محرک با نام جدید در طبقه بندی مواد شیمیایی غیر مجاز و محرک سیستم عصبی مرکزی قرار دارند و مدت اثر آنها در شخص زیاد است.
مخدر "پودر شربت" وحشتناک ترین مخدر صنعتی، پودر شربت که از مرز های پاکستان به کشور وارد شده به صورت پودر پس از حل کردن در چای داغ مصرف میشود. این ماده مخدر که اثراتی شبیه روانگردانها دارد. اثرات زیانبار این ماده مخدر باعث میشود که حالات عصبی و روحی شدیدی در مصرف کننده ایجاد میکند.
مخدر "کروکودیل" قاتل جدید جامعه، مخدر "کروکودیل" به تازگی وارد کشور شده که از ترکیب "قرص کدئین" با "بنزین"، "تینر"، "ید"، "اسید کلریدریک" یا همان "جوهر نمک" و "فسفر قرمز" تولید میشود. این ماده مخدر کشنده به عنوان جایگزینی برای «هروئین» تبدیل شده و قیمت آن به مراتب پایین‌تر از این ماده مخدر (هروئین) است. مصرف این مخدر موجب می شود تا پوست بدن به رنگ سبز درآید و پس از مدتی گوشت بدن به طور کامل پوسیده شده و از بین برود.
مخدر "اسپایس" شاید بتوان تاثیر "اسپایس" را ۲۰۰ برابر ماری جوانا ارزیابی کرد. مصرف بیش از حد آن باعث نارسایی تنفسی، کما و تشنج، ضربان قلب کند و فشار خون پایین و ایست قلبی و مرگ می شود.
مستند های مربوط
مستند های بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید، لینک آن در ستون کناری
ویدیو زندگینامه ب، معتاد، و توانایی او در ترک اعتیاد، و آموزش به دیگر عزیزان جهت پاک شدن.
توجه ۱: اگر وبسایت ارگ به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه ۲: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری وبلاگ بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید، و در جهت علم مربوطه وبلاگ، با استراتژی مشخص یاری نمایید.
توجه ۳: مطالب وبسایت ارگ و وبلاگ گفتمان تاریخ، توسط ده ها وبلاگ و وبسایت دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شوند، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به اصل وبلاگ من مراجعه نمایند.