آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری بهتر است از دبستان شروع شود، در این برگه کمی از این آموزش باز نویسی می کنم. به امید روزی که بیشترین و بهترین، روزنامه نگاران و خبرنگاران را داشته باشیم.
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
تصویر دانش آموزان خبرنگار دبستان چلاسر، عکس شماره ۹۲۷۵.
لوگو ذهن کپی پیس باقی مانده از سیستم آموزشی را کنار بگذارید، عکس شماره ۱۶۱۳.
این برگه بشماره ۱۳۸۶ پیوست لینک زیر است:
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
عناصر خبری ــ عناصر خبری به خبرنگار می‌آموزند که خبری کامل، جامع و با غنای فراوان تنظیم کند. به عبارت ساده‌تر عناصر خبری به پرسشهای خواننده مثل اینکه اتفاق موردنظر چگونه رخ داده و چه کسی باعث آن بوده، پاسخ می‌دهند.درادبیات روزنامه‌نگاری عناصر خبری به پنج «W» و یک «H» مشهورنداین عناصرعبارتند از:
1- چه کسی(که)؟ Who
هر زمان خبرنگار خبری را تهیه می‌کند باید عوامل درگیر در حوادثی که در پیدایش و وقوع رویداد نقش داشته‌اند معرفی کند. به عبارت ساده‌تر شما باید توجه داشته باشید که حتماً به خواننده خود بگویید دقیقاً چه کسی (نام، نام‌خانوادگی، شغل، سمت دولتی و …) باعث بروز رویداد یا آن اتفاق خاص شده است.
2- چه چیزی(چه)؟ What
این عنصر اکثراً به ماهیت رویداد مربوط می‌شود. «چه چیزی» ممکن است یک حادثه رانندگی، ترور یک شخصیت برجسته سیاسی، تصویب یک لایحه جنجال برانگیز در مجلس و… باشد.در حقیقت این عنصروعنصر «چه کسی» از مهمترین عناصر خبری هستند.اغلب روزنامه‌نگاران از عنصر «چه چیزی» که ارتباط تنگاتنگی باارزش‌های خبری «فراوانی» و «دربرگیری» دارد، در ابتدای خبر خود برای جذاب شدن آن استفاده می‌کنند.
3- کجا؟ Where
مطمئناً برای شما به عنوان یک شنونده، اینکه مثلاً انفجار یک بمب پرقدرت درکجا رخ داده مهم خواهد بود. به همین دلیل است که در تنظیم خبر هر رویدادی که دارای وجه مکانی است، بایستی عنصر «کجا» را لحاظ کرد. عنصر «کجا» از آنجا که محل رویداد را مشخص می‌کند دارای اهمیت ویژه‌ای است و اغلب یک ارتباط تنگاتنگ با ارزش خبری «مجاورت» چه مجاورت جغرافیایی و چه مجاورت معنوی دارد.
لازم است توضیح دهم که اگر محل وقوع یک رویداد شناخته شده نباشد حتماً بایستی خبرنگار آن را به شکلی به خواننده بشناساند. برای مثال اگر خبرنگار حدس بزند خواننده او شهر «گرمی» را نمی‌شناسد، باید اطلاعات کامل‌تری درباره این شهر بدهد.
4- چه وقت(کی)؟ When
این اصل کلی در نظام رسانه‌ها پذیرفته شده است که نباید رویدادها را بدون ذکر زمان رخداد آنها نقل کرد. چرا که خواننده خبر باید از زمان وقوع رویداد (گذشته، حال، آینده) اطلاع داشته باشد. ارزش خبری «تازه‌گی و نو بودن» با این عنصر یعنی «چه وقت» مرتبط است. حتماً به یاد داشته باشید اگر رویداد موردنظر شما تازه است حتماً به زمان آن در پاراگراف اول اشاره کنید.
5 – 6- چرا؟Why چگونه؟ How
همانطور که از نام این دو عنصر برمی‌آید، این عناصر جنبه‌های تحلیلی و توصیفی رویدادها را تبیین می‌کند. به عبارت ساده‌تر عنصر «چرا» علت، دلیل و یا انگیزه به وجود آوردن رویداد را بیان می‌کند و عنصر «چگونه» نحوه و چگونگی وقوع آن را به خواننده نشان می‌دهد. در بسیاری از موارد خبرنگار چگونگی به وجود آمدن یک رویداد را می‌داند اما از علت یا انگیزه‌ای که در پشت آن پنهان است اطلاع ندارد. باید گفت در همین جاست که دیدگاه‌های شخصی خبرنگار ـ خواسته یا ناخواسته ـ با خبر آمیخته می‌شود.یادتان باشد در اینگونه موارد یک روزنامه‌نگار حرفه‌ای سعی می‌کند جامع‌ترین اطلاعات را در مورد تک‌تک عناصر خبری و از مطمئن‌ترین راه به دست آورد.
به این مثال دقت کنید:
ـ در حادثه رانندگی اتوبان همت تمام سرنشینان یک مینی‌بوس کشته شدند.
در این گونه موارد ممکن است یافتن پاسخ به این سؤال که «چرا» تصادف رخ داده است برای روزنامه‌نگار امکان‌پذیر نباشد و بهتر است برای یافتن دلیل از مأمورین راهنمایی و رانندگی و یا کارشناسان نقل قول کرد.
ـ کارشناسان راهنمایی و رانندگی می‌گویند:
بی‌احتیاطی راننده مینی‌بوس جان تمام سرنشینان را گرفت.
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
رابطه عناصر خبری و ارزش‌های خبری
ارزش‌های خبری به خبرنگار می‌آموزند چگونه از میان رویدادها و اتفاق‌های اطراف خود یکی را جهت خبرشدن انتخاب کند. پس از اینکه یک رویداد برای خبر شدن انتخاب شد نوبت عناصر یا همان ارکان خبر است که کامل شود، یعنی اینکه رویداد به شکل روزنامه‌ای و رسانه‌ای آن تنظیم گردد.
همانطور که قبلاً گفتیم برای تنظیم مطلوب یک خبر طوری که خواننده آن سر در گم نشود، شما باید در متن خبر خود به شش سؤال ( چه کسی ـ چه چیزی ـ کجا ـ چه وقت ـ چرا ـ چطور) پاسخ دهید. حتماً می‌دانید بین ارزش‌های خبری هفتگانه و عناصر پنج‌گانه خبری ارتباطی مستقیم وجود دارد. برای مثال ارزش خبری شهرت به طور مستقیم با عنصر چه کسی در ارتباط است.
به عبارت ساده‌تر وقتی شما ارزش خبری مجاورت را برای انتخاب رویداد خود در نظر می‌گیرید.، در تنظیم خبر این ارزش تبدیل به پاسخ سؤال «کجا» می‌شود، و همین طور اگر تازگی برای شما مهم باشد، در تنظیم خبر پاسخ سؤال «چه وقت» را داده‌اید.
عنصر جذابعنصر مهمی که روزنامه‌نگاران به تشخیص خود از میان عناصر خبری انتخاب می‌کنند و در آغازخبر (یا همان «لید» که در جلسه‌های بعدی آن را خواهید آموخت) می‌آورند تا خواننده تشویق و ترغیب به خواندن خبر شود «عنصر جذاب» نام دارد و یک خبرنگار حرفه‌ای با در نظر داشتن ارزش‌های خبری می‌تواند این عنصر جذاب را تشخیص دهد. برای مثال اگر خبری پیرامون فرد مشهوری مثل رییس‌جمهور باشد بهتر است عنصر چه کسی به عنوان عنصر جذاب در ابتدای خبر بیاید.
لازم است همین جا توضیح دهم که «عنصر جذاب» حتماً و الزاماً مهمترین عنصر خبر نیست بلکه عنصری است که با نظر خبرنگار به عنوان مطلب مورد علاقه اجتماع انتخاب شده است. موضوع دیگر اینکه انتخاب یک عنصر برای شروع خبر، قانونی لازم‌الاجرا نیست بلکه می‌توان در تنظیم خبر از دو یا چند عنصر استفاده کرد.
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
ارزش‌های خبری
هر روز صدها و شاید هزاران رویداد کوچک و بزرگ در گوشه و کنار جهان اتفاق مى‌افتد، اما امکان تهیه گزارش از تمام آنها وجود ندارد و تعداد زیادى از وقایع نیز ارزش خبرى لازم را براى گزارش و انتقال آنها به مخاطبین ندارند. بنابراین براى تشخیص این که چه رویدادى ارزش تهیه گزارش دارد، احتیاج به معیارهائى است که به کمک آن بتوان وقایع را ارزش‌یابى و گزارش جامعى از آن رویداد براى مخاطبان تهیه کرد.
این معیارها که به تنهائى یا گاه با ترکیب با یکدیگر، یک رویداد را پدید مى‌آورند و در ماهیت خود رویداد وجود دارند، 'ارزش‌هاى خبری' نامیده مى‌شود.
اهمیت شناخت ارزش‌هاى خبرى در این است که مى‌تواند هم خبرنگار را در شناخت و فهم خبر (سوژه‌یابی) کمک کند، هم در تنظیم خبر او را یارى دهد و هم مى‌تواند به‌عنوان معیارهائى براى مقایسه، ارزش‌گذارى و گزینش رویدادهاى روز (از جهات اولویت‌گذاری، جا در صفحه، اندازه تیتر و…) مورد بهره‌بردارى قرار گیرد.
این معیارها شامل دربرگیری، شهرت، برخوردها و اختلافات، استثنائات و شگفتى‌ها و بزرگى مجاورت و تازگى خبر است.
در برگیرى ــ رویداد هنگامى داراى ارزش دربرگیرى (Impact)، است که بر روى تعداد زیادى از افراد جامعه تأثیرى در زمان حال یا آینده داشته باشد. دربرگیرى یک رویداد ممکن است نفع یا زیان چه مادى و چه معنوى افراد جامعه را سبب شود و تأثیرى مستقیم یا غیرمستقیم بر روى مردم داشته باشد.
در برگیرى در مورد مخاطبان یک رسانه نسبى است. به‌عنوان مثال یک روزنامه عمومى که مخاطبانى از هر طبقه جامعه دارد، در مقام گزینش و انتخاب بین چند رویداد با مخاطبان مختلف، طبعاً با در نظر گرفتن ارزش در بر گیری، خبرى را برمى‌گزیند که گروه بیشترى از مخاطبان را پوشش دهد.
به مثال‌هاى زیر توجه کنید:
۱. شناسنامه کلیه اتباع کشور تعویض مى‌شود.
۲. پزشکان از پرداخت مالیات مطب معاف شدند.
۳. اصناف بیمه اجبارى مى‌شوند.
۴. عوارض خروج از کشور ۱۰ درصد افزایش یافت.
باتوجه به ارزش خبرى دربرگیرى (فراگیری) اثرى که خبر شماره (۱) بر عموم مردم دارد جاى تردید نیست و به ترتیب خبرهاى شماره (۲)، شماره (۳) و شماره (۴) از نظر دربرگیرى به ترتیب در مقام‌هاى بعدى قرار مى‌گیرد.
خبر اول، تمامى افراد گشور را به‌طور مستقیم دربر مى‌گیرد، در صورتى‌که خبرهاى بعدى گروه‌هائى را به‌طور مستقیم و گروه‌هاى دیگرى را به‌طور غیرمستقیم پوشش مى‌دهد و بدون تردید ارزش دربرگیرى در مورد خبر اول بیشتر است. با این حال در رسانه‌ها، اولویت‌گذارى تفاوت مى‌کند.
یک رسانه ویژه پزشکان خبر شماره (۲) را در اولویت قرار مى‌دهد و یک ارگان اصناف، خبر شماره (۳) را. پس درحالى‌که یک خبر به‌طور مطلق مى‌تواند براى رسانه‌هائى ارزش دربرگیرى داشته باشد، براى رسانه‌هاى دیگر نسبى است. این نکته از آن جهت مورد اشاره قرار گرفت که هر خبرنگارى با توجه به مشى‌رسانه و مخاطبانى که دارد باید ارزش خبرى 'دربرگیری' را مورد ارزیابى قرار دهد.
شهرت ــ اشخاص حقیقى و حقوقى و حتى برخى از اشیاء هرگاه به‌خاطر فعالیت‌ها و معروفیت آنها در جامعه ملى و فراملى شناخته شده باشند، ارزش خبرى دارند.
شهرت (Fame)، ممکن است، بار معنائى مثبت یا منفى داشته باشد. افراد و نهادهاى جامعه و برخى اشیاء و به‌طور اعم ذى‌روح و بى‌روح از شهرت یکسان برخوردار نیستند. به همین دلیل ارزش خبرى یکسان نیز ندارند. شخصیت‌هاى مذهبی، سیاسی، فرهنگى اجتماعى از یک‌سو و بى‌روح و جامد از سوى دیگر یا سازمان‌ها و اداره‌هاى خصوصى و دولتى که به‌خاطر کارها یا خدمات آنها میان مردم شناخته شده باشند، حاوى این بُعد خبرى هستند.
مرگ یک فرد عادى با درگذشت یک فرد مشهور ارزش خبرى یکسان ندارد. یک بناى یاد بود و مشهور و بنا یا ساختمانى به‌عنوان سمبل یک شهر یا کشور با خانه‌اى معمولى در شهر یا روستائى از نظر ارزش خبرى تفاوت فاحشى دارد. بنابراین ارزش شهرت در مورد ذى‌روح و بى‌روح با توجه به معروفیت آن نزد جامعه ملى یا جهانى تعیین و ارزش‌گذارى مى‌شود.
به این مثالها توجه کنید:
۱. وزیر صنایع فردا به آلمان مى‌رود.
۲. رئیس‌جمهورى به آلمان مى‌رود.
۳. معلمى در راه بازگشت به خانه جان سپرد.
در این سه مثال ارزش شهرت نمایان مى‌شود. با قیاس در دو مثال اول سفر وزیر صنایع و سفر رئیس‌جمهورى از نظر مقام طبعاً مقام رئیس‌جمهورى از شهرت بیشترى برخوردار است.
مثال:
۱. برج ایفل رو به انهدام است.
۲. ساختمانى در خیابان فردوسى رو به انهدام است.
در این مثالها شهرت برج ایفل به‌عنوان سمبل شهر پاریس، ارزش خبرى به خبر مى‌دهد، در حالى‌که ساختمانى در خیابان فردوسى فاقد ارزش شهرت است.
برخوردها، اختلاف‌ها، درگیرى‌ها، منازعه‌ها
اینگونه رویدادها حاوى برخورد (Conflict)، (اختلاف کشمکش یا درگیری) میان افراد، گروه‌ها، ملت‌ها، حیوانات با یکدیگر در طبیعت است. برخورد ممکن است به‌صورت جسمانى (فیزیکی، Physical)، یا فکرى و ایدئولوژیکى (Idealogical)، باشد. اگر کسى تردید در اهمیت این بُعد خبرى دارد، لازم است نگاهى به روزنامه‌ها بیندازد.
هر روز ده‌ها گزارش، حاوى این بعد خبرى (به تنهائى یا با ترکیب با ارزش‌هاى خبرى دیگر) در روزنامه‌ها چاپ مى‌شود. اخبار سرقت، قتل، جنایت تصادف، سیل، زلزله، جنگ، اعتصاب، سوءاستفاده‌هاى مالی، جدال‌هاى سیاسی، تظاهرات و… نمونه‌هائى از رویدادهائى است عامل برخورد، اختلاف یا درگیرى در آنها وجود دارد.
دلیل اهمیت این ارزش خبرى در این است که در برخوردها، همواره احتمال برهم خوردن توزان موجود در جامعه مى‌رود که تأثیر بر امنیت مادى و معنوى افراد دارد. برخورد همچنین ممکن است مثبت مثل رقابت‌هاى ورزشى یا برخورد آراء و عقاید یا منفى نظیر جنگ‌ها و زد و خوردها باشد.
مثال:
۱. تظاهرات دانشجوئى سراسر کره‌جنوبى را فرا گرفت.
۲. نئونازى‌ها، اردوگاه پناهندگان خارجى را به آتش کشیدند.
۳. برخورد دو قطار ۱۰۰ کشته برجاى گذاشت.
۴. زلزله در ترکیه ۲۰ هزار نفر را کشت.
۵. رقابت احزاب سیاسى در آستانه انتخابات شدت گرفت.
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
اجزای خبر
روتیر نقش تیتر را ندارد و اغلب برای معرفی نقل کننده تیتر استفاده می شود. در چنین مواردی در اکثر موارد، عنوان فرد بکار می رود و تنها در موارد خاص (میزان دربرگیری شهرت فرد کشوری باشد یا منطقه ای یا بین المللی ) از اسم اشخاص استفاده می شود. از روتیتر نمی توان به عنوان تیتر استفاده کرد. معمولا فعل در روتیتر زمانی بکار برده می شود که تیتر دارای فعل نباشد.
تیتر به عنوان مهم ترین بخش خبر و بر مبنای ۱ یا ۲ عنصر خبر در قالب حداکثر ۱۲ کلمه، کوتاه، دقیق، فاقد ابهام نوشته می شود.
تیتر باید به تنهایی و بدون استفاده از روتیتر معنای مستقل داشته باشد و محل وقوع خبر را در اخبار شهرستان یا استان مشخص کند. بنابراین نباید آن را متکی به روتیتر انتخاب کرد.
تیتر اگر فعل داشته باشد از تاثیرگذاری بیشتر برخوردار خواهد بود.البته مشروط بر اینکه در آنها از فعل های کوتاه و غیرترکیبی استفاده شود.اگر تیتر فاقد فعل بود بهتر است به روتیتر فعل بدهید و اگر روتیتر بدون فعل بود، بهتر است تیتر با فعل نوشته شود چرا که فعل به تیتر جنبه خبری تر می دهد.
چند نکته درباره تیتر
هیچ تیتری را با حرف اضافه شروع نکنید.این کار باعث ضعیف شدن تیتر می شود.
اجتناب از کلمات تکراری در تیتر
تیتر حتما کوتاه باشد
از تیتر به عنوان شعار استفاده نشود، تیتر باید نقش خبری خود را داشته باشد
تیتر باید حتما از دل لید انتخاب شده باشد و ارتباط منطقی بین باید لید داشته باشد.
تیتر عامل خوانده شدن خبر و جذب مخاطب محسوب می شود بنابراین در انتخاب آن باید بیشترین مهارت حرفه ای بکار گرفته شود
گیومه یا کوتیشن در تیتر حتی الامکان استفاده نشود مگر موارد خاص.
به عنوان مقدمه خبر باید کوتاه، از میان مهمترین بخش خبر و حداکثر دارای سه فعل باشد. حداکثر کلمات لید ۱۵ تا ۳۰ کلمه باشد. حتی الامکان از بکاربردن کلمات و حروف اضافه و موارد غیرضرور خودداری شود.
لازم است لید به گونه ایی نوشته شود که خواننده را برای مطالعه متن خبر ترغیب کند. تیتر را دل خود داشته باشد و با پارگراف اول شروع متن نیز مرتبط باشد اما نباید کل خبر در لید عنوان شود. لید باید حاوی جذاب ترین (بهتر بگویم با ارزش ترین) بخش خبر باشد اگر چه این روزها چون به عنصر «چرایی» و «چگونگی» بیشتر پرداخته می‌شود.
نکاتی درباره لید
لید بی محتوا ــ به طور کلی هر رویداد خبری حاوی مطالب مهم یا جالبی است که می توان خلاصه آن را در لید خبر قرار داد. خبرنگار باید از نوشتن مطالب کلی و بی محتوا که اطلاعات تازه ای به خواننده نمی دهد، خودداری کند.
لید پرمحتوا ــ به همان اندازه که لید بی محتوا مناسب نیست، لیدی هم که به کلیه عناصر خبر پاسخ می گوید، مناسب نیست.
برای کوتاه کردن لید، اشاره ها و تاکیدهای گوینده خبر را حذف و به متن خبر می توان منتقل کرد. بنابراین لیدی که در یک جمله خلاصه شود؛ بهتر، خواندنی تر و اثرگذارتر است.
لید مبهم و گنگ، خواننده خبر را از دست می دهد. اگر لید مهم ترین مطلب را به روشنی بیان کند، احتمال اینکه خواننده، خبر را بخواند زیادتر است.
نحوه شروع لید ــ با توجه به این که اخبار به صورت هرم وارونه تنظیم می شوند بنابراین شروع متن نیز باید با لید مرتبط باشد.
شروع متن اخبار پوششی: به گزارش خبرنگار ورزشی سیاسی دکترحسن روحانی ….
شروع متن اخبار تولیدی: اسم کوچک و فامیلی فرد مانند: مهدی حسینی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی…
اخبار دریافتی یا همان فکسی : به گزارش اتحادخبر به نقل از روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر…
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
نکاتی درباره متن خبر
منبع نگاری ــ لازمه جلب اعتماد مخاطب صداقت و شفافیت در منبع‌نگاری است منبعی که نامش بیاید به منبعی که نامش فاش نشود، ترجیح داده می شود. وقتی نام منبعی را ذکر می کنید بر اعتبار خبری که نوشته‌اید افزوده می شود. علاوه بر آن، خواننده می تواند با توجه به سمت منبع قضاوت کند که اطلاعاتی که به او داده‌اید تا چه اندازه معتبر و موثق است: یک راننده تاکسی گفت:….. سخنگوی دولت گفت:….
در صورتی که منبع ضد و نقیض حرف می‌زند، نباید حرف‌هایش را دو دسته کنید و یک بخش را به نقل از او بیاورید و بخش دیگر را به نقل از فردی ناشناس.
نکته: خبرنگار همیشه معتبرترین منبع است. منابع ناشناس ضعیف‌ترین منابع هستند.
نقل قول ها و دقت ــ هیچ‌گاه نباید نقل قول ها را تغییر بدهید مگر این که بخواهید یک کلمه یا عبارت تکراری را حذف کنید و این هم تنها در صورتی که آن کلمه یا عبارت حذف شده در معنای نقل قول تغییری ایجاد نکند.
اگر نقل قولی را به لحاظ دستور زبان ویرایش می‌کنید باید حواستان جمع باشد که محتوا و معنای آن تغییر نکند.
انتخاب گلچین نقل قول‌ها می‌تواند به غرض‌ورزی بینجامد. مطمئن شوید نقل قول‌هایی که استفاده می‌کنید منعکس کننده گفته‌های منبع هستند و حرکاتی را که منبع با اعضای صورتش یا دستهایش انجام داده (مثل لبخند زدن یا نیم نگاه) – در صورتی که در معنای نقل قول تاثیر گذاشته – منعکس کنید.
اعداد در خبر ــ خبرنگارها در هر حوزه‌ای که کار کنند اغلب با اعداد سر و کار دارند. یک دلیلش این است که اخبار تجاری و مالی اغلب جزو اتفاقات مهم روز است. برخی از خبرنگارها وقتی نگاه‌شان به اعداد می‌افتد خشک‌شان می‌زند و این را هم می‌گویند که خبرنگار + اعداد = اشتباه.
استفاده از القاب و عناوین ــ افعال برای مقام معظم رهبری جمع بکار برده می شوند.
در مورد سایر آیات و مراجع؛ لقب آنها تنها در پارگراف اول بکار می رود و افعال نیز به صورت مفرد استفاده می شود.
استفاده از افراد نظامی القاب آنها در سطرهای میانی به همراه اسم آنها بکار می رود.
نکته : همکاران محترم مجاز به استفاده از القاب دکتر و مهندس برای سایر مسئولان نیستند و تنها لقب دکتر برای شخص رئیس جمهور آن هم در پارگراف اول مجاز هستند.
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
کوتاه نویسی
استفاده از جملات کوتاه از اصولی است که باید در خبر نویسی رعایت شود. طبق تحقیقات انجام شده:
75 درصد از مردم جملات ۲۰ کلمه ای را راحت تر درک می کنند.
62 درصد از مردم جملات ۲۵ کلمه ای را راحت تر درک می کنند.
۴۷ درصد از مردم جملات ۳۰ کلمه ای را راحت تر درک می کنند.
۳۳ درصد از مردم جملات ۳۵ کلمه ای را راحت تر درک می کنند.
۱۷ درصد از مردم جملات ۴۰ کلمه ای را راحت تر درک می کنند.
با توجه به جمیع جهات در ایران، جملات ۲۰ کلمه ای مناسب تر به نظر می رسند.
پاراگراف بندی ــ از اصول دیگری که باید در خبرنویسی رعایت شود، محدود کردن هر پاراگراف به یک تا حداکثر سه جمله است. استفاده از پاراگراف های یک تا سه جمله ای به تنظیم کننده خبر این امکان را می دهد که:
لید خبر را به سرعت تغییر دهد.
خبر را با توجه به مطالب مهم آن به آسانی تنظیم کند.
مطالب غیرضروری را حذف کرده و اطلاعات ضروری را به سادگی به آن اضافه کند.
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
سبکهای خبری نویسی
امروزه در میان روزنامه نگاران چهار قسم سبک خبرنویسی مرسوم است:
۱- سبک هرم وارونه (Inverted Pyramid )؛
۲- سبک تاریخی (Chronological style)؛
۳- سبک تاریخی به همراه لید (Combination Style)؛
۴- سبک پایان شگفت انگیز (Surprise ending )؛
افزون بر این سبکها و به ویژه سبک چهارم که نسبتاً جدید و مستلزم مهارت است و دو سبک دیگر به نامهای سبک بازگشت به گذشته (نقطه مقابل سبک تاریخی) و سبک تشریحی (تشریح قسمت به قسمت خبر) هم مطرح هستند که عملاً هر روزنامه نگاری درطول زندگی حرفه ای خود، خواسته و ناخواسته، به سوی آنها کشیده می شود و شخصاً آنها را تجربه می کند. اما باید خاطرنشان ساخت که استخوان بندی کلی سبکها را همان چهار سبک نخست تشکیل می دهند.
پیش از پرداختن به بررسی این سبکها ذکر این نکته به صراحت ضروری است که اگر کسب خبر کاری دشوار و توانفرساست، تنظیم خبر و ریختن آن در داخل یک سبک، کاری بس دشوارتر است.
دشواری این امر هنگامی بیشتر معلوم می شود که شخص قصد داشته باشد به یک روزنامه نگار پرقدرت تبدیل شود.
در واقع نکته این است که شما صرفاً برای رفع تکیلف خبر نمی نویسید، بلکه باید خبر را برای خوانده شدن – و نه فقط چاپ شدن – بنویسید و خواننده، خبر شما را نمی خواند، مگر آنکه توجه او به خبر جلب شده باشد و این جلب توجه میسر نخواهد شد مگر آنکه لباس خبر – با هما ن سبک ارائه خبر- چشم نواز و فاخر باشد.
خبر محض و هنجار طبیعی ــ حتی یک خبر محض (Straight news) یا خبر صرفاً خبر که به آن خبر معمولی و خبر مستقیم و بدون تفسیر هم می گویند و همچنین سخت خبر (Hard news) هم خوانده می شود. نمی تواند فاقد ساخت مناسب باشد. البته بدیهی است که خبر محض (یا همان خبر معمولی) اصلاً به معنی خبر بی اهمیت نیست.
در ادبیات روزنامه نگاری برای خبر محض تعریف علمی مشخصی وجود دارد:
«خبر محض»، گزارشی است که حول یک رویداد مشخص- در زمان و مکان مشخص- بدون اعمال نظر خبرنگار شکل می گیرد و وظیفه آن انتقال جزئیات- تا حد امکان- در چارچوب محدودیتهای زمانی و مکانی است. «خبر محض» بخش اعظم تولید تحریریه های مطبوعات و مطالب صفحه اول روزنامه ها را تشکیل می دهد.
خبر گزاریهای بزرگ بین المللی یعنی آسوشیتدپرس (AP )، یونایتدپرس اینتر نشنال (UPI)، فرانس پرس (AFP) ورویتر (REUTER) مدعی هستندکه همه خبرهایی که ا زسوی آنها مخابره می شوند خبر محض هستند.
بنابراین، تنظیم خبر محض کاری مهم و جدی است و از آنجا که بحش اصلی مطالب روزنامه ها را خبرهای محض تشکیل می دهند، این نوع خبر ها باید سادگی و وضوح تمام تهیه شوند. پرهیز از لفاظی و حاشیه روی در تنظیم این نوع ازخبرها، پایه و اساس کار را تشکیل می دهد. اما در عین حال نباید اطلاعات لازم و ضروری را به پای اختصار و ایجاز خبری، قربانی کرد.
باید خبر را مثل یک ارگانیسم انسانی تلقی کرد وگوشت و اسکلت را با هم ارائه نمود. پس بنابراین وقتی که خبر محض می نویسیم، باید به فکر ساخت خوب و مناسب آن باشیم وآداب ویژه ای رابرا ی نیل به این مقصود به جا آوریم؛ و این ممکن نخواهد بود مگر آنکه از یک هنجار طبیعی پیروی شود.
دستیابی به این هنجار طبیعی بسیار ساده است؛ مشروط به اینکه به نحوه خبردهی مردم به یکدیگر توجه شود. مردم بهترین خبر نگاران هستند، کوتاه، مختصر و مفید خبر می دهند وقتی که مردم به یکدیگر خبر می دهند اصل مطلب رابدون حاشیه روی درهمان ابتدا مطرح می کنند و بعد جزئیات ضروری را بیان می نمایند به دیگر سخن، می توان گفت که مردم جالب ترین بخش خبر را ابتدا و اطلاعات تکمیلی را در مرحله دوم ارائه می کنند. به هنگام خبردهی هرگز ابتدا به پیشینه خبر و به پیش زمینه های آن نمی پردازند.
همین هنجار طبیعی خبردهی مردم، هیمشه باید الگوی خبر نویسی خبر نگاران در زمنیه ارائه خبرهای محض باشد: حرکت از جالب ترین بخش خبر به سوی کم جاذبه ترین بخش آن. خبری که با این سیاق ساخته و پرداخته می شود از سبک معروف به سبک هرم وارونه استفاده کرده است.
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
سبک هرم وارونه
در سبک هرم وارونه قاعده هرم حاوی جذابترین ، ودر بسیاری از مواقع، حاوی مهمترین بخش خبر است و نوک آن _ بخش انتهایی _ حاوی بی اهمیت ترین بخشهای ماجراست.
در واقع درسبک هرم وارونه مطالب با توجه به میزان اهمیت آنها از بالا به پایین تنظیم می شوند.
گفتنی است که تعیین چگونگی پاگرفتن این سبک خبرنویسی یک علت تاریخی مطرح می کنند گفته می شود که اختراع تلگراف بیشترین تأثیر را بر شکل گیری و تکوین سبک هرم وارونه گذاشت. پس از کشف تلگراف، روزنامه نگاران و به ویژه روزنامه نگاران آمریکایی، هنگام بروز جنگ داخلی درآمریکا به هنگام مخابره خبر از ترس قطع ارتباط تلگرافی اصل مطلب را ابتدا مخابره می کردند وسپس اگر ارتباط قطع نمی شد، سایر جزئیات خبر را مخابره می نمودند.
در هر حال، همانگونه که گفته شد، پاراگراف اول (لید) در سبک هرم وارونه اصلی ترین بخش مطلب را در خود جا می دهد و سایر پاراگرافها به ترتیب اهمیت به دنبال پاراگراف اول می آیند. این توالی و چیدن مضامین و به عبارت بهتر طبقه بندی مضامین، در عین حفظ رابطه منطقی میان اجزای خبر باید از مهمترین و اصلی ترین اجزای اطلاعات به طرف بی اهمیت ترین بخشهای مطلب صورت پذیرد.
تأکید این نکته ضرور ی است که: سبک هرم وارونه عمدتاً به دو منظور مورد استفاده قرار می گیرد و مقبولیت دارد:
شیوه طبیعی نقل وقایع؛ چنانکه مردم درخبر دهی به یکدیگر از همین شیوه وسیاق پیروی می کنند.
مشخص شدن سریع تکلیف خواننده با متن: خواننده به محض خواندن پاراگراف نخست، اگر تمایلی به خواندن موضوع حس کند، بقیه مطلب را خواهد خواند و به این ترتیب وقت او تلف نخواهد شد.
سبک هرم وارونه علاوه بر مزایای فوق دو مزیت دیگر هم دارد:
الف- چونکه اصل مطلب درپاراگراف اول (لید) می آید کار تیتر زدن هم آسان می شود؛
ب- اگر به دلیل تراکم مطلب قرار باشد که از متن خبر کاسته شود، حذف پاراگرافهای بعد که حاوی مطالب بی اهمیت تر هستند، امکان پذیر است. مزیت دیگر سبک هرم وارونه این است که به سبب اختصار و ایجازی که دارد، جای کمتری در روزنامه می گیرد و به این ترتیب جا برای سایر خبرها باز می شود و این امر به تنوع مضمونی روزنامه کمک می کند ضمن اینکه خبرهای بلند و طولانی اساساً خوانندگان کمتری دارند.
در میان روزنامه نگاران این یک اصل پذیرفته شده است که افزایش پاراگرافها با تعداد خوانندگان دقیقاً رابطه معکوس دارد یعنی که هر چه تعداد پاراگرافها بیشتر شود خوانندگان آن کمتر خواهند شد.
صفحه آرایان هم از مطالبی که با سبک هرم وارونه تنظیم می شوند، بیشتر استقبال می کنند زیرا که این اخبار هم در هنگام تراکم مطلب، قابل کوتاه شدن هستند و هم به زیبایی صفحات کمک می کنند هر چند که بستن صفحات با خبر های کوچک برای صفحه آرایان دشوارتر است.
شایان ذکر است که سبک هرم وارونه به رغم همه مزایای آشکاری که دارد، دارای معایبی نیز هست.
معایب سبک هرم وارونه:
ضعفهای سبک هرم وارونه به قرارزیر هستند:
٭ خبر نگار به خاطر قدرت مانووری که این سبک از نظر جابه جایی عناصر خبری به او می دهد، قادر به اعمال نظر می شود؛
٭ خواننده چونکه اصل مطلب رادر پاراگراف نخستین خبر، خوانده است، ممکن است که از مطالعه بقیه خبر منصرف شود؛
٭ آنچه در پارگراف اول ( لید) آمده است، دوباره درخبر تکرار می شود.
کاربرد سبک هر م وارونه: روزنامه نگاران از سبک هرم وارونه برای تنظیم خبر های مربوط به سمینارها، سخنرانیها و اخبار روزمره بهره می گیرند.
متأسفانه برخی از خبرنگاران در هنگا م مصاحبه، ناخودآگاه سؤالات خود را به همان شیوه که در سبک هرم وارونه مرسو م است مطرح می کنند، یعنی مهمترین سؤالها را در همان آغاز مصاحبه می پرسند، در حالی که این شیوه باعث می شود که حرکت و سمت و سوی مصاحبه به سوی یک مصاحبه بسته برود و مصاحبه شونده از همان آغاز گفت وگو با گارد بسته شروع کند و تا انتها این وضعیت نامطلوب را حفظ نماید.
مطلوب این است که مصاحبه گر با سوالات معمولی و نه چندان مهم، مصاحبه شونده را به اصطلاح گرم کند و در عین حساس نکردن او، به تدریج پرسشهای کلیدی خود را مطرح سازد. طبعاً نکاتی که به آنها اشاره شد و در مصاحبه ها ی اختصاصی کاربرد دارند و در مصاحبه های عمومی و کنفرانسهای مطبوعاتی باید اصلی ترین پرسشها را به دلیل کمبود وقت و نیز پیشگیری از طرح آنها به وسیله خبرنگاران روزنامه های رقیب، در ابتدا مطرح ساخت.
نمونه سبک هرم وارونه ــ تقاضا برای نفت اوپک در سه ماهه دوم سال میلادی جاری صد هزار بشکه در روز کاهش خواهد یافت.
بر اساس تازه ترین گزارش دبیرخانه اوپک، در حالی که تقاضای جهانی برای نفت در سه ماهه اول سال جاری با صد هزار بشکه افزایش به ۵۵/۶۵ میلیون بشکه در روز خواهد رسید، درخواست برای نفت اوپک کاهش خواهد یافت و به سطح ۳/۲۳ میلیون شبکه در روز می رسد.
به این ترتیب روند کاهش سهم اوپک از بازار جهانی آنچنان ادامه خواهد یافت. میانگین تقاضا برای نفت خام اوپک در سال جاری ۶۲/۲۴ میلیون بشکه در روز پیش بینی شده است که از میانگین سال گذشته کمتر است.
همچنین دبیر خانه اوپک در مورد تقاضای جهانی نفت در سال جاری پیش بینی هایی کرده است.
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
سبک تاریخی
در سبک تاریخی برخلاف سبک هرم وارونه مطالب به همان صورتی که به لحاظ زمانی تحقق یافته اند و در قالب خبر ارائه می شوند. در این سبک، روزنامه نگار به داوری نمی پردازد و کاری به این ندارد که کدام خبر یا بخش ماجرا مهم تر است تا آن را در پاراگراف نخست (لید) خبر ارائه کند.
بنابراین در سبک تاریخی تا حدود زیادی از اعمال نظر خبرنگار جلوگیری می شود و برخلاف سبک هرم وارونه، مطلب به طرزی کامل تر ارائه می گردد. البته سبک تاریخی هم لید خاص خود را دارد که به صورت مقدمه بر تارک خبر قرار می گیرد اما به این دلیل نمی توان آنرا لید نامید که بیش از حد کلی است و موارد کلی خبر را بیان می کند.
نکته مهم درخور ذکر این است که در این سبک این مهم نیست که شما در کار تبدیل چه مطلبی به خبر هستید بلکه مهم این است که از رهنمودهای مقبول و متداول استفاده کنید و این موضوع با پیروی از فرمول فرق می کند در خبرنویسی باید همواره به فرمول با دیده تردید نگریسته شود زیرا که پیروی از فرمول، خلاقیت و نوآوری را به نابودی می کشاند.
من می خواهم این نکته را ولو آنکه مخالفان بسیار هم داشته باشد- متذکر شوم که این درست است که همه سبکهای خبرنویسی کارکردهای پذیرفته شده ای دارند اما با رشد روزافزون توان خبری رادیوها و قدرت تصویری تلویزیون ها و با توجه به این نکته که اصلاً تصویر دارد جای واژه را می گیرد- ولو فعلاً به شکل گرافیک خبری،- و با توجه به اینکه چه بخواهیم چه نخواهیم وارد دوران ارائه «ساندویچی» و «مینیاتوری» مسائل شده ایم.
یک روزنامه نگار حرفه ای علاوه بر شناخت سبکهای گوناگون خبری باید از خلاقیت و نوآوری با استفاده از یافته های زبان شناسی، سینما، موسیقی و شعر غفلت نکند و صورتهای متراکم را برگزیند و به ویژه هرگاه قرار باشد که درام به تولید قدرت ببخشد، این امر بیشتر مصداق می یابد.
پس پیش از توضیح سبک تاریخی به همراه لید مروری اجمالی بر«سبک تاریخی» و مسائل وابسته به آن سبکی که صرفاً برای تهیه گزارشها مقالات تحقیقی و پوشش خبرهای جلسات رسمی (صورت جلسه ها) بکار می رود، ضرورت دارد.
معایب سبک تاریخی ــ گفتیم که در سبک تاریخی از اعما ل نظر خبر نگار نشان عمده ای به چشم نمی خورد و معایبی دارد:
باید دقت بیشتری را در مقایسه با سبک هرم وارونه، وقف خواندن خبر یا متنی کرد که به این شیوه تهیه شده است؛
خواننده را خسته می کند، چونکه طولانی است ولذا امکان ترغیب خواننده به خواندن ادامه مطلب کم می شود؛
به خاطر طولانی بودن مشکل تراکم مطلب، همواره وجود خواهد داشت؛
صفحه بندی و تهیه ماکت در شیوه سبک تاریخی دشوارتر از سبک هرم وارونه است.
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
سبک تاریخی به همراه لید
این سبک، همانگونه که نام آن گواهی می دهد، تلفیقی از دو سبک هرم وارونه و سبک تاریخی است و خاص پوشش دادن به خبرهای شهری و حادثه ای برای اینکه تصویری از سبک تاریخی به همراه لید در ذهن پیدا کنیم، بهتر است بگوییم که اگر شکل سبک تاریخی- که در آن مطلب از نقطه ای که شروع می شود به ترتیب زمان وقوع ارائه می شود – به صورت زیر باشد:
سبک تاریخی به همراه لید می تواند آمیزه ای از شکل فوق به علاوه یک لید باشدیعنی به این صورت:
سبک تاریخی به همراه لید در میان روزنامه نگاران و به ویژه وقتی کسانی که رویدادهای شهری و خبرهای حوادث را پوشش می دهند از جذابیت بسیار بالا برخورداراست.
سبک تاریخی به همراه لید در بسیاری از مواقع به ویژه وقتی که از یک بلوغ مضمونی و ساختاری برخوردار شود، شانه به شانه داستان می زند: انتریگ دارد تضاد می آفریند، راوی دارد زاویه دید دارد فراز و فرود دارد ریتم یا آهنگ، رِنگ یا نواخت، میزانسن یا صحنه پردازی، فضا، رنگ و…
خلاصه هر فن و تجربه ای را در خود حل می کند تا به ساخت درام هر چه نزدیکتر شود.
روزنامه نگاران حرفه ای در سبک تاریخی به همراه لید از هر تکنیکی (برگرفته از نقاشی، سینما، داستان نویسی و…) برای افزودن به کشش دراماتیک این ساخت بهره می گیرند. در این سبک اصل ماجرا به صورت لید ارائه می گردد و سپس با فضا سازی، به تبیین ماجرا پرداخته می شود.
خبر نگاری که عضو سرویس حوادث روزنامه است باید به خاطرداشته باشد که خبری که او در مورد یک حادثه به خواننده می دهد با مثلاً گزارش افسر نگهبان کلانتری به مافوق خود فرق دارد. هر دو یک واقعه را گزارش می کنند. اما آنچه باعث تفاوت گزارش خبرنگار با گزارش افسر نگهبان می شود، همان ساخت دراماتیک خبر است که سبک تاریخی به همراه لید ظرف آن است.
بدیهی است که از سبکها فقط باید به عنوان پایه کار بهر ه گرفت و هرگز نباید از چاشنی نجات بخش و پویایی دهنده خلاقیت و نوآوری غافل شد و این عناصر از دهه ۱۹۶۰ به بعد در روزنامه نگاری نوین ( New Journalism ) مورد توجه قرار گرفتند. در این نوع از روزنامه نگاری که آن را ابتدا مجله اسکوآیر آمریکا باب کرد و تام ولف روزنامه نگار نیز نظریه ها و آرای مربوط به آن را تدوین نمود، از فنون و شگردهای داستانی برای بیان رویدادهای عینی بهره گرفته می شود و در اصل آمیزه ای است از واقعیت عینی روزنامه نگاری و واقعیت ذهنی داستان نویسی.
در این مکتب ژورنالیستی، خبرنگار بر شخصیتهای سوژه ها، جزئیات نمادین، گفت و شنود یا دیالوگ، مونولوگ یا تک گویی و توصیف صحنه ها متمرکز می شود و از همه آنها در کار فضاسازی بهره می گیرد شاید یکی از علل اصلی اقبال نسبت به آثار گابریل گارسییا مارکز، دقیقاً همین تجارب ژورنالیسی او با تجارب رمان نویسی وی باشد، و این یعنی همان تلفیق واقعیت عینی روزنامه نگاری با واقعیت ذهنی داستان نویسی.
بنابراین به تکرار و تأکید باید گفت که نباید از عرضه نگرشهای غیرمعمول، و از ورود بدیع به سوژه، هراسی به خود راه داد- البته همه این تجارب را باید پس از فراگیر ی کامل سبکها و کاربرد آنها به کار گرفت- و به ویژه در پرداختن به سوژ ه های پرکُنش، و به قول سینما گرها در پرداختن به سوژه های اکشن دار (Action story) باید از شیوه های فوق الذکر استفاده کرد. باید لید را نوشت و کار فضاسازی ماجرا را با شجاعت دنبال کرد، سبک تاریخی به همراه لید چیزی غیر از این اقتضا نمی کند.
نمونه سبک تاریخی به همراه لید ــ لید: جرقه کاربیت جوشکاری ،کارخانه بزرگ تولیدی حوله و پارچه مخملی رشت را شعله ور کرد و یکصد میلیون تومان زیان به بارآورد. شش ایستگاه آتش را مهار کردند.
کارگری درمحوطه انبار ضایعات کارخانه «پوشش» رشت مشغول جوشکاری بود غافل از این که کمانه آتش از نقطه جوش که به اطراف پراکنده می شد، آن سوتر به تل پارچه های سرقیچی و ضایعات سرک کشیده و وسعتی را خاکستر می کند کارگر جوشکار که در جوش و خروش کار بود سرانجام از هُرم آتش متوجه بروز حادثه شد و ابزار کار و آتش را رها کرد و استمداد طلبید.
سبک تاریخی زبانه های آتش چه نرم و سهل روی انبوه پارچه ها و نخ ها سرید و هر لحظه در گستره انبار و مجموعه کارخانه پیشروی کرد. مسئولان و کارگران دست از کار کشیده و با هر وسیله ای که در دسترس بود به اطفای حریق پرداختند. اما امواج تهدیدگر آتش هر لحظه فزون تر بر هم سوار می شدند آتش نشانان صومعه سرا، خمام، سنگر و آستانه اشرفیه وارد عمل شدند و توانستند پس از چند ساعت حریق را خاموش کنند. زیان مالی این حادثه حدود یک میلیارد ریال تخمین زده شده است. این کارخانه با حدود سه هزار کارگر و کارمند از بزرگ ترین واحد های تولیدی گیلان محسوب می شد.
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
سبک پایان شگفت انگیز
سبک پایان شگفت انگیز از سبکهای شیرین خبرنویسی است در این سبک قفل ماجرا در پایان خبر باز می شود و خواننده را شگفت زده می کند طبعاً این سبک به این دلیل پا به عرصه ادبیات روزنامه نگاری گذاشته است که به نیاز نوجویی خواننده پاسخ دهد.
البته این سبک نمی تواند برای ارائه هر خبری مورد استفاده قرار گیرد. سبک پایان شگفت انگیز بیشتر در خور رویدادهایی است که خود از چاشنی شگفتی و ندرت برخوردارند و روزنامه نگار برای آنکه این چاشنی راکاملاً کارساز کند، از این سبک بهره می جوید. توصیه می شود که نباید سعی شود که رویدادهای طولانی در قالب این سبک عرضه گردند.
برای این کار سبک تاریخی به همراه لید، که به آن پرداختیم، فرصتهای بیشتری را در اختیار نویسنده قرار می دهد. در سبک پایان شگفت انگیز، هم می توان از ایجاز سبک هرم وارونه و هم از فضاسازی خاص سبک تاریخی به همراه لید بهره برد. بیاییم یک ماجرای فرضی را در دو سبک ارائه کنیم. این ماجرای فرضی، که سوژه ای عجیب دارد، در تنظیم اول به سبک هرم وارونه است، عملاً قربانی نگارش شده است، اما در تنظیم دوم که به سبک پایان شگفت انگیز ارائه شده، کاملاً جذاب وشیرین است، زیرا که ماجرا، مناسب همین سبک پایان شگفت انگیز بوده است.
تنظیم به سبک هرم وارونه: «جورج» پسر ۱۸ ماهه آقای «آرتوراسمیت» شهردار بیرمنگام از یک حادثه عجیب جان سالم به در برد.
جورج در اتومبیل پدرش در بالای یک تپه نشسته بود که ناگهان در پی یک بازیگوشی دنده اتومبیل را خلاص کرد، اتومبیل به پایین تپه سرازیر شد و به شدت به اتومبیل دیگری که در پایین تپه پارک شده بود برخورد کرد.
خوشبختانه در این حادثه عجیب، هیچکس آسیب جدی ندید و فقط آقای اسمیت که در صندلی عقب اتومبیل خودش در حال خوردن ساندویچ بود، جراحت ناچیزی برداشت. ضمناً پلیس که کمی بعد به صحنه حادثه رسید، آقای اسمیت را مجبور به پرداخت غرامت کرد.
تنظیم با سبک پایان شگفت انگیز: حالا همان خبر را به سبک پایان شگفت انگیز ارائه می کنیم و می بینیم که چقدر زنده تر و شیرین تر ارائه می شود، چونکه عملاً مناسب سبک پایان شگفت انگیز است:
پلیس تصمیم گرفت راننده جوانی را که باعث یک تصادف عجیب شده بود، مجازات نکند.
«جورج » پسر «آرتور اسمیت »، شهردار بیرمنگام، پشت فرمان اتومبیل پدرش که بر بالای تپه ای پارک شده بود، نشسته بود، او بی آنکه قصد قبلی داشته باشد دنده اتومبیل خاموش را خلاص کرد و قبل از آنکه فرصت هیچ واکنشی پدید آید اتومبیل از تپه سرازیر شد و با ماشین دیگری که در پایین تپه پارک شده بود به شدت برخورد کرد.
خوشبختانه در این حادثه عجیب، هیچکس آسیب جدی ندید و فقط آقای «اسمیت» که در صندلی عقب اتومبیل مشغول خوردن ساندویچ بود، جراحت مختصری دید.
پلیس فقط به یک دلیل با این راننده جوان برخوردنکرد: او ۱۸ ماهه بود.
سبک بازگشت به عقب و سبک تشریحی ــ اکنون در پایان تبیین چهار سبک اصلی خبرنویسی به سبک بازگشت به گذشته و سبک تشریحی می رسیم.
در سبک بازگشت به گذشته، که نقطه مقابل سبک تاریخی است، متن خبر با آخرین بخش رویداد شروع می شود و سپس سابقه و پیشینه ماجرا ارائه می گردد. سبک بازگشت به گذشته، که برای هر نوع خبری مناسب نیست، صرفاً به کار ارائه خبرهای نسبتاً کوتاه می آید و باید مراقب بود که مطلب به شکلی عرضه نشود که به درک آن لطمه وارد آید.
اما در سبک تشریحی همانطور که واقعه را قسمت به قسمت گزارش می کنیم برای هر بخش از خبر توضیحات کافی حاشیه ای می دهیم. سبک تشریحی بیشتر به کار خبرهایی می آید که درباره آن ها اختلاف نظرهای بسیار وجود دارد. از سبک تشریحی می توان در تنظیم خبرهای بلند و همچنین گزارش نویسی- به ویژه گزارشهای تفصیلی- استفاده کرد.
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
گذارها
در پایان بحث مربوط به سبکهای خبرنویسی باید به مبحث گذارها (Transitions ) نیز اشاره کرد.
استفاده از گذارها از اصلی ترین مهارتهای خبرنویسی است. گذارها، واژه ها، عبارتها و پاراگرافهایی هستند که استخوانبندی خبر را محکم می کنند. گذارها، سیمان خبرها و عنصر جدانشدنی آنهایند.
مهمترین گذار در خبر نویسی نحوه عبور از پاراگراف اول خبر به پاراگراف دوم خبرآن است. اگر خواننده «ماهی» است و تیتر «قلاب» صید است، گذار به پارگراف دوم حکم کشیدن قلاب از درون آب را دارد. درحقیقت گذارها خواننده را از یک واقعیت به واقعیت دیگر، از یک زمان به زمان دیگر و از یک مکان به مکان دیگر می کشانند.
گذارها در حقیقت حلقه های پیوند پاراگرافهای خبر به یکدیگر هستند اما هر اندازه که این گذارها طبیعی تر جلوه کنند و با حداقل جلب توجه توأم باشند، مطلوب ترخواهند بود و به همین دلیل است که همه ویراستاران، خواهان گذارهای آرام و نامحسوس (Unobtrusive) هستند. پاره ای از گذارها رایج درخبر نویسی به قرار زیر هستند.
علاوه بر این، افزون بر این، معهذا، بعلاوه، اما، متعاقباً، با این همه، بنابراین، به این ترتیب، سپس، و، بالاخره، در همین حال، همچنین، ضمناً، شایان ذکر است، گفتنی است، لازم به یادآوری است، در پایان و…
فراموش نکنیم که به هر سبکی که خبر را تنظیم می نماییم، باید از جملات و پاراگرفهای گویا و روشن استفاده کنیم. و البته نه به خاطر اینکه خواننده کم سواد است، اصلاً چنین نیست. بلکه به دلیل اینکه وظیفه داریم که درک خواننده را آسان و راحت کنیم، وقت او را هدر ندهیم و اطلاعات بیشتری در اختیار وی بگذاریم.
منبع: اینترنت
انقلاب دادهها و گزارشگری و خبرنگاری
بمنظور کار #گزارشگری و #خبرنگاری در این زمان انقلاب دادهها، و هوش بالای جوانان نو، دقت خیلی حرفه ای لازم است. یعنی گزارشهای خبری باید خیلی هوشیارانه و با دقت و قابل قبول، همراه اسناد واقعی تنظیم شوند، تا همه مردم آنها را بپذیرند، نه فقط عده ای معدود بسته. اگر اینطور نباشد و گزارشهای تاریخی و خبری سطحی و بدون منابع واقعی باشد، مستمسک استعمار و امپریالیسم و دروغگویی قرار میگیرد. لازم است گزارشگران از عمق تاریخ و حال، بسرعت از سطحی نگری و ساده اندیشی دوری نمایند، و تصور نکنند صرفاً انتشار در یک کتاب آموزشی یا یک نشریه آن گزارش درست است، چه بسا بطور کلی دروغ باشد.
……………
برچسبها: سبکهای خبری, سبک هرم, سبک وارونه, سبک تاریخی, سبک پایان, شگفت انگیز, عناصر خبری, خبرنگاری, رابطه عناصر, لید چیست.
………….
آموزش روزنامه نگاری و خبرنگاری
مستندهای مربوط
سخن و تقاضای مهم و ملی بانوی باشنده روستای جل غربی از مجلس و دولت http://arqir.com/699
* * * * * * * * * *
……………………….
توجه ۱: اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: تارنمای ارگ ایران، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه ۲: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری ارگ ایران بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید. در جهت دانش مربوطه این تارنما، با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
توجه ۳: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند: در اینجا http://arq.ir.
ارگ ایران http://arq.ir
پرسشهای خود را ابتدا در جستجوهای تارنما بنویسید، به احتمال زیاد پاسخ خود را می یابید
جهت آینده ای بهتر دیدگاه خود را بنویسید، و در گفتگوهای تاریخی و جغرافیایی و اجتماعی شرکت کنید
برای دریافت فهرست منابع نوشته ها در بخش نظرات زیر برگه مورد نظر پیام بگذارید