فرهنگستان نوین زبان فارسی ارگ ایران در این صفحه بخش هایی از واژه ها و جمله ها و در جمع ادبیات لازم نوشتن در محیط وب را می نویسم، زیرا نوشتن با کامپیوتر و تبلت و گوشی، و فرمت های گوناگون خط و ابزار، ناهماهنگی هایی بوجود آورده است.
فرهنگستان نوین زبان فارسی در ایران
امروز نیازمند یک فرهنگستان نوین زبان فارسی برای تدوین های جدید، برای قرن جدید می باشیم. بعد از گذشت بیش از ۳۰ سال، استفاده گسترده ایرانیان و زبان فارسی در محیط وب، این نیاز روز بروز بیشتر آشکار می شود، و جای فرهنگستان نوین زبان فارسی خیلی خالی است، مانند در اینجا.
لوگو در علم جستجوگر و کنشگر باشید، واکنشگرا نباشید، عکس شماره ۱۶۲۱.
. . . ادامه دارد و باز نویسی می شود . . .
فرهنگستان نوین زبان فارسی ارگ ایران
فرهنگ واژگان فارسی به پارسی
در این صفحه بخش هایی از واژه ها و جمله ها و در جمع ادبیات لازم نوشتن در محیط وب را می نویسم، زیرا نوشتن با کامپیوتر و تبلت و گوشی، و فرمت های گوناگون خط و ابزار، ناهماهنگی هایی بوجود آورده است. امروز نیازمند یک فرهنگستان نوین زبان فارسی برای تدوین های جدید، برای قرن جدید می باشیم. بعد از گذشت بیش از ۳۰ سال، استفاده گسترده ایرانیان و زبان فارسی در محیط وب، این نیاز روز بروز بیشتر آشکار می شود، و جای فرهنگستان نوین زبان فارسی خیلی خالی است، مانند در اینجا.
لوگو در علم جستجوگر و کنشگر باشید، واکنشگرا نباشید، عکس شماره ۱۶۲۱.
. . . ادامه دارد و باز نویسی می شود . . .
فرهنگستان نوین زبان فارسی
فرهنگ واژ گان فارسی به پارسی
در اینترنت و بصورت گسترشی فرهنگ واژه های زبان فارسی ندیدم، به همین جهت در فرصت هایی این فرهنگ را گرد آوری می کنم و می نویسم، و به مرور پست می نمایم. من در نوشته ها و مقالاتم از هر دو گونه واژه فارسی و پارسی بنا به نیاز جمله استفاده می کنم، ولی تا آنجا که بتوانم در نوشته های زبان فارسی، از واژه های بیگانه استفاده نمی کنم.
باید توجه داشت واژه ها و یا لغاتی که بعضی می پندارند عربی است، اشتباه است. آن واژه ها فارسی هستند، در واقع پرداخته و عمل آمده توسط دانشمندان فارسی زبان در طول تاریخ بوده اند. تاریخ زبان عربی نیز مانند همه زبان های دنیا ریشه در حروف هیروکلیف جی دارد. البته همانگونه که در سخن ارگ ایران نوشته ام، باید در فرهنگستان دانش مربوطه، تعریف نو برای واژه ها و واژه پردازی باشد.
مانندی از اشتباه در نگارش بگویم، در کتاب های قانونی ایران به فراوانی واژه هایی وجود دارند، که به هیچ شکل و تعریف فارسی و یا پارسی نمی باشند، بلکه کاملاً عربی و به زبان بیگانه هستند. واژه هایی هستند با مفهوم های پیچیده در میان نوشته های فارسی آن کتاب قانون، که بسیاری از مردم حتی قانون مندان به خوبی آنها را درک نمی کنند، و گاه برای آنها معانی و تعریف های مختلفی می گویند.
مهم: لازم است نسبت به فارسی نویسی و پالایش و پاکسازی از زبان های آرامی و سریانی و عربی، و درست نویسی املا و انشا و جمله بندی کتاب های قانون، پیگیری و اقدام شود.
فرهنگستان نوین زبان فارسی
فهرست واژه های پارسی
توجه: این فرهنگ به ترتیب حروف الفبا، قابل افزودن و جا گذاری مجدد در میان ردیفها می باشد. عزیزانی که درباره واژه های پارسی پژوهش و تحقیق می کنند، و یا بخشی از این نوشته در وبهای شان می باشد، خواهشمندم بفرمایند تا تارنمای آنها را در پیوند ارگ ایران قرار دهم.
|
|
فهرست و لینک
|
|
|
1
|
|
|
|
2
|
|
|
|
3
|
|
|
|
4
|
|
|
|
5
|
|
|
|
6
|
|
|
|
|
|
فرهنگستان نوین زبان فارسی
تنوین
تنوین از نشانه های ثانویهٔ الفبای فارسی برگرفته از الفبای عربی است، مصدر باب تفعیل از ریشه نون و در اصل به‌معنی «ن نوشتن» است: نَوَّنَ النّونَ تنویناً: کَتَبَها. سه نوع تنوین در زبان عربی وجود دارد، که وارد زبان فارسی شده‌است:
ــ تنوین نصب: اً، ـاً، مانند: ظاهراً، واقعاً، استثنائاً، ابتدائاً.
ــ تنوین رفع: ــٌـ، مانند: مضافٌ‌الیه، مقسومٌ‌علیه، مفعولٌ‌به.
ــ تنوین جرّ: ــٍـ، مانند: بعبارهٍ‌اُخری.
در فارسی بیشتر واژه های تنوین‌دار از نوع اول یعنی دارای تنوین نصب هستند، که به‌شکل «اً» در پایان واژه نوشته می‌شود، و شیوعِ بسیار بیشتری دارد.
نوشتن «ن» به‌جای تنوین ــ نخستین بار صادق هدایت در کتاب وغ‌وغ ساهاب به‌جای «تنوینِ نصب» از حرف «نون» استفاده کرد. اما بعدها در بین نویسندگان رواج پیدا کرد، ناصر وثوقی اولین کسی بود که در مجلهٔ اندیشه و هنر این موضوع را به‌طور و جدی و پیگیر مورد استفاده قرار داد.
داریوش آشوری مخالف استفاده از نون به‌جای تنوین است: او می‌گوید: «این شیوه هیچ مشکلی را حل نمی‌کند و تنها بر ابهام خط فارسی می‌افزاید. زیرا با نشانهٔ سنتی می‌توان اصل عربی این نشانه و نقش قیدساز آن را در جمله بازشناخت، اما با این شیوهٔ تازه چیزی می‌شود شبیه هر "ن" پایانیِ دیگر در خط و زبان فارسی.»
توجه نمایید زبان عربی ریشه در زبان آرامی دارد، و آرامی ریشه در حروف هیروکلیف جی، و زبان های دوران کهن تمدن ار.
املای تنوین ــ معمولاً تنوین را به‌صورت اً، ٍ ، ٌ می‌نویسند؛ اما برخی مایل‌اند آن را به‌صورت «ن» بنویسند، که با این رسم‌الخط به معنای اصلی تنوین، یعنی «ن نوشتن»، وفادار می‌مانند: بعدن، قبلن، تقریبن، معمولن، مضافن‌الیه.
واژه‌هایی چون حقیقهً و عادهً در عربی چنین نوشته می‌شوند؛ اما در فارسی معمولاً حقیقتاً و عادتاً می‌نویسند.
واژه گفتاری «قبلنا» (قبلاً؛ پیش‌تر) مرکب است از: قبلاً + ـ ا (= ـ ها؛ پسوند جمع). در اینجا واژه تنوین‌دار استثنائاً جمع بسته شده‌است. واژه گفتاری «حتمنی» هم مرکب است از: حتماً + ـی (پسوند نسبت). در اصطلاح گفتاریِ «حتمنِ حتمن» نیز واژه تنوین‌دار استثنائاً برای تأکید به خود اضافه شده‌است.
تنوین در واژه‌های مختوم به هـ ــ اگر واژه مختوم به «ه» تنوین بگیرد، «ه» به «ت» تبدیل می‌شود:
خانواده > خانوادتاً، دفعه > دفعتاً، عمده > عمدتاً، قاعده > قاعدتاً، قیافه > قیافتاً، مسامحه > مسامحتاً، مقدمه > مقدمتاً، نتیجه > نتیجتاً…..
نقش دستوری واژه های تنوین‌دار ــ در فارسی تمام واژه‌های مختوم به تنوین (تنوین نصب) در نقش قید به‌کار می‌روند: عمداً این کار را کرد. جسارتاً عرض می‌کنم. متن نسبتاً دشواری است.
حذف تنوین ــ در چند واژه «اً» به «ا» تبدیل شده‌است: ابدا، اصلا و ابدا، حالا، حقا که، ضرباً زورا، مرحبا، مطلقا. در متون کهن فارسی نمونه‌های بیشتری از این حذف را می‌توان یافت.
کاربردهای بحث‌انگیز تنوین ــ تنوین در نحو عربی کاربردها و قواعد خاص خود را دارد که موضوع بحث ما نیست. اما یکی از موارد کاربردش که در فارسی بحث‌انگیز شده آن‌جاست که در پایان واژه های بر وزن «اَفعَل» می‌آید. در عربی طبق قاعده واژه یا نامی که بر وزن «اَفعَل» باشد تنوین نمی‌گیرد؛ مثلاً می‌گویند «اللهُ أکبَرُ» و «اِسمُهُ أحمَدُ»، نه «اللهُ أکبَرٌ» و «اِسمُهُ أحمَدٌ». از همین رو برخی ادیبان و ویراستاران زبان فارسی دو واژه رایج «اقلاً» و «اکثراً» را نادرست می‌دانند.
دیگر کاربرد بحث‌انگیز تنوین آن‌جاست که در پایان واژه‌های غیرعربی، یعنی واژه‌هایی که ریشه عربی ندارند، می‌آید: خواهشاً، دوماً، سوماً، گاهاً، ناچاراً، خانوادتاً، نژاداً، جاناً و مالاً، تلفناً، تلگرافاً، ژنتیکاً.
تنوین‌ستیزی ــ برخی ادیبان و ویراستاران با کاربرد تنوین در فارسی مخالف‌اند؛ مثلاً به‌جای اختصاراً، اشتباهاً، و فرضاً به‌اختصار، به‌اشتباه، و به‌فرض به کار می‌برند. هرچند این دیدگاه پذیرفتنی است، اما باید دانست که با همه واژه‌های تنوین‌دار نمی‌توان این‌گونه رفتار کرد، از جمله اکیداً، فعلاً، لطفاً، و معمولاً، و بعضی می شود، به لطف یا به معمول.
فهرست واژه‌های تنوین‌دار در فارسی امروز، بیش از ۲۴۰ است ــ آناً، ابتدائاً، ابداً، اتصالاً، اتفاقاً، اثباتاً، اجباراً، اجماعاً، اجمالاً، احتراماً، احتمالاً، احتیاطاً، احیاناً، اختصاراً، اختصاصاً، اخلاقاً، اخیراً، ارتجالاً، ارثاً، ارفاقاً، اساساً، استثنائاً، استطراداً، اسماً، اشتباهاً، اصالتاً، اصطلاحاً، اصلاً، اصولاً، اضطراراً، اقلاً، اکثراً، اکیداً، الزاماً، انصافاً، اولاً، ایضاً، باطناً، بالاغیرتاً، بداهتاً، بدواً، بعداً، بعضاً، بغتتاً، تبرعاً، تبرکاً، تحقیقاً، تخمیناً، تدریجاً، ترجیحاً، تصادفاً، تصریحاً، تعبداً، تعمداً، تفألاً، تفنناً، تقریباً، تلفناً، تلگرافاً، تلویحاً، تماماً، توأماً، توسعاً، توضیحاً، توقیراً، تیمناً، ثالثاً، ثانیاً، جاناً و مالاً، جبراً، جداً، جدیداً، جزئاً، جسارتاً، جسماً، جمعاً، جمیعاً، جنوباً، جواباً، حتماً، حدوداً، حضوراً، حقاً، حقیقتاً، حکماً، خالصاً مخلصاً، خانوادتاً، خصوصاً، خواهشاً، دائماً، دفعتاً، دقیقاً، دوماً، ذاتاً، ذیلاً، رابعاً، رأساً، رسماً، روحاً، زماناً، ژنتیکاً، سابقاً، سریعاً، سناً، سوماً، سهواً، شخصاً، شدیداً، شرعاً، شرقاً، شفاهاً، شمالاً، صراحتاً، صرفاً، صریحاً، صورتاً، ضرباً زورا، ضرورتاً، ضمناً، طبعاً، طبیعتاً، طرداً للباب، طولاً، ظاهراً، عادتاً، عالماً، عامداً، عجالتاً، عرضاً، عرفاً، علناً، عمداً، عمدتاً، عمراً، عملاً، عموماً، عمیقاً، عیناً، غالباً، غرباً، غفلتاً، غیاباً، فرداًفرد، فرضاً، فطرتاً، فعلاً، فوراً، قاعدتاً، قانوناً، قبلاً، قربتاً الی الله، قطعاً، قلباً، قویاً، قهراً، قیاساً، قیافتاً، کاملاً، کتباً، کراراً، کلاً، کلیتاً، کماً، کیفاً، گاهاً، لزوماً، لطفاً، لغتاً، لفظاً، مآلاً، ماهیتاً، متحداً، متدرجاً، متساویاً، متعاقباً، متفقاً، متقابلاً، متناسباً، متناوباً، متوالیاً، مثلاً، مجازاً، مجاناً، مجدداً، مجموعاً، محترماً، محتملاً، محققاً، مختصراً، مخصوصاً، مرتباً، مرجحاً، مسامحتاً، مستقلاً، مستقیماً، مستمراً، مسلماً، مشترکاً، مشخصاً، مشروحاً، مصِراً، مضافاً، مطلقاً، مطمئناً، معاً، معمولاً، معناً، مفتخراً، مفصلاً، مقدمتاً، مکرراً، منحصراً، منطقاً، منظماً، منفرداً، موقتاً، مؤکداً، ناچاراً، ناموساً، نتیجتاً، ندرتاً، نژاداً، نسبتاً، نفیاً، نقداً، نوعاً، نهایتاً، نیابتاً، واقعاً، وجداناً، وکالتاً، یقیناً
منبع: اینترنت و اطلاعات شخصی
پرسش و پاسخ
نظر مریم: مدت هاست که در فضای مجازی نوشتن تنوین به صورت «ن» باب شده است. شک داشتم که این رسم الخط درست است یا غلط. با خواندن این مقاله مشکل حل شد.
پاسخ انوش راوید: در مقاله قرن سنت گریزی نوشتم که در قرن جدید باید از سنتهای قرن گذشته عبور کرد و دانش و بینش جدید یافت.
پرسش محمود: الان اینها املاشون صحیحه؟؟: “بعدن، قبلن، تقریبن، معمولن، مضافن‌الیه” از کی اینجوری شده؟؟؟ جدیدا؟؟
پاسخ انوش راوید: نوشتن تنوین با «ن» در سال‌های اخیر رایج شده، اما رسم‌الخط معیار نیست و فرهنگستان زبان و ادب فارسی آن را تصویب نکرده است. شخصاً ترجیح می‌دهم در نوشته های وبلاگی با کامپیوتر بعداً و قبلاً و معمولاً و… را با همین املای سنتی بنویسم، و با املای جدید بعدن و قبلن و معمولن و…. را با تبلت و گوشی در پاسخ های فوری چند جمله ای می نویسم.
. . . ادامه دارد . . .
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید، لینک آن در ستون کناری
توجه ۱: اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: وبلاگ انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه ۲: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری ارگ ایران بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید. در جهت دانش مربوطه وبلاگم، با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
توجه ۳: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و وبسایت دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند.
با سلام بسیار سپاسگزارم از این اپلیکیشن ولی بهتره ارتباطی باز می کردین با کاربرها تا پیشنها های خودشونو در آن بذکر کنند بویژه واژه سازی بیشتری کنند با سپاس
تمام ریشه های عربی از فارسی باستانه که بسیار شبیه لاتین امروزیه گرفته شده مثلا عین بمعنی چشم از eye گرفته شده یا ید از hand…..
ولی من هنوزم هیروگلیف جی را ندیدم تا ببینم این پایه تا چه حد درسته؟
درود و سپاس از توجه شما، چند کتبه از جیرفت وجود دارد، امیدوارم پژوهشهای شما پایدار باشد، تندرست و پیروز باشید
با درود و آرزوی سلامتی، از اینکه دامنه واژگان پارسی را گسترش می دهید سپاس گزارم. امید وارم روزی برسد که واژگان تازی و بیگانه از نگارش و گفتگوهامان کنار گذاشته شود. بهترین سیاهه و نسک گردآوری شده در زمینه برابر سازی واژگان پارسی با تازی را چه پیشنهاد می کنید.
سپاس گزارم
درود و سپاس از توجه شما، فعلاً کتاب و فرهنگ کامل از پارسی نمی دانم، بنظرم کاملترین همین چند پست در این وبلاگ است، تندرست و پیروز باشید
به نام خداوند مهربان
درود ، من مایلم این واژه ها رو تبدیل به اپلیکیشن موبایل کنم چونکه به باورم کامل میاد دوست دارم در این ماجرا سهمی داشته باشم
یکم اینکه خواستم ازتون اجازه بگیرم تا از اینها بهره ببرم و دوم خواستم ازتون بپرسم آیا تمام واژه ها فقط در دین صفحه وب هست یا غیر از این صفحه وب باز هم دارین ؟ لطفا باهام همکاری کنین اگر مایلید
درود و سپاس از توجه شما، باعث خوشحالی من است که چنین کاری کنید، فعلاً همین سه پست را در وبلاگ دارم، تندرست و پیروز باشید
درود، خیلی سپاس فوق العاده بود
درود و سپاس از توجه شما، تندرست و پیروز باشید
سلام وقتتون بخیر،شما فرهنگ لغت کامل فارسی به پارسی رو دارید؟ من خیلی وقته دنبالشم ولی متاسفانه تا الان نتونستم پیدا کنم میتونم ازتون کمک بگیرم؟
با درود به پیشگاه شما دوست فرهیخته کوشش شما در بازیافت واژگان فارسی درخور ستایش است پیشهادهای دوستان دیگر درباره آباژور که نوشته بودند تابشگر و چراغ خواب بسیار پسندیده بود ولی در فارسی نور سو می باشد برای نمونه نام سوسن سوسان به چم نورگونه بوده و سوتاب نیز واژه همخوان برای آباژور می تواند باشد بدرود
درود و سپاس از توجه شما، تندرست و پیروز باشید
دوست گرامی فرزند بختیاری مگه زبان پارسی ( که درستش زبان ایرانیه ) مرده که کسی زنده ش کنه؟؟؟؟
زبان و فرهنگ سترگ ایرانی همیشه جاویدان بوده هست و خواهد ماند
درود و سپاس از توجه شما، بله زبان و فرهنگ ایرانی همیشه تاریخ زنده و پویا بوده. زبان ایرانی حدود سی زیر مجموعه دارد، که زبانهای تمام دنیا از این زیر مجموعه ها هستند. در تاریخ نویسی استعماری از آن بعنوان هندو اروپایی نام برده شده.
درود بر شما
به گمان من برای یافتن جایگزینی خوب برای واژه ی آباژور بهترین واژه همان است که از دیرباز تا هنوز آن را بکار میبرده ایم. واژه ی قشنگ و زیبای چراغ خواب
درود و سپاس از توجه شما، تندرست و پیروز باشید
خیلی خیلی ارزشمند بود، منم شیفته ی پارسی ام امیدوارم همیشه تندرست باشید، و کسانی مانند شما زبان پارسی و گ، چ، پ، ژ، رو زنده کنند
درود و سپاس از توجه شما، البته همیشه تاریخ زبان پارسی زنده و پویا بوده، تندرست و پیروز باشید
سلام! انوش گرامی!
چند روز است که به از روی علاقه‌مندی و به فراخور نیاز، این صفحه رو مرور می‌کنم. من شخصاً حساسیتی در باب واژه های عربی و غیرعربی ندارم؛ اما تلاش شما رو در گردآوری واژه های پارسی و بازنمایی توان این زبان، شایسته سپاس گزاری می دونم.
نکته ای که در این فهرست، نظرم رو گرفت:
برابر آباژور واژه «نورتاب» است؛ و در عین حال به جای نورانی واژه «درخشان».
پیشنهاد من برای آباژور، واژه «تابشگر» است.
پیروز و پایدار باشید! سعید تارُم (http://noqalam.com)
درود و سپاس از توجه شما، پیشنهاد شما را در بازنویسی می افزایم، تندرست و پیروز باشید