تاریخ و جغرافیای کوتاه قاره آفریقا در ارگ ایران بخشی هایی است، که به تاریخ ایران مربوط می شود. درباره تاریخ آفریقا کلی کتاب و فیلم و وب وجود دارد، فقط هنگام مطالعه آنها مراقب باشید، در دام ترفند تاریخ نویسی استعماری نیافتید.
تاریخ جغرافیای کوتاه قاره آفریقا
تصویر کلبه یک خانواده آفریقایی، عکس شماره ۳۴۴۲.
لوگو مراقب باشید در دام تاریخ نویسی استعماری نیافتید، عکس شماره ۱۶۰۶.
. . . ادامه دارد و باز نویسی می شود . . .
تاریخ جغرافیای کوتاه قاره آفریقا
ادامه پیش نویس
وظیفه ایرانیان است، که چون دوره هخامنشیان و اشکانیان، برای کمک به تمام باشندگان قاره کهن و شمال آفریقا، یا خاورمیانه اصطلاحی، بشتابند، و با هوش ایرانی اوضاع را زیر نظر داشته باشند. این کمک می تواند با تأثیر گذاری در برنامه های اطلاعاتی و ارتباطی خارجی، و افشای دستان آشکار و پنهان استعمار و امپریالیسم در دخالت های تاریخی و جدید، یا کمک فکری و معنوی، یا انسان دوستانه به مردم جهت اهداف ملی منطقه تاریخی باشد. در این کمک دو منظور را می توان به تحلیل گرفت، ابتدا کار انسان دوستانه، سپس حرکت بسمت تمدن جدید کنترل انرژی.
عکس نمونه یک روستا توریستی امروزی در عمق تاریخ اجتماعی آفریقا، از ابتدای تاریخ تا قبل از قرن ۲۰ و پیدایش امپریالیسم، مردم در قاره های آسیا و آفریقا و قاره کهن کاملاً خودکفا بود، در روستاها و قبایل زندگی دایره ای بی دردسر داشتند، و مایحتاج خود را براحتی تهیه می کردند، عکس شماره ۴۲۴۷.
تاریخ کشور لیبی
دشمنان تاریخی منطقه، با انواع حقه بازی و ترفند، و دروغ های تاریخی، نوکرانشان مانند حسنی مبارک و بن علی و غیره، را به حکومت رسانیده و نگه داشته اند. مثلاً قذافی در آخرین سخنرانی خودش در زمانی که مردم را با جت بمباران می کرد، کلی دروغ و دونگ و تهدید گفت. او خیال می کرد که جوانان قرن ۲۱ همان آدم های گذشته هستند، که امکانات امروزی را نداشتند، و هر پرت و پلایی را می پذیرفتند. معمر قذافی دلقک شرکت نفتی BP چیزی از امپریالیسم نو نفهمیده، او و امثال او، نمی توانند درکی از گذر تمدنی داشته باشند.
خلاصه جغرافیای لیبی
حکومت: از سال ۱۳۶۹ حکومت بی قانون و دیکتاتوری معمر قذافی، مساحت: ۱۷۵۹۵۴۰ کیلومتر مربع، جمعیت: حدود ۷ میلیون نفر، پایتخت: طرابلس حدود ۲ ملیون نفر، شهر های مهم: بنغازی، مصراته، زاویه، الخمس، تیره انسانی: عرب لیبایی و بربر ۹۰ % و غیره ۱۰ درصد، مسلمان ۹۷ درصد، زبان رسمی عربی و لهجه بربری، واحد پول: دینار لیبی، تاریخ استقلال: 1951. درآمد خالص نفت: 25 تا ۳۰ میلیارد دلار، یعنی نفری ۴ هزار دلار، که پول خیلی زیادی است.
تاریخ معاصر لیبی
در آغاز قرن ۲۰، لیبی عقب مانده ترین کشور شمال آفریقا بود، البته این عقب ماندگی با حساب تمدن بورژوازی اروپا بود. لیبی در ساختار تاریخ اجتماعی، دوران سازمان قبیله ای دینی بسر می برد، و داری سبک کار پیشرفته و زندگی در دوران ویژه خود بود، و تولیدات سنتی و ملی خوبی داشت. تا سال ۱۹۱۱ لیبی زیر سلطه حکومت عثمانی بود، ولی در سیرنائیک Cyrenaica فرقه دینی برادری سنوسی قدرت فراوانی داشت. جنبش مذهبی سنوسی به طور کلی در خدمت سران پر قدرت قبایل بود، شیوخ سنوسی تمام قدرت و بود و نبود مردم را در روستا ها و قبایل را در دست داشتند. رئیس فرقه سنوسی ارتش بزرگی در اختیار داشت، کل مردم با این شرایط تاریخ اجتماعی خو داشته، و نارضایتی کلی و یا عمومی نداشتند. استثمار عقب افتاده عثمانی، به ترکیب اجتماعی لیبی کاری نداشت.
در اوایل قرن ۲۰ استعمار گران ایتالیا به لیبی حمله بردند، آنها در سپتامبر ۱۹۱۱ به هنگام بحران مراکش در لیبی نیرو پیاده کردند، که سبب جنگ ایتالیا با ترکیه شد. ارتش کوچک ترکیه در آفریقا نمی توانست به طور جدی در برابر هجوم ایتالیا پایداری کند، آنها با ایتالیا قرار داد صلحی امضا کردند، که اشغال لیبی را توسط امپریالیسم ایتالیا به رسمیت می شناخت. مردم لیبی پس از این قرارداد، شجاعانه مدتها در برابر هجوم ایتالیا مقاومت کردند، اما دشمنی و نفاق بین مردم شهر نشین شده ساحلی، و مردم قبایلی، موجب تضعیف نیرو های مقاومت ضد استعماری شد. ایتالیا برای در هم شکستن کامل لیبی سعی می کرد، ساختار اجتماعی کشور را در هم بریزد.
در اکتبر ۱۹۴۲ ارتش انگلستان به فرماندهی مونتگمری، به لیبی تحت اشغال آلمان و ایتالیا حمله کرد، و توانست به راحتی لیبی را اشغال نمایند، از آن زمان تاریخ لیبی دگرگون شد. با وجود نفت و شرکت BP انگلستان، باید قزافی همچنان حاکم مطلق آن کشور می بود. در صورت تقاضا مشروح تاریخ آفریقا را پست می کنم.
تاریخ مهاجر نشینی لیبی
بلافاصله پس از پایان جنگ دوم جهانی، دو مسئله بزرگ در ایتالیا مطرح و باعث مزاحمت کلی و عام بود، حل مشکل افزایش جمعیت، که سالانه بیش از ۴۰۰ هزار نفر بود، و همچنین اصلاحات کشاورزی در جنوب کشور. ایتالیا در بین کشور های اروپای غربی بابت رشد جمعیت بیشتر از همه رنج می برد، سابقاً هر سال عده کثیری بعنوان مهاجر به ایلات متحده یا کشور های آمریکای جنوبی کوچ می کردند. دولت های ایتالیا در صدد بودند سرزمین های نوینی برای اسکان مازاد موالید خود بیابند. تا اینکه در سال ۱۹۱۱ سرزمین طرابلس و سیرنائیگ که فقط در بخش های کوچکی از ساحل باشنده داشتند، اشغال کردند، زمین های وسیع داخلی آنجا تقریباً بدون باشنده بود. در تمامی این سرزمین ها فقط 1/1 میلیون نفر میزیستند، ولی فقط در دوران اقتدار فاشیست ها بود، که مستملکات فوق واقعاً ارزش یافت. آرتش ایتالیا بیش از سه هزار کیلومتر جاده احداث نمود، کشاورزان سیسیلی، ساردنی و جنوب ایتالیا، زمین ها را کشاورزی و آماده بهره برداری نمودند.
ایتالیا ئیها قصد داشتند زمین هایی که سابقاً از طرف رومیان زراعت می شد، و مسلمانان رها نموده بودند و بایر شده بود، آباد نمایند. در اولین مرحله ۱۱۰ هزار مهاجر به این اراضی فرستاده شدند، در قلب صحرا چند صد آبادی در مالکیت مهاجرین درآمد، هر خانواده به اندازه توانایی خود یعنی حدود ۴۰ هکتار را دریافت نمود. کشت و زرع زمین های بایر مانند رومیان قدیم از باغات زیتون و انگور آغاز شد، ولی باغات زیتون نتایج به مراتب بهتری بار آوردند. دولت ساختمان و بناها، اثاث لازم و دو گاو و یک اسب می داد، زارع ساکن محل پس از پانزده سال می توانست با پرداخت اقساط سالیانه، مالکیت زمین آباد شده را به دست آورد. ضمن توجه به آرا و عقاید ساکنان محل یک واحد تشکیل می دادند، به این ترتیب چند مزرعه با یک کلیسا یک مدرسه و یک شرکت تعاونی، تحت اداره کدخدایی که از طرف دولت منصوب می شد قرار می گرفت. قیمت این کمپرسوری که از ۲۰۰ مزرعه و یک مرکز تجاری تشکیل شده بود، در حدود ۱۵۰ میلیون لیر قبل از جنگ دوم بود.
ولی جنگ بسط و توسعه مستعمراتی را متوقف ساخت، در آن ایام یعنی آغاز جنگ ۴۵ هزار ایتالیایی در این سرزمین ها صاحب ضیاع و عقار شده، و ۲۵۰۰ فرم تشکیل و جمعاً ۶۰ هزار هکتار آماده شده بود. بیش از ۲۰ میلیون مو ۵ میلیون نهال زیتون و بادام غرس گردید. اکثر مزارع دارای چاه های ارتزین مراکز برق، روغن کشی و انگور صادراتی شده بودند. بدین قرار ایتالیا واقعاً در سرزمین لیبی برنامه وسیع احیای کشاورزی را آغاز نموده بود، وسعت بزرگ سرزمین که بیش از سه برابر فرانسه است، افق تابان و وسیعی برای آتیه بشمار می رفت. اگر ده سالی سپری می شد، یک کشور اروپایی مولد در لیبی بوجود آمده بود، و بدین طریق بین اروپا و آفریقا شکل دیگر اقتصادی و اجتماعی ایجاد می شد.
در کشور حبشه چندین ده هزار ایتالیا یی مستقر شدند، عده کثیری زوجه بومی برای خود انتخاب نموده بودند. کوچ کردن ایتالیا ئیها در اقتصاد کشور مذکور تأثیر فراوانی داشت، بندرگاه ماسوآ آباد و به منزله باب تجاری حبشه محسوب بود. ولی جنگ شالوده همه برنامه ها را بر هم ریخت، در جلسات سازمان ملل متحد در ۱۹۴۹ بطور قطع کلیه مستحدثات و مستملکات از دست ایتالیا ئیها خارج گردید، و باز مسئله کثرت جمعیت به نحو غیر قابل حلی باز مطرح شد.
قابل توجه: امروزه تمام این اراضی کشاورزی در لیبی از بین رفته، و کشور لیبی تمامی نیاز های غذایی خود را از خارج وارد می کند، باید توجه و دقت داشت چه نیرو هایی باعث شدند، کشاورزی هایی که به وسعت کشور فرانسه بود از بین برود. در صورتیکه آن مهاجر های ایتالیایی می توانستند، در کنار مردم لیبی و دیگر کشور های آفریقایی، آبادی های بیشتری به شمال آفریقا ببرند، اما نگذاشتند. در آن زمان دولت ایتالیا یک امپریالیسم کوچک بود، ولی آن کشاورزان و کارگران بی پناه و مظلوم ایتالیایی، فقط زحمت کشانی بودند، که خیلی سریع توانستند بیابانها را به مرکز تولید مواد غذایی تبدیل کنند.
عکس تاریخی عمر مختار در دست اشغال گران امپریالیسم ایتالیایی کشور لیبی، عکس شماره ۴۰۵۸.
تاریخ جغرافیای کوتاه قاره آفریقا
انقلابهای ادامه دار
این روزها شاهد انقلاب های مردم شمال آفریقا و قاره کهن هستیم، می بینیم بعد از چند روز تظاهرات، ولی غیره سراسری، و فقط در یک میدان از شهر های تونس و قاهره، رئیس جمهور های مادام العمر شان فرار می کنند. در این ماجراها جوانان انقلاب کردند، یعنی تغییرات انقلابی می خواستند، ولی قبل از اینکه انقلاب آنها به سرانجام برسد، با فراری دادن رئیس جمهور ها، توسط کل حکومت دست نشانده امپریالیسم نیمه دوم قرن ۲۰، انقلاب جوانان را ناتمام گذاشتند. در واقع هیچ چیز تغییر نکرد، از این نمونه را چند بار در سی سال گذشته دیده ایم، که امپریالیسم نگذاشت انقلاب ها به نتیجه قطعی برسد، و با احساس خطر نمودن، سریع با تعویض دولت یا حکومت، نگذاشت انقلاب پدید آمده به نتیجه اصلی برسد، و پا بگیرد. البته شرایط تاریخ اجتماعی هم در این قبیل کشورها آماده نبوده، و رشد و تکامل ناقص نمی توانست پاسخ گوی خواسته یک انقلاب باشد.
اما حاکمان امپریالیسم نیمه دوم قرن ، ۲۰، که انرژی خود را از سرمایه داری پیشرفته کنونی می گیرد، درک درستی از حرکت زمین ندارند. فرو ریختن مرکز تجارت جهانی، آغاز پایان دوران تمدن سرمایه داری پیشرفته، پایه امپریالیسم بود، و نیز شروع تمدن کنترل انرژی، و آغاز امپریالیسم نو می باشد. امپریالیسم نو متفاوت از امپریالیسم سابق است، این امپریالیسم از کامپیوتر و اینترنت شکل گرفته، و حاکمان دم ست و بالا دست خاص ندارد. برای تحلیل های بیشتر مطالعه و پیگیری وبلاگ انوش راوید کمک بزرگی است. بنابر این انقلاب های مردم بویژه جوانان تأثیر گرفته از تحلیل و دانش، اینترنت و ماهواره است، و همچنان ادامه خواهد داشت، تا نتیجه خود را بگیرد. در نهایت شورا های اینترنتی، با حساب داشتن جوانان پرشور و دانش با طرح و برنامه های اساسی، و تعیین ساختار اصولی در تاریخ اجتماعی، حکومت ها را بدست خواهند گرفت. این جوانان با درکی که از زندگی دارند، دیگر نمی توانند مانند پدران شان چشم و گوش بسته هر دروغی و پرت و پلایی، و هر چیزی را قبول کنند و بپذیرند.
از طرف دیگر تا زمانیکه حکومت شورا های اینترنتی، با تاکتیک رادار سری، در این قبیل کشورها مستقر شود، بخشی از امپریالیسم نو یعنی حکومت جهانی چایمریکا بیرحمانه می تازد، و تمام تولیدات سنتی و ملی کشور ها را هدف قرار می دهد، و باعث بیکاری گسترده می شود. در اثر این بیکاری مهاجرت های نوین پیش می آید، و گروه های پر جمعیت از این کشورها به هر وسیله و با به خطر انداختن جانشان سعی در مهاجرت و پناهنده شدن به کشور های اروپایی و آمریکایی، و یا هر جای دیگر که دستشان برسد می کنند، که بلکه لقمه نانی گیر بیاورند و زنده بمانند. تعریف این جریان را در مهاجرت های نوین نوشته ام. این تفاوت از اثرات یک قرن حکومت های استعمار زده بر این کشورهاست، که نگذاشتند رشد و تکامل عادی در قرون جدید داشته باشند. در میان کشور های آفریقا و قاره کهن ما ملت ایران با داشتن شرایط مناسب، می توانیم با تحلیل های عمیق بر پایه برنامه های نوین و غیر قابل پیش بینی، دست بالا را داشته باشیم، و برای نجات ملت های دیگر یاری دهیم.
عکس ۴۰۶۹ آ، انبوه جوانان تونسی در جنوب ایتالیا، مهاجرت های غیر اصولی که در قرن جدید اتفاق می افتند، این قبیل صحنه های مهاجرت های انبوه جوانان کشور های جنوب، به شمال را در تلویزیونها و خبر ها زیاد دیده اید.
یکی دیگر از خطرات این بیکاری های گسترده، که بویژه بعد از سقوط مالی و اقتصادی در جهان اتفاق افتاده، و به توریست و اندک سرمایه گذاری های صدمه زده، مانند دزدی دریایی است. با وجود اسلحه های فراوان که بعد از فروپاشی شوروی در آفریقا و قاره کهن و آسیا پخش و فراوان شد، دزدی دریایی هم پیش آمده، جوانان ۱۶ تا ۲۲ ساله بویژه سومالیایی اقدام به آن کار می کنند، البته ممکن است سر نخ تاکتیکی در جای دیگر و دور از منطقه باشد. جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با این دزدی ها از توانایی بالایی برخوردار است، و گویا نیرو هایی هم به مناطق مربوطه گسیل نموده. وظیفه همه ایرانیان است که سر نخ های تاکتیکی را بیابند و آنها را افشا کنند، از سطحی نگری و کار های ساده دوری کنند، و دست به تحلیل های عمیق و زیر بنایی بزنند.
موضوعاتی باعث عقب افتادن و تأثیر نفوذ استعمار در ملتها شد، که در استعمار و امپریالیسم نوشته ام، ابتدا استعمار گران برای تجارت به بقیه نقاط جهان رفتند، اما با مردمی مواجه شدند، که در دوران قبیله ای از ساختار های تاریخی اجتماع بسر می بردند. استعمار گران دو سه دوره تاریخی جلو تر یعنی در بورژوازی بودند، به همبن جهت از برخورد این دو سیستم اجتماعی، استعمار بوجود آمد. مردمان در افریقا در دوران قبیله های اولیه، و در کشور های اسلامی منطقه، یک دوره تاریخ اجتماعی جلو تر و در سازمان قبیله ای دینی بودند. آنها نتوانستند خود را از فکر گذشته و فسیل شده بت پرستی، سریع خارج کنند، و به دوران جدید وارد شوند، برای همین همیشه یکی دو دوره عقب ماندند، و نمی توانستند و نمی خواستند پا و فکر را جلو بکشند. اما امروز با وجود اینترنت و ماهواره و گستردگی سرمایه داری و بورس، جوانان این کشورها خود را از افکار عقب قبلی نجات داده، و می توانند وارد تمدن جدید شوند. مسائل و مشکلات زیادی بر سر راه آنها می باشد، ولی با وجود داشتن سلامت بدن و فکر، و بدست آوردن درایت و دانایی نوین، براحتی می توانند به رهبران شانسکی کشور های شمال قدیمی پیروز شوند. شانسکی هایی که بیشتر به فکر شکم و زیر شکم هستند، نه بشریت و نجات زمین ما از تخریب و انقراض، این از قیافه های آنها پیداست.
در ادامه پول پرستی دشمنان، ملتها امتیاز هایی هم بدست آوردند، پول پرستان برای سود کوتاه مدت خود کار هایی کردند، که در دراز مدت و در واقع برای ملتها سود داشت. یکی از اینها مانند دانشگاه های فراوان است، که برای سود و بدست آوردن پول ایجاد کردند، در مقابل هم مردمانی بودند، که به هر قیمتی در این فکر بودند، بچه هایشان تحصیل کرده بشوند، و مانند آنها نباشند. در نتیجه به نفع مردم و جوانان این دوره تمام شد، که با کمک امکانات تکنولوژی امروزی، آگاه های فوق العاده و متفاوت از گذشته یافتند. یکی دیگر مانند فروش اتوموبیل های و کالا ها بود، که برای این منظور نیازمند آگهی دادن بودند، و با تولید و گسترش تلویزیون های ماهواره ای آگاهی های بیشتری، به میان توده های مردم فرستادند.
تاریخ جغرافیای کوتاه قاره آفریقا
انقلابها کی تمام می شود
همانگونه که قبلاً نوشته ام، در قرن جدید باید برای هر چیز تعریف و تحلیل داشته باشیم، که کاملاً تخصصی جمع بندی و بررسی شود. تاکنون برای انقلاب تعریف هایی شنیده ایم، من نظر خودم را می گویم. انقلاب اجتماعی یا انقلاب های انسانی، مرحله گذر تاریخ اجتماعی از یک ساختار تاریخ اجتماعی به ساختار جدید تمدنی در تاریخ است. البته با مقاومت تمدن گذشته و یا سردمداران آن، برای حفظ منافع مادی و معنوی خود، و پافشاری رشد و تکامل جامعه بشری، برای عبور به مرحله جدید اتفاق می افتد. هر تمدن در ساختار اجتماعی چند مرحله دارد، آخرین مرحله یکی همراه آغاز دیگری است، در گذشته ها این مراحل طولانی بوده، علت آن در تاریخ یادگیری بشر است.
مثلاً برای عبور از ساختار تاریخ اجتماعی یا تمدن شاه خدایی سلسله هخامنشیان، به سازمان دینی حکومت اشکانیان، از دوره آخر سلسله هخامنشیان یعنی از کوروش بزرگ آغاز شد. در این دوره نفوذ فکری سازمان قبیله ای دیده می شود، این بخش دو صده ای مرحله آغاز اولین انقلاب انسانی ایران است، که در تاریخ ثبت گردیده ولی نادیده گرفته شده است. مرحله اصل انقلاب و گذر از پایان سلسله هخامنشیان یعنی داریوش سوم تا مجلس مهستان است، حدود یکصد سال طول کشید. در این زمان از گذر مهم تاریخی فعلاً اطلاعات کمی در دست است، که باعث شده دشمنان تاریخی ایران از این خلا تاریخی استفاده کرده، و جای آنرا با دروغ اسکندر مقدونی و سلوکیان پر کنند. جهت اطلاع بیشتر به لینکها مراجعه شود.
این گذر های مهم تاریخی انقلاب های انسانی و اجتماعی است، که در هر قاره ویژگی های خودش را داشته و دارد. همانگونه که در تاریخ یادگیری نوشته ام با گذشت زمان و رشد و تکامل اجتماعی، این زمانها در هر دوره کوتاه تر شده، و در اولین انقلاب بورژوازی ایران یعنی انقلاب مشروطیت، زمان ها پیش آغاز و آغاز و دوره انقلاب به جای چند قرن در ۲۵۰۰ سال پیش، به چند ده سال کاهش یافته بود. در انقلاب شکوهمند ۵۷ تمام دوره به چند سال رسید، و در آینده نزدیک چند ماه و چند روز می گردد، البته ضمن تحلیل در سازمان آینده بینی.
در ادامه رشد و تکامل تاریخ اجتماعی، ساختار زیر بنای فکری تشکیل دهند جامعه، سرعت بیشتری می گیرد، یعنی امروزه و آینده، گذر تاریخی آخرین مرحله رشد سرمایه داری، به مرحله جدید تمدن کنترل انرژی، و سپس تمدن دیگر هم سریع خواهد بود. انقلاب های انسانی و اجتماعی، برای هر گذر در هر قاره متفاوت است، و تحلیل و تعلیل های جداگانه خواهد داشت. شرایط تاریخی و اجتماعی در هر قاره و کشور تعیین کننده آن است. البته با رشد و و تکامل کجکی، و ایجاد حرکت های انحرافی که مانند انقلاب ساخته شداند، و از شگرد های استعمار و امپریالیسم است، باید در نظر داشت با انقلاب انسانی اجتماعی اشتباه گرفته نشود.
عکس یک کلیسای تاریخی در دل کوه در کشور اتیوپی جنوب اریتره، و تصویر دیواری حضرت عیسی مسیح که بیش از هزار سال قدمت دارد، مربوط به زمانی است که اروپائیان نمی دانستند آفریقای تاریخی غیر از حاشیه مدیترانه وجود دارد، چه برسد به شاخ آفریقا. این تصویر دیواری که در تلویزیون دولتی اتیوپی نشان داده شد، دقیقاً می گوید که اشخاص تصویر، سفید پوست و با نوع پوشاک از ایران هستند. کسانی که چین و هند ایران را چند هزار کیلومتر جابجا کردند، اریتره و… ایران را هم براحتی واگذار کردند، عکس های شماره ۴۱۶۷.
تاریخ جغرافیای کوتاه قاره آفریقا
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید، لینک آن در ستون کناری
توجه ۱: اگر وبسایت ارگ به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه ۲: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری وبلاگ بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید، و در جهت علم مربوطه وبلاگ، با استراتژی مشخص یاری نمایید.
توجه ۳: مطالب وبسایت ارگ و وبلاگ گفتمان تاریخ، توسط ده ها وبلاگ و وبسایت دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شوند، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به اصل وبلاگ من مراجعه نمایند.