تاریخ گنج و جویندگان گنج در ایران
در کتابها و داستانهای قدیمی و تاریخی بسیار خوانده و شنیده ایم، عده ای از گذشته ها بدنبال گنج می دویدند، و گاهی شغلشان در همین رابطه بوده، یعنی جویندگی گنج و یا دلالی و خرید و فروش آن، و یا تهیه و فروش نقشه و گنج نامه و یا نسخه. همیشه در این رابطه عده ای هم علاقه مند بودند، عتیقه ای داشته باشند، و پز آنرا بدهند، و یا بگویند از اجدادمان است. البته مفهوم گنج در گذشته ها به سکه ها و ظروف طلا و نقره و بضاً مجسمه ها و اشیای متنوع دینی و غیره و همچنین کتاب بود. بنابر این گنج کاری بود و بازاری و بورسی داشت، بدلیل درآمد خوب، یهودیان زیادی در اینکار بودند. بیشترین موقعیت و اوج کار و بازار گنج در گذشته، از ابتدای هزاره دوم در قسطنطنیه و بغداد، و تعدادی شهر های کوچکتر دیگر بود. خود بخود مطابق امروز، مافیایی و گروه هایی و صنف هایی در این کار ایجاد شده بود، عده ای هم در آن بازار مشغول ساخت گنج های و نقشه های تقلبی بودند. امروزه بعضی از این تقلبیها را بعنوان مدرک تاریخی، در موزه ها نگه می دارند، و عده ای بر اساس آنها تاریخ ساده و بی اساسی، چون حمله اسکندر را می گویند، و اینها در مواردی گیج و گنگ هم میشوند. درست شبیه داستان عزیز نسین، که در کتابش می گوید: مگر تو مملکت شما خر نیست. مثلا سکه های تقلبی که هفت یا هشت صده پیش، بر اساس داستان اسکندر مقدونی در قسطنطنیه درست کرده اند، امروزه بسیاری از کم دانش های پر مدرک تحصیلی، نمی توانند تشخیص دهند که تقلبی است. چندین سال پیش شخصی با خوشحالی نسخه ای آورد، که برای او بخوانم، تا سپس برود و بکند و پولدار شود. این نسخه در اواسط پادشاهی قاجاریه جعل شده بود، ولی از زمان علی عمادالدوله بویه خبر می داد، به او گفتم این یک سند مهم تاریخی، درباره وجود تاریخی گنج های تقلبی است. ادامه دارد و بازنویسی می شود.
پاتوق وسوسه شدگان ثروت
در خیابان منوچهری زمان حکومت گذشته، درست آنجایی که مغازه های قیمتی کنار هم قرار دارند، دستفروشانی هستند، که می توان از زیر زبانشان حرف‌هایی درباره نقشه های گنج بیرون آورد. البته آنها بسختی به رهگذران و جویندگان نقشه های گنج اعتماد می کنند، چرا که خوب می دانند افتادن در این معرکه چه خطراتی دارد. مردی که بساطی جلوی پایش گسترده می گوید: هر از چند گاهی کلاهبردارانی پیدا میشوند، و نقشه های قلابی گنج را به فریب خوردگان ثروت می فروشند. او از قیمت این نقشه‌ها هم با خبر است، و می‌گوید با صد هزار تومان هم می شود نقشه ای نیم بند دست و پا کرد. البته جوانی دیگر که کمی بالاتر بساط کرده، اطلاعاتش دقیقتر است می گوید، کسانی هستند که نسخه های قدیمی مربوط به اجدادشان را به منوچهری می‌آورند، و با آب و تاب فراوان از اموالی می گویند، که زیر خاک مخفی شده است. او معتقد است این نسخه‌ها مربوط به زمان‌هایی است، که آدم های چند سده پیش به دلیل آشفته شدن اوضاع مملکت مثلا به دلیل بروز جنگ، دارایی های خود را زیر خروارها خاک پنهان کرده‌اند، و حالا نوادگان آنان می‌آیند، تا دارایی های اجداد خود را به نام گنج به فریب خوردگان ثروت بفروشند. اما بی‌شک اینان نیز چیز واقعی در بساط ندارند، و دام فریب را برای ساده لوحان پهن کرده‌اند.
قابل توجه: 90 درصد کسانی که دنبال گنج هستند، می بازند! و از ۱۰ درصدی که به چیزی می‌رسند، 5 درصد شان گرفتار قانون می شوند، و از ۵ درصد باقیمانده فقط ۲ درصد به اشیای قیمتی می رسند. اما این آمار برای جویندگان گنج اسباب تنبیه نیست، آنها به پند کارشناسان گوش نمی دهند، بلکه به مغناطیسی جلب می شوند، که از دل زمین برمی‌آید.
اینها گفته های عسکر مرادی، کارشناس یگان حفاظت از میراث فرهنگی است، او معتقد است هیچ کدام از نقشه هایی که می توان با ترفند از منوچهری و سیداسماعیل خریداری کرد، مورد تایید کارشناسان نیست، چرا که کلاهبردارانی که این نقشه‌ها را می کشند، خط و زبان تاریخی را نمی شناسند، برای همین خطوطی را سر هم می کنند، تا افراد بی‌اطلاع را به دام بیندازند. مرادی البته تعداد فریب خوردگان را آنقدر زیاد می داند، که نمی تواند آمار دقیقی درباره آنها بدهد. این در حالی است، کسانی که کلاهشان برداشته شده است، چون خود را نیز متهم می دانند، از ترس سازمان میراث فرهنگی اطلاعی نمی‌دهند، هر چند اگر اطلاع نیز بدهند، کاری از دست کسی بر نمی آید، و کلاهبردار پول‌ها را با خود برده است.
او به همین دلیل معتقد است، نباید گول افراد فالگیر یا کسانی که درویش مسلکند خورد، که ادعای اطلاع از غیب هم را دارند. ولی کسی که عزمش را برای کسب ثروت، آن‌هم از نوع باستانی اش جمع کرده، هرگز به این حرف‌ها اعتماد نمی کند. او می داند که در طول تاریخ گنج های شاهان ایرانی بویژه در زمان هایی، که کشور با بحران مواجه می شده، جایی امن‌تر از عمق زمین نداشته اند. آنها همچنین می دانند که به واسطه تاریخ پر فراز و نشیب ایران، مردم بویژه ثروتمندان اشیای قیمتی خود را به دست خاک، یا شکاف دیوار می سپرده اند، تا با رفع اوضاع بحرانی دوباره به سراغش بروند. البته از آنجا که ایرانیان باستان به زندگی پس از مرگ نیز باور داشتند، بخشی از اجناس قیمتی شان به همراه آنان دفن می شده، پس امروز گورستان های باستانی هم، جاذبه ای وصف نشدنی برای جویندگان گنج است.
اما یک جوینده گنج هر چقدر هم که تیزهوش باشد، اگر حرفه ای و عضو باندی خاص نباشد، بالاخره در دام فریب می افتد. تشخیص اصالت نقشه‌ها و اجناس به دست آمده از حفاری‌ها، یکی از دام های همیشه پهن است. کارشناسان و صاحب نظران تاریخ و فرهنگ، به هیچ وجه اصالتی برای نقشه های گنج قائل نیستند. چرا که باور دارند، با گذشت سالیان متمادی و روی دادن حوادث متعدد، مجالی برای بقای نقشه های گنج نمانده است.
اشیاء باستانی در افغانستان
گذشته های خیلی دور و هزاره سوم و چهارم ق،م، و قبل از پیدایش خط و نویسایی و دین های تاریخی شناخته شده امروزی، در افغانستان مرکزی مردم بت هایی از سنگ درست می کردند، و آنها را بعنوان خدایان در معابد قرار می دادند. اکثر این بت ها را با هیبت پادشاهان و رهبران خود می ساختند، و با همان ترکیب پوشاک درست می کردند، نه برهنه. امروزه از این بتها تعداد خیلی کمی موجود است، از تعداد اندکی که موجود است متوجه می شویم، که در آن زمان توانایی سنگ تراشی، شهر سازی و اجتماعات پیشرفته وجود داشته است. یکی از وظایف اصلی جوانان باهوش افغانستانی، شناساندن تاریخ کشور خودشان، برای بها دادن به آنها در جهان می باشد.
کار علمی و تحقیقی خیلی کمی درباره تمدن و مدنیت، دینها و بت های باستانی افغانستان شده، به همین جهت در دنیای باستان شناسی مدرن آنها را بخوبی نمی شناسند. در صورتی که کار تحقیقی و علمی روی آنها انجام شود، و به زبان های مختلف در اینترنت منتشر شود، باستان شناسان و موزه داران رسمی و غیر رسمی، با آنها آشنا می شوند، و با کشف های آزاد متعددی که در افغانستان انجام می شود، می تواند درآمد خیلی خوبی برای دولت و مردم افغانستان امروزی یا در واقع بخشی ایران جنوب شرقی ایران بزرگ باشد. هر کجا که بتی کشف شده باشد، آنجا معبدی بوده و در آنجا بت های دیگر و یا اشیاء قیمتی دیگر هم موجود خواهد بود، و کلاً آن زمین قیمت تاریخی و باستان شناسی دارد.
مهمترین موضوع در رابطه با این کشفیات جدید، کارها و تحقیقات علمی درباره تاریخ افغانستان است، که در نهایت می توان نتیجه گرفت، تمدن بشری چگونه و چرا و از کجا شروع شده است. در یک مورد از جدید ترین این کشفها، که در مرکز افغانستان انجام شده، عکس سر ملکه یا بت بانویی را دیدم، که از زیر خاک بیرون آورده بودند، و بیش از سه هزار سال قدمت دارد. در آن نقش و نگار هایی است، و کلاهی بسر دارد، ولی هیچ نوشته ای ندارد، هر یک از ابروان او را، با هفت نگین کوچک فیروزه تزئین نموده اند، که نشانه اهمیت عدد ۷ بوده است. در واقع هر یک از خطوط و نقش و نگار آن نشانه اولیه پیدایش علوم می باشد، که بخوبی در این سر مجسمه سنگی نمایان شده است. مو های او از زیر کلاه بیرون آمده، و تا زیر چانه قیچی شده و آویزان است، درست مانند ملکه های مصر باستان، و چند حلقه گردنبند دارد، که باعث شده گردن او بلند تر بنماید، نمونه آن حلقه ها و گردن بلندتر شده، در قبایل بدوی اتیوپی و افریقا موجود است. اما اثرات ضربات بسیار قدیمی چکش و کلنگ در آن پیداست، که گویا از سر دشمنی، و یا از بین بردن آن وارد شده بوده است، ولی همچنان تازه و زنده می نماید.
اگر این قبیل بت ها و یا اشیاء عتیقه زیر خاکی، در دنیا و علم شناخته نشوند، ارزش کمی خواهند داشت، اما اگر آنها را بشناسانند و معرفی کنند، تاریخ و داستان آنها را بگویند و بنویسند، بهایی فوق العاده بدست می آورند. در غیر اینصورت آنها را با نازل ترین قیمتها از چنگ ملت خوب افغانستان در می آورند، و بدون هیچ کار علمی و تحقیقی، به گوشه اتاق یک عتیقه باز یا باستان دوست می رود، نه علم از آن نصیبی می برد، نه مردم به پول خوبی می رسند. وظیفه روشنفکران است مردم را آگاه کنند، که اول باید روی هر یک از اشیاء عتیقه و زیر خاکی کار های علمی و تحقیقی، بازاریابی و ارزش گذاری انجام شود. بعد از این شناسایی خود بخود، در حراج های قیمتی لندن و غیره بفروش می رسد، یعنی همه سود می برند، هم اهل علم، و هم مردم. مانند همین ملکه یا بتی که من عکس های آنرا دیدم، نشان از اهمیت بانوان در سه یا چهار هزار سال پیش افغانستان دارد، درست بر عکس دور های قرون جدید.
عکس سر مجسمه ملکه یا بت تاریخی، که توسط جویندگان گنج کشف شده است، 4425.
نسخه های گنج و DVD گنج
در یکی دو هفته گذشته، درباره گنج و گنج یابی و نسخه و DVD های گنج یابی، که در شهر وجود دارد و خرید و فروش می شود، چند پرسش داشتم، در این متن کوتاه پاسخ می دهم. یادم می آید حدود ۵۰ سال پیش یکی از دایی های من، یک نسخه قدیمی گنج گیر آورد بود، آن نسخه او را به ارتفاعات قلعه الموت رهنود می کرد، که گنجی در آنجا نهفته است. او در آنزمان با چند تن از دوستانش به آدرس نسخه رفتند، چند روز در محل که بصورت معما در نسخه نوشته شده بود، کندند و کندند و سنگ شکستند، و خسته و کوفته دست از پا دراز تر بازگشتند. احتمالاً چه کسانی که بعد از آنها، با دیدن آن محل کنده شده، داستان در آورده اند، که در اینجا گنج های فراوان بوده، و بردند و خوردند نوش جانشان، و باز هم هست ما باید بکنیم!!!
در دوره پادشاهی قاجاریه، با باز شدن پای فرنگ و فرنگی به ایران، گنج و زیر خاکی اهمیت یافت، و مردمان زیادی به کند و کاو مشغول شدند. در این میان خرید و فروش عتیقه و زیر خاکی هم رونق داشت، و عده ای هم مشغول تهیه اجناس تقلبی و بدل های تاریخی شدند، و یا نسخه های جعلی درست می کردند، و خرید و فروش آنها رونق داشت، بویژه در محله سید اسمال تهران. امروزه بسیاری از همین نسخه های تقلبی همچنان در جریان هستند، نسخه سازان تقلبی، نسخه ها را با کلمات و الفاز پیچیده می نوشتند، تا بیشتر قدیمیتر و مهم تر جلو دهند.
در این مواقع آدم یاد، مگر تو مملکت شما خر نیست، عزیز نسین میافتد، که نوشته خارجی ها در بازار استانبول پالون های قدیمی می دیدند، و فروشنده می گفت این گرونه خیلی گرون، بروید به ده ما، همه خر ها از این پالان دارند، ولی به دهاتی ها نگوئید که پالان را می خواهم، بگویید از خر شما خوشمان آمد، و می خواهیم آنرا بخریم. توریست ساده هم به دهات می رفت، و به روستایی می گفت، خرت را می خواهم، و دهاتی هم خود را به کوچه علی چپ می زد، و می گفت مگر تو مملکت شما خر نیست، و آن بیچار سرش کلاه می رفت، و یک پالان تقلبی را با خرش بقیمت گران می خرید.
همیشه تاریخ بازار تقلب سازی آثار تاریخی گرم بوده، در دوره های قبل از تمدن صنعتی، برای اعاده های دینی بدنبال آثار تاریخی بودند، و در دوران جدید، برای بدست آوردن پول، بهمین جهت همزمان بازار تقلب کاری هم گرم بود. باید نسبت به شناخت آثار دقت نظر داشت، حتی اگر این اثر یک نسخه گنج باشد، در یک تحقیق آمده، که در میان اشیا داخل ویترین حفاظت شده موزه ها هم تقلبی وجود دارد، گاه افراد موزه های خارجی می دانند، و از بابت اجناس جعلی، کلی از بودجه های دولتی را بالا کشیده اند. امروزه روش دیگری هم یافت شده، عده ای دارند با فروش DVD به قیمت بسیار زیاد، سبک امروزی نسخه قدیمی را پیاده می کنند، آنها در آگهی هایشان می گویند، اینها حاوی اطلاعات گنج یابی است.
جوانان باهوش ایران، این مسائل را در تحقیقات و کار هایشان در نظر بگیرند، گنج و آثار تاریخی از دست این و آن بدست نمی آید. در یکی از گردش های تاریخی که به اتفاق یک دوست رفته بودم، دیدم دارد چیز های کوچکی اینطرف و آنطرف قلعه متروکه پرت می کند. گفتم چکار می کنی، گفت سکه های بی قیمت تقلبی تاریخی اسپانیایی و پرتقالی را که از بدلیجات تاریخی فروشی شهر بارسلون کشور اسپانیا خریدم، گوشه و کنار پرتاب می کنم، که باعث گمراهی جویندگان گنج و باستان شناسان شود. او ادامه داد، یکی از کار های جلب گردشگر در اسپانیا و پرتقال همین کار است. چه بسا کسانیکه بعد از مدتی آن سکه های را پیدا کنند، و بگویند استعمار گران پرتقالی به قلعه گرد کوه هم آمده بودند!
گنجی و زیر خاکی با دو صورت بدست می آید، اول شانسی، مانند هنگام جاده سازی که نمونه های واضح زیاد دارد، همچون مومیایی و گنج های سنندج در اینجا. دوم که مهم و واقعی است، بر اساس تحقیقات و تحلیل های علمی از تاریخ و باستان شناسی بدست می آید، این روش اصلی است، و نیازمند کسب دانش های مربوطه می باشد، البته با حساب زیر ساخت های ملی مردمی و حکومتی.
عکس دو گور تاریخی، عکس شماره ۴۴۱۸، تمام گورها و آثار تاریخی متفاوت هستند، شناختن آنها دانش و تخصص می خواهد، هر گونه اقدام برای بدست آوردن گنج، غیر از سختی و دردسر، باعث صدمه به آثار تاریخی می شود.
سبز= جنگل های شمال ایران، سفید= آسمان شفاف مرکز ایران، قرمز= سرخی فجر خلیج فارس
توجه: اگر وبلاگ به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: وبلاگ انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبلاگ و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبلاگم بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.