ترجمه منشور کوروش بزرگ
کوروش بزرگ تنها یک شاه و یا یک بزرگ دوران باستان نبوده، بلکه امروزه خار، که چه عرض کنم، تیر قوی و کوبنده ملت ایران و جوانان دانای ایران به پیکر دشمنان ایران و تاریخ ایران است.
این استوانه در سال ۱۲۸۵ خورشیدی در شهر باستانی بابل عراق کشف شد. به گفته باستان شناسان، مربوط به سال ۵۳۸ قبل از میلاد است، که به دستور کوروش هخامنشی پس از فتح بابل نوشته شده است. استوانه کوروش بزرگ اکنون در لندن نگهداری می شود. ترجمه منشور کوروش بزرگ
تصویر انوش راوید با لوح کوروش بزرگ، زمستان ۱۳۸۹، عکس شماره ۳۳۳۷.
لوگو داشته های تاریخی ما آرزوی دیگران است، عکس شماره ۱۶۱۶.
. . . ادامه دارد و باز نویسی می شود . . .
ترجمه منشور کوروش بزرگ
ماجرای کشف و تاریخ استوانه
استوانهٔ کوروش بزرگ یا منشور حقوق بشر کوروش، لوحی از گل پخته است، که در ۵۳۸ ق.م، به
فرمان کوروش هخامنشی، بزرگ سلسله هخامنشیان نگاشته شده است. نیمهٔ نخست این لوح از زبان رویداد نگاران بابلی، و نیمهٔ پایانی آن سخنان و دستور های کورش هخامنشی به زبان و خط میخی اکدی (بابلی نو) نوشته شده است.
این استوانه در ۱۲۵۸ خورشیدی یا ۱۸۷۹ میلادی، هنگام کاوش های باستان‌شناسی گروه بریتانیایی، توسط هرمزد رسام، باستان‌شناس بریتانیایی آسوری تبار، در محوطهٔ باستانی بابل در بین‌النهرین (میان‌رودان)، در نیایشگاه اِسَگیله (معبد مردوک، خدای بزرگ بابلی) در شهر بابل باستانی پیدا شد، و در بخش ایران باستان موزه بریتانیا شهر لندن نگهداری می‌شود.
این استوانه شامل نوشته هایی به خط میخی است، جنس آن از گل رس است، ۲۲٫۵ سانتی‌متر طول و ۱۱ سانتی‌متر عرض دارد، و دور تا دور آن ۴۵ سطر (به جز بخش های تخریب شده) به خط و زبان اکدی (بابلی نو) نوشته شده است. بررسی های بعدی نشان داد که نوشته های استوانه در ۵۳۸ ق.م، به فرمان کوروش بزرگ پس از شکست دادن نبونید و تصرف کشور بابل، نوشته شده است.
از سوی دیگر، در سال ۱۳۷۵ آشکار شد بخشی از یک لوح استوانه ای، که آن را متعلق به نبونید پادشاه بابل می دانستند، در حقیقت پاره ای از استوانهٔ کوروش بزرگ، از سطر های ۳۶ تا ۴۳ است. پس از آگاهی این پاره از لوح استوانه ای، که در دانشگاه ییل (Yale) در آمریکا نگهداری می شد، به موزه بریتانیا در لندن انتقال داده شد، و به استوانهٔ اصلی پیوست گردید.
ترجمه منشور کوروش بزرگ
مهم: این استوانه یا لوح، را می توان اولین بیانیه حقوق بشر نامید، چون اولین تلاش در ساختارهای تاریخی اجتماع برای گذر از دوران برده داری شاه خدایی، به دوران شاهنشاهی بود. این گذر بیش از ۲۰۰ سال زمان برد، یعنی تمام دوران هخامنشی. در این موارد زیاد نوشتم، در انتهای سلسله هخامنشیان، دوران به سازمان قبیله ای از ساختارهای تاریخی اجتماع، یعنی حکومت اشکانیان سپرده شد.
عکس استوانه یا منشور کوروش بزرگ، عکس شماره ۱۰۰۱ .
ترجمه منشور کوروش بزرگ
ترجمه اصلی و کامل منشور کوروش
از دکتر شاهرخ رزمجو
بیشتر ترجمه هایی که از آن منتشر شده است نادرست و متفاوت با متن واقعی آن می باشد این ترجمه توسط دکتر شاهرخ رزمجو موزه دار ایران باستان از بخش خاورمیانه در موزه بریتانیا و دارای مدرک دکترای باستان شناسی از دانشگاه لندن و استاد دانشگاه تهران منتشر شده است .
توضیح ــ قسمت هایی که درون قلاب [ ] مشخص قرار دارند به دلیل آسیب دیدگی توسط گروه مترجم بازسازی شده اند.
پرانتز ها برای توضیح بیشتر و تکمیل جملات اضافه شده اند
شماره ها مربوط به سطر های استوانه منشور کوروش می باشند و قسمت های نقطه چین در استوانه از بین رفته اند .
ترجمه ی اصلی و کامل منشور کوروش
۱- [ آن هنگام که ………… مردوک ] پادشاه همه آسمان ها و زمین، کسی که ….. که با ….. یش، سرزمین های دشمنانش را لگد کوب می کند
2- …………… با دانایی گسترده، ……… کسی که گوشه های جهان را زیر نظر دارد
3- ….. ……….. فرزند ارشد [ او ] ( بلشزر) ، فرومایه ای به سروری سرزمینش گمارده شد
4- …….. ……. [ اما ] او [ فرمانروایی ] ساختگی برای آنان قرار داد
5- نمونه ای ساختگی از اسگیل [ ساخت و ] …………….. برای (شهر) اور و جاهای دیگر فرستاد
6- آیین هایی که شایسته آنها ( خدایان / پرستشگاه ها) پیشکشی [ هایی نا پاک ] ………… [گستاخانه] …….. هر روز یاوه سرایی می کرد و [ اهانت آمیز ]
7- ( او ) پیشکشی های روزانه را باز داشت، او در [ آیین ها دست برد و] ………………. درون پرستشگاه ها برقرار [ کرد ] در اندیشه اش به ترس از مردوک – شاه خدایان – پایان داد
8- هر روز به شهرش ( شهر مردوک) بدی روا می داشت …………….. همه مردما [ نش را …….] (مردمان مردوک) با یوغی رها نشدنی به نابودی کشاند .
9- انلیل خدایان (مردوک) از شکوه ایشان بسیار خشمگین شد و …………… قلمرو آنان خدایانی که درون آن ها می زیستند محراب هایشان را رها کردند
10- خشمگین از اینکه او (نبونید) – (آنان را) – ( خدایان غیر بابلی) – به شوانه (بابل) وارد کرده بود [دل ] مردوک بلند [ پایه ؛ انلیل خدایان ] به رحم آمد …… ( او) بر همه زیستگاه هایی که جایگاه های مقدسشان ویران گشته بود
11- و مردم سرزمین سومر و آکد، اندیشه کرد (و) بر آنان رحم آورد، او همه سرزمین ها را جست و بررسی کرد
12- شاهی دادگر را جستجو کرد که دلخواهش باشد، او کوروش شاه (شهر) انشان را به دستانش گرفت و او را به نام خواند، (و) شهریاری او بر همگان را به آوای بلند اعلام کرد
13- او (مردوک) سرزمین گوتی (و) همه سپاهیان ماد را در برابر پاهای او (کوروش) به کرنش درآورد و همه مردمان سر سیاه (عامه مردم) را که (مردوک) به دستان او (کوروش) سپرده بود
14ـ به دادگری و راستی شبانی کرد، مردوک سرور بزرگ که پرورنده مردمانش است، به کارهای نیک او (کوروش) و دل راستینش به شادی نگریست
15- (و) او را فرمان داد تا به سوی شهرش (شهر مردوک) بابل برود، او را واداشت (تا) راه، تین تیر (بابل) را در پیش گیرد و همچون دوست و همراهی در کنارش گام برداشت
16- سپاهیان گسترده اش که شمارشان همچون آب یک رودخانه شمردنی نبود، پوشیده در جنگ افزارها در کنارش روان بودند
17- (مردوک) سروری که با یاری اش به مردگان زندگی بخشید (و) آنکه همه را از سختی و دشواری رهانید، او (نبونید) شاهی که از او نمی هراسید را در دستش (کوروش) نهاد
18- همه مردم تین تیر (بابل) تمامی سرزمین های سومر و اکد، بزرگان و فرمانداران در برابرش کرنش کردند (و) بر پاهایش بوسه زدند، از پادشاهی او شادمان گشتند و چهره هایشان درخشان شد
19- (مردوک) سروری که با یاری اش به مردگان زندگی بخشید (و) آن که همه را از سختی و دشواری رهانید، آنان او را ستایش کردند و نامش را ستودند
20- منم کوروش، شاه جهان، شاه بزرگ، شاه نیرومند، شاه بابل، شاه سومر و آکد، شاه چهار گوشه جهان
21- پسر کمبوجیه، شاه بزرگ، شاه شهر انشان، نوه کوروش، شاه بزرگ، [شاه شهر] انشان، از نسل چیش پیش، شاه بزرگ، شاه شهر انشان
22- دودمان جاودانه پادشاهی که (خدایان) بل و نبو، فرمانرواییش را دوست دارند (و) پادشاهی او را با دلی شاد، یاد می کنند، آنگاه که با آشتی به [درون] بابل آمدم
23- جایگاه سروری (خود) را با جشن و شادمانی در کاخ شاهی برپا کردم، مردوک، سرور بزرگ، قلب گشاده کسی که بابل را دوست دارد [همچون سرنوشتم] به من [بخشید] (و) من هر روز ترسنده در پی نیایش او بودم
24- سپاهیان گسترده ام با آرامش درون بابل گام بر می داشتند، نگذاشتم کسی در همه [سومر و] آکد هراس آفرین باشد
25- در پی امنیت [شهر] بابل و همه جایگاه های مقدسش بودم، برای مردم بابل ……………….، که بر خلاف [خواست خدایان] یوغی بر آنان نهاده بود که شایسته شان نبود
26- خستگی هایشان را تسکین دادم (و) از (بندها) رهایشان کردم، مردوک، سرور بزرگ، از رفتار [نیک من] شادمان گشت (و)
27- به من، کوروش، شاهی که از او می ترسد و کمبوجیه پسر تنی [ام و به] همه سپاهیانم
28- برکتی نیکو ارزانی داشت، بگذار ما با شادی در برابرش باشیم، در آرامش، به [فرمان] والایش، همه شاهانی که بر تخت نشسته اند
29- از هر گوشه (جهان) از دریای پایین، آنان که در سرزمین های دور دست زندگی می کنند،
(و) همه شاهان سرزمین (آمورو) که در چادر ها زندگی می کنند، همه آنان،
30- باج سنگینشان را به شوانه (بابل) آوردند و بر پاهایم بوسه زدند از (شوانه / بابل) تا شهر آشور و شوش
31- آکد، سرزمین اشنونه، زمبن، شهر متورنو، در تا مرز گوتی [جایگاه های مقدس آن سوی] دجله که از دیرباز محراب هایشان ویران شده بود
32- خدایانی را که درون آنها ساکن بودند به جایگاه هایشان باز گردانیدم و (آنان را) در جایگاه ابدی خودشان نهادم، همه مردمان آنان (آن خدایان) را گرد آوردم و به سکونتگاه هایشان بازگرداندم و
33- خدایان سرزمین سومر و آکد را که نبونید – در میان خشم سرور خدایان – به شوانه (بابل) آورده بود، به فرمان مردوک، سرور بزرگ، به سلامت
34- به جایگاهشان باز گرداندم، جایی که دلشادشان می سازد باشد تا خدایانی که به درون نیایشگاه هایشان باز گرداندم
35- هر روز در برابر بل و نبو، روزگاری دراز (عمری طولانی) برایم خواستار شوند (و) کارهای نیکم را یاد آور شوند و به مردوک، سرورم چنین بگویند که: کوروش، شاهی که از تو می ترسد و کمبوجیه پسرش
36- بگذار آنان سهمیه رسان نیایشگاه هایمان باشند تا روزگاران دراز …… و باشد که مردمان بابل [شاهی او را] بستایند، من همه سرزمین ها را در صلح قرار دادم
37- ……………….. [غاز] دو مرغابی، ده کبوتر، بیشتر از [پیشکشی پیشین] غاز و مرغابی و کبوتری که ……..
38- ………. [روزانه] افزودم …………………. در پی استوار کردن باروی دیوار ایمگور – انلیل، دیوار بزرگ بابل برآمدم
39- …….. دیواری از آجر پخته، بر کناره خندقی که شاه پیشین ساخته بود، ولی ساختش را به پایان [نبرده بود] …….. کار آن را [من …… به پایان بردم]
40- ………. که [شهر را از بیرون در بر نگرفته بود] که هیچ شاهی پیش از من (با) کارگران به بیگاری [گفته شده سرزمینش در] شوانه (بابل) نساخته بود
41- …………. (آن را) [با قیر] و آجر پخته از نو بنا کردم و [ساختش را به پایان رساندم]
42- [دروازه های بزرگ از چوب سدر] با روکش مفرغین، من همه آن درها را با آستانه [ها و قطعات مسی] کار گذاردم
43- ……….. [کتیبه ای از ] آشور بانیپال، شاهی پیش از من [روی آن] نوشته شده بود [درون آندیدم]
44- ……….. [او …. مردوک] سرور بزرگ، آفریننده …………………………….
45- ………. [… من ….] همچون هدیه ای [پیشکش کردم] ……… برای خشنودی ات، تا به جاودان
ترجمه منشور کوروش بزرگ
متن فارسی منشور کوروش
منم کوروش، شاه جهان، شاه بزرگ، شاه دادگر، شاه بابل، شاه سومر و اکد، شاه چهار گوشه جهان. پسر کمبوجیه، شاه بزرگ، شاه انشان، نوه کوروش، شاه بزرگ، …، نبیره چیش پیش، شاه بزرگ، شاه انشان … از دودمانی که همیشه شاه بوده اند و فرامان روایی اش را بل و نبو گرامی می دارند و [از طیب خاطر، و] با دل خوش پادشاهی او را خواهانند .
آنگاه که بدون جنگ و پیکار وارد بابل شدم، همه مردم مقدم مرا با شادمانی پذیرفتند. در بارگاه پادشاهان بابل بر تخت شهریاری نشستم. مردوک خدای بزرگ دل های مردم بابل را به سوی من گردانید، …، زیرا من او را ارجمند و گرامی داشتم. او بر من، کوروش که ستایشگر او هستم و بر کمبوجیه پسرم ، و همچنین بر کَس و کار [و، ایل و تبار]، و همه سپاهیان من، برکت و مهربانی ارزانی داشت. ما همگی شادمانه و در صلح و آشتی مقام بلندش را ستودیم. به فرمان مردوک، همه شاهان بر اورنگ پادشاهی نشسته اند. همه پادشاهان از دریای بالا تا دریای پائین [مدیترانه تا خلیج فارس؟]، همه مردم سرزمین های دوردست، از چهار گوشه جهان، همه پادشاهان آموری و همه چادرنشینان مرا خراج گذاردند و در بابل روی پاهایم افتادند [پا هایم را بوسیدند]. از…، تا آشور و شوش من شهر های آگاده، اشنونا، زمبان، متورنو، دیر، سرزمین گوتیان و همچنین شهر های آنسوی دجله که ویران شده بود، از نو ساختم. فرمان دادم تمام نیایشگاه هایی را که بسته شده بود، بگشایند. همه خدایان این نیایشگاه ها را به جاهای خود باز گرداندم. همه مردمانی را که پراکنده و آواره شده بودند، به جایگاه های خود برگرداندم و خانه های ویران آنان را آباد کردم. همچنین پیکره خدایان سومر و اکد را که نبونید، بدون هراس از خدای بزرگ، به بابل آورده بود، به خشنودی مردوک خدای بزرگ و به شادی و خرمی به نیایشگاه های خودشان باز گرداندم. باشد که دل ها شاد گردد ….
بشود که خدایانی که آنان را به جایگاه های نخستین شان بازگرداندم، … [قبل از « بل » و « نبو »] هر روز در پیشگاه خدای بزرگ برایم خواستار زندگی بلند باشند، چه بسا سخنان پُر برکت و نیکخواهانه برایم بیابند، و به خدای من مردوک بگویند: کوروش شاه، پادشاهی است که تو را گرامی می دارد و پسرش کمبوجیه ….
اینک که به یاری مزدا تاج سلطنت ایران و بابل و کشور های چهار گوشه جهان را به سر گذاشته ام اعلام می کنم تا روزی که زنده هستم و مزدا توفیق سلطنت را به من می دهد دین و آئین و رسوم ملت هائی را که من پادشاه آنها هستم محترم خواهم شمرد و نخواهم گذاشت که حکام و زیر دستان مندین و آئین و رسوم ملت هائی که من پادشاه آنها هستم یا ملت های دیگر را مورد تحقیر قرار بدهند یا به آنها توهین نمایند. من از امروز که تاج سلطنت را به سر نهاده ام تا روزی که زنده هستم و مزدا توفیق سلطنت را به من می دهد هرگز سلطنت خود را بر هیچ ملتی تحمیل نخواهم کرد و هر ملتی آزاد است که مرا به سلطنت خود قبول کند یا نکند و هر گاه نخواهد مرا پادشاه خود بداند من برای سلطنت آن ملت مبادرت به جنگ نخواهم کرد. من تا روزی که پادشاه ایران هستم نخواهم گذاشت کسی به دیگری ظلم کند و اگر شخصی مظلوم واقع شد من حق وی را از ظالم خواهم گرفت و به او خواهم داد و ستمگر را مجازات خواهم کرد. من تا روزی که پادشاه هستم نخواهم گذاشت مال غیر منقول یا منقول دیگری را به زور یا به طریق دیگر بدون پرداخت بهای آن و جلب رضایت صاحب مال تصرف نماید و من تا روزی که زنده هستم نخواهم گذاشت که شخصی دیگری را به بیگاری بگیرد و بدون پرداخت مزد وی را به کار وا دارد.
من امروز اعلام می کنم که هر کسی آزاد است که هر دینی را که میل دارد بپرستد و در هر نقطه که میل دارد سکونت کند مشروط بر اینکه در آنجا حق کسی را غصب ننماید و هر شغلی را که میل دارد پیش بگیرد و مال خود را به هر نحو که مایل است به مصرف برساند مشروط بر اینکه لطمه به حقوق دیگران نزند. هیچکس را نباید به مناسبت تقصیری که یکی از خویشاوندانش کرده مجازات کرد. من برده داری را برانداختم. به بدبختی های آنان پایان بخشیدم.
من تا روزی که به یاری مزدا زنده هستم و سلطنت می کنم نخواهم گذاشت که مردان و زنان را به عنوان غلام و کنیز بفروشند و حکام و زیر دستان من مکلف هستند که در حوزه حکومت و ماموریت خود مانع از فروش و خرید مردان و زنان بعنوان غلام و کنیز بشوند و رسم بردگی باید به کلی از جهان برافتد. از مزدا خواهانم که مرا در راه اجرای تعهّداتی که نسبت به ملت های ایران و بابل و ملل چهار جانب جهان بر عهده گرفته ام موفق گرداند.
ترجمه منشور کوروش بزرگ
متن انگلیسی منشور کورش
I am Kourosh (Cyrus), King of the world, great king, mighty king, king of Babylon, king of the land of Sumer and Akkad, king of the four quarters, son of Camboujiyah (Cambyases), great king, king of Anshân, grandson of Kourosh (Cyrus), great king, king of Anshân, descendant of Chaish-Pesh (Teispes), great king, king of Anshân, progeny of an unending royal line, whose rule Bel and Nabu cherish, whose kingship they desire for their hearts, pleasure. When I well -disposed, entered Babylon, I set up a seat of domination in the royal palace amidst jubilation and rejoicing. Marduk the great god, caused the big-hearted inhabitations of Babylon to ……………… me, I sought daily to worship him. At my deeds Marduk, the great lord, rejoiced and to me, Kourosh (Cyrus), the king who worshipped him, and to Kaboujiyah (Cambyases), my son, the offspring of (my) loins, and to all my troops he graciously gave his blessing, and in good sprit before him we glorified exceedingly his high divinity. All the kings who sat in throne rooms, throughout the four quarters, from the Upper to the Lower Sea, those who dwelt in ………………., all the kings of the West Country, who dwelt in tents, brought me their heavy tribute and kissed my feet in Babylon. From … to the cities of Ashur, Susa, Agade and Eshnuna, the cities of Zamban, Meurnu, Der as far as the region of the land of Gutium, the holy cities beyond the Tigris whose sanctuaries had been in ruins over a long period, the gods whose abode is in the midst of them, I returned to their places and housed them in lasting abodes.
I gathered together all their inhabitations and restored (to them) their dwellings. The gods of Sumer and Akkad whom Nabounids had, to the anger of the lord of the gods, brought into Babylon. I, at the bidding of Marduk, the great lord, made to dwell in peace in their habitations, delightful abodes.
May all the gods whom I have placed within their sanctuaries address a daily prayer in my favour before Bel and Nabu, that my days may be long, and may they say to Marduk my lord, "May Kourosh (Cyrus) the King, who reveres thee, and Kaboujiyah (Cambyases) his son …" Now that I put the crown of kingdom of Iran, Babylon, and the nations of the four directions on the head with the help of (Ahura) Mazda, I announce that I will respect the traditions, customs and religions of the nations of my empire and never let any of my governors and subordinates look down on or insult them until I am alive. From now on, till (Ahura) Mazda grants me the kingdom favor, I will impose my monarchy on no nation. Each is free to accept it , and if any one of them rejects it , I never resolve on war to reign. Until I am the king of Iran, Babylon, and the nations of the four directions, I never let anyone oppress any others, and if it occurs , I will take his or her right back and penalize the oppressor.
And until I am the monarch, I will never let anyone take possession of movable and landed properties of the others by force or without compensation. Until I am alive, I prevent unpaid, forced labor. To day, I announce that everyone is free to choose a religion. People are free to live in all regions and take up a job provided that they never violate other's rights.
No one could be penalized for his or her relatives' faults. I prevent slavery and my governors and subordinates are obliged to prohibit exchanging men and women as slaves within their own ruling domains. Such a traditions should be exterminated the world over.
I implore to (Ahura) Mazda to make me succeed in fulfilling my obligations to the nations of Iran (Persia), Babylon, and the ones of the four directions.
ترجمه منشور کوروش بزرگ
. . . .
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید، لینک آن در ستون کناری
توجه ۱: اگر وبسایت ارگ به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه ۲: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری وبلاگ بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید، و در جهت علم مربوطه وبلاگ، با استراتژی مشخص یاری نمایید.
توجه ۳: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و وبسایت دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند.