تاریخ کارشناسان خارجی در ایران
در طول تاریخ همیشه در هر کشور و سرزمینی، عده ای بعنوان کارشناس و مستشار کار می کردند، بخشی از آنها در خدمت کشور محل مأموریت شان بودند، و بعضی در خدمت استعمار و امپریالیسم. در این صفحه تعدادی از این افراد را معرفی می کنم. ادامه دارد و باز نویسی می شود.
لارنس لاکهارت Laurence Lockhart
لارنس لاکهارت در سال 1890 میلادی در لندن به دنیا آمد، و در دانشگاه کمبریج، تحت تاثیر ادوارد براون، به ایرانشناسی علاقمند شد. بخشی از پژوهش های وی: تاریخ ایران دانشگاه کمبریج، نادرشاه آخرین کشور گشای آسیا، انقراض سلسله صفویه، اشاره کرد.
عکس لارنس لاکهارت دوم از سمت چپ، و گروه کارشناسان انگلیسی کمپانی نفتی ایران و انگلیس، در 1305 تهران، عکس شماره .
از نظر من بهترین کار وی کتاب تصاویری از ایران است، که در جریان سفر های خود به ایران میان سال های 1305 تا 1350 هـ.خ ثبت کرده است. آغاز سفر های لاکهارت به ایران با استخدام در کمپانی نفتی ایران و انگلیس (APOC) در سال 1305 هـ.خ شکل گرفت؛ یعنی دورانی که پادشاهی پهلوی به تازگی استقرار یافته بود، و مدرنیته ایرانی رو به سوی مدرنیزه و تغییراتی گسترده با الهام از ملل اروپایی می گذاشت. تغییرات شهری مبتنی بر نهاد سازی شکل می گرفت، بنا های جدید بر پای می شد، و خیابان های عریض چهره شهرها را تغییر می داد. عکس های لاکهارت در این دوره مردم و مناظر ایران را در زمانی، که قسمت اعظم کشور هنوز تحت برنامه مدرن سازی رضاشاه قرار نگرفته بود، به ثبت رسانده است.
در سفری که 20 سال بعد در سال 1326 به مناطق جنوب ایران کرد، در نوشته ها و عکس های خود متوجه تغییراتی بود، که در دو دهه گذشته در ایران به وقوع پیوسته، و تفاوت بارزی را میان ایران قدیم و جدید موجب شده بود. او از طریق نوشته ها و عکس هایش، بعضی مغایرت های بارز بین ایران قدیم و ایران جدید، را درج کرده است. برای مثال اختلاف بین روستا های کوچک میان نخلستان های اروندرود و پالایشگاه عظیم و مدرن آبادان، بزرگترین پالایشگاه دنیا است. او در نوشته هایش این تغییرات را با شگفتی بیان کرده، و نوشته محله های مسکونی جدید ناگهان پدیدار شده بودند، و علاوه بر چندین مدرسه جدید، یک سینمای بزرگ که به سادگی با سینما های هر شهر مشابه اروپایی یا امریکایی رقابت می کرد، نیز در آبادان وجود داشت. ده سال بعد او یک سفر طولانی در ایران را آغاز کرد، و از شهر هایی چون اردبیل، مراغه، کرمانشاه، رشت، شیراز، اصفهان و … دیدن کرد. نتیجه این سفر چاپ کتاب شهر های ایران در سال 1960 م است.
کتاب تصاویری از ایران به کوشش جیمز بمبرگ و چارلز ملویل، شامل حدود 80 عکس از لارنس لاکهارت میان سال های 1920 تا 1950 است. عمدۀ تصاویر دارای تاریخ، مکان و بعضا شرحی بسیار کوتاه است، و موضوعاتی چون فضا های نوپای مدرن شهری، حومه ها و روستاها، فعالیت های مردم در خیابان ها، دروازه ها، اماکن زیارتی و غیره را در شهر هایی چون تهران، مشهد، همدان، بوشهر، خرمشهر، قم و … نشان می دهد.
. . . ادامه دارد و باز نویسی می شود . . .
توجه: اگر وبسایت ارگ به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.