Skip to main content

      نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران از ابتدای تاریخ وجود داشته و باعث رشد و تکامل تمدن ایران در گذشته های تاریخ شده،  و سپس از ایران به تمام نقاط جهان رفته و ادامه پیدا کرده است.  امروزه نو اندیشی در ایران وجود کمی از خود نشان می دهد،  امید است مانند گذشته های تاریخ دوباره شکوفا شود.

نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران

نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران
تصویر مجسمه الهه میترایی در بیستون ایران،  عکس شماره 3128.
نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران
لوگو تاریخمند و اندیشه ورز شوید،  عکس شماره 1607.
برگه 1358 پیوست لینک زیر است:
نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران

نو اندیشی چیست

      وقتی واژه ترکیبی نو اندیشی را می شنویم،  بنظرمان اندیشه و فکر و طرح جدید است،  که درست است.  اما مهم دانستن معنی یک واژه نیست،  بلکه درک کردن آن است.  چگونه نو اندیشی را درک کنیم،  و یا چگونه نو اندیش باشیم مهم است.  پاسخ این پرسش مانند همه پرسشهای علمی است،  با مطالعه و مطالعه بیشتر و بیشتر.
       وقتی شخص فرهیخته ای می خواهد،  از اندیشه کهنه خود عبور کند،  و به اندیشه جدید برود،  موانع ذهنی زیادی سر راه او قرار دارند.  گذر کردن از آنها کلی کار می برد،  و داستان دارد،  بهتره بگویم بسیار سخت است.  اگر گروهی و جامعه ای بخواهد اندیشه فسیلی خود را کنار بگذارد،  آنوقت چه بسیار غیر ممکن می ماند.
      برای همین بهتر است مانند همه علوم،  اول تعریف از قدیم آن داشته باشیم،  و سپس تعریف حال کنیم،  و بعد آینده آنرا ترسیم نماییم.  مانند گوشی تلفن همراه،  که در دستمان داریم.  قدیم آن پاره آجری سنگین بود،  که بزحمت می توانستیم آنرا حمل کنیم،  و با امکانات خیلی کم.  در مدت بسیار کوتاهی در تاریخ تمدن،  گوشیها به اینجا رسیده،  که به آن هوشمند می گوییم.
   پرسش از عموم:  آینده گوشی همراه چگونه می شود؟  آیا می توانیم ترسیم و درک از آن برای آینده های نزدیک و دور داشته باشیم؟
نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران

تاریخ نو اندیشی

      نو اندیشی همیشه تاریخ وجود داشته است،  ابتدایی ترین آن در همین خط و نویسایی است،  ابتدایی ترین نوع نوشتن با علامات هیروکلیف بود.  سپس نو اندیشان با گذر از ذهنیت قدیم،  خطوط میخی را طرح کردند.  در تاریخ و فرهنگ یادگیری این زمان حدود دوهزار سال زمان نیاز داشت.  یعنی عبور از اندیشه قدیم،  که در خط هیروکلیف بود،  و رفتن به خط میخی دو هزاره زمان برد،  به تعبیری دیگر از تمدن کهن جی و مصر باستان تا بابل و ایلام.
      نوع دیگر نو اندیشی در دین است،  نو اندیشان بر دین قبلی،  دین جدید را بنا کردند.  یوسف آمد آمون را کنار زد،  فریدون آمد مردوک را برداشت،  مغتسله ایشتار را کنار زد،  و مانی مغتسله،  و محمد بت پرستی را از بین برد.  هر دوره از نواندیشی دینی در تاریخ تمدن چند سده زمان برد.  رفتن الهه های زن و مادر تا به آمون بیش از یکهزار،  از بت پرستی به اسلام کمتر از یک سده.  یعنی هر چه زمان به ما نزدیک می شود، دوره رشد و تکامل نو اندیشی کوتاه تر می شود.
   پرسش از عموم:  چند سال زمان برد که خط فارسی از خط سانسکریت ساسانی ساخته شود؟  و نقش نو اندیشان در این راه چه بود؟
نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران

نو اندیشی امروز

      قرن 21 با اینکه از نظر تاریخ،  به قرن 20 بسیار نزدیک است،  اما از نظر تاریخ تمدن،  بسیار دور است و فاصله دارد.  در این قرن ما در انفجار اطلاعات و ارتباطات زندگی می کنیم،  این انفجار خیلی جدی است،  مانند همه انفجارها خراب و نابود می کند،  و به تاریخ می سپارد.  این انفجار بسرعت اندیشه های کهنه و فسیل را از بین می برد،  و باید بسرعت اندیشه های جدید را جایگزین کرد.
      پرسشهای اساسی این است:  چگونه و چه کسی باید اندیشه های نوین را جایگزین کند؟،  این جایگزینی چقدر زمان لازم است؟،  تدوین اندیشه های جدید چه می شود،  و چگونه باید ترسیم و نوشته شود؟.
نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران
آینده نو اندیشی
نواندیشی متفاوت با روشنفکری و نوگرایی
نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران
پرسش و پاسخها
   نظر معلم احسان  منصوری:  با سلام و شب بخیر به اعضای گروه نو اندیشان و جناب مهندس انوش راوید گرامی،  که پرسشهای متنوع و جامعی را طرح نمودند.  یکی از بزرگان علم و اندیشه فرمودند:  من ستایشگر آن معلمی هستم که اندیشیدن را به من می آموزد نه فقط اندیشه ها را،  و سپاس از شما استاد راوید،  که چند لحظه‌ای ذهن منو به پرسش های بالا مشغول کرده اید.
       به نظرم روشهای سنتی تدریس و یاد گیری که برای زمان خودش خوب بود،  ولی برای امروز و آینده که عصر انفجار اطلاعات هست،  کافی نمی باشد.  چون نیازها خیلی تغییر کرده و دامنه علوم خیلی گسترده شده،  امروز فاصله بین استاد (یاد دهنده) و فراگیران نسبت به گذشته خیلی نزدیک شده است.  یعنی در روشهای نوین تدریس معلم در هنگام ورود به کلاس اگر بگوید می خواهم تدریس کنم و با روش سخنرانی به شما یاد بدهم،  به نتایج مطلوبیت نخواهد رسید،  و شاید تدریس او با شکست مواجه گردد.
      بلکه خوب است یک معلم موفق بگوید:  دانش آموزان و یا…  من آمدم تا مطالب را با هم یاد بگیریم،  و در این روش معلم دیگر فقط تدریس نمی کند،  بلکه او یادگیری را با کمک فرا گیران آسان می کند.  او کارگردانی میکند و یک راهبر آموزش است،  که فراگیران را گروه بندی کرده و خود نیز هر در یک گروه قرار گرفته و خود معلم  نیز در این روش یک یادگیرنده است.
      چرا؟  چون که با به کارگیری روشهای فعال،  و با در نظر گرفتن تکالیف از نوع بسطی امتدادی و خلاقیتی که سطوح بالای حیطه شناختی است،  حالا در جمعی قرار گرفته،  که مدام در حال نو آوری،  خلق پدیده ها و کشف مجهولات و… می باشد.
      با روش همیاری معلم گاهی از افراد متخصص و صاحب نظر به عنوان مشاور همتا،  جهت بالا بردن سطح علمی خود و فراگیران استفاده می کند.  (یاد آوری کنم،  این جانب در دوران معلمی از افراد متخصص و صاحب نظر حتی از والدین دانش آموزان در تدریس یک درس مهم استفاده می کردم،  و خود مثل دانش آموزان نت برداری کرده و در گروه دانش آموزان گزارش از یک بازدید اردو می نوشتم،  و در پایان اردو در کلاس می خواندم.
      مثلاً در کلاس پنجم دبستان غیر انتفاعی معرفت،  یکی از پدران متخصص هواپیما در فرودگاه نظر آباد بودند،  روزی برای اردوی آموزشی مدرسه به فرودگاه رفتیم،  من معلم به عنوان مشاور همتا در گروه دانش آموزان ‌از آن پدر متخصص و صاحب نظر خیلی چیزها یاد گرفتم.
      در پاسخ به پرسشهای کلیدی استاد راوید،  در این گونه کلاسها،  واژگانی چون پژوهش، نگاه کنجکاونه، پرسشگری، اختراع و اکتشاف و… مطرح میباشد،  نه فقط آزمون های مداد کاغذی،  حفظ کردن های طوطی وار و….  با آرزوی تندرستی و شادکامی همگان.
   پرسش مریم:  لطف کنید در مورد پژوهشکده راویدسرا توضیح بدید؟  آیا یک پژوهشکده رسمی یا جمع دوستانه است؟
   پاسخ انوش راوید:  در ادامه راستای نوع فعالیت تارنمای ارگ ایران،  که یک وبسایت پژوهشی است،  همفکری و یاری دیگر عزیزان اهل علم نیازمند شد.  بدین جهت مکان راویدسرا که باغ و خانه ما در روستای زیبای چلاسر بود،  با دانش آموزشی معلم احسان منصوری،  به نام پژوهشکده راویدسرا تغییر کرد.
راویدسرا بصورت یک کمون فکری است،  در این کمون ما اندیشه هایمان را به اشتراک می گذاریم،  اندیشه را در انحصار خود نگه نمی داریم،  که فسیل شود و بپوسد.  باید روز بروز اندیشه بروز شود،  که هیچ،  بلکه لحظه ای تغییر کند و نو شود.  در این زمان که همه چیز فروشی شده است،  می بینیم که عادت شده اندیشه را نیز بفروش گذارند و یا احتکار کنند.
کمون commune به معنای اشتراکی، نوعی سازمان زندگی و کار جمعی است،  که در آن مالکیت خصوصی بر ابزارهای فکری و تولیدی وجود ندارد.  در کمون افراد به‌طور یکسان از حاصل اندیشه و کار جمعی برخوردار می‌شوند.  به کمون جامعه اشتراکی نیز گفته می‌شود،  در قرن بیست مفهوم کمون فقط برای کار یدی بود،  اما در این قرن برای کار فکری هم می باشد.  کمون همیشه رو در روی بازار خرید و فروش و نابرابری های مختلف و دولت است.
فعلاً پژوهشکده راویدسرا ثبت قانونی نشده،  و یک انجمن دوستانه برای آغاز نواندیشی آموزشی است.  امیدواریم دوستان اهل علم و حرفه و نواندیش،  قدمهایی برای ثبت یک انجمن در این راستا بردارند.  البته نام می تواند هر چه باشد،  و هر تعداد پایگاه مجازی و حقیقی داشته باشد،  مهم این است،  که اشخاص انجمن بتوانند بخوبی از ابزارها استفاده کنند،  و کارهای نواندیشی آموزشی را پیش ببرند. 
نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران
روش فعال تدریس نوع همیاری
      علماي تعليم و تربيت پس از سالها تحقيق و تجربه به اين نتيجه رسيده اند،  که موثر ترين روش آموزش،  فعال کردن خود دانش آموز است،  که از طريق روش علمي بهتر ميسر مي گردد.  يعني دانش آموز به کمک تفکّر و قواي ذهني خود،  که در فطرت هر انساني نهفته است، مانند کنجکاوي، حدس، مقايسه، نتيجه گيري، تصّور، تخيّل و…،  مي تواند مشکلي را شناسايي و براي آن راه حل را به مرحله اجرا بگذارد،  و به نتيجه برسد.
   تعريف روش تدريس فعّال ــ  روش تدريس فعال به روشي اطلاق مي شود،  که در آن دانش آموزان در جريان آموزش نقش فعالي به عهده دارند،  و معلم نقش راهنما و هدايت کننده را ايفا مي کند. تعامل دو طرفه بين دانش آموزان و معلم وجود دارد.
   تاريخچه روش هاي تدريس فعال ــ  با نگاهي به تاريخ تعليم و تربيت جهان مي بينيم،  زماني که آموزش و پرورش هنوز شکل رسمي نيافته بود،  انسانها فنون دانش و مهارت هاي لازم را به طور تجربي مي آموختند.  شخصي به اسم معلم و ديگري به اسم دانش آموز،  و مکاني به عنوان مدرسه يا کلاس درس وجود نداشت.
بلکه هر فردي که مطالب يا فنون بيشتري مي دانست،  مانند معلم بود،  و کسي که مي خواست چيزي ياد بگيرد،  دانش آموز بود،  و طبيعت هم به عنوان مدرسه يا کلاس درس قلمداد مي شد.  در واقع روش تدريس فعال به کار گرفته مي شد.
   ــ  بنابر اين مي توان گفت قدمت بکار گيري روش هاي تدريس فعال،  به قدمت آموزش و پرورش غير رسمي مي رسد.  افرادي چون سقراط، ژان ژاک روسو، جان ديويي، ژان پياژه و برونر اهميت روشهاي تدريس فعال را درک نموده،  و از آن استفاده مي نمودند.
      در ایران و اطراف ما معلم احسان منصوری،  روش فعال تدریس را پیشه می کرد،  و از مدتی پیش تصمیم دارند،  که با فعالیت وسیع روش فعال تدریس نوع همیاری را گسترش دهند،  و کل سیستم آموزشی ایران را به این روش آگاه و رسمی کنند.
نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران
ابزار هوشمندانه آموزش ابتدایی
جدول جادویی
تصویر جدول جادویی،  عکس شماره 8991.
      درود و سپاس به معلم احسان منصوری،  که با طرح ابزار هوشمندانه برای آموزش ابتدایی،  باعث می شوند ذهن پویا از ابتدای مدرسه در یک نفر شکل بگیرد.  وجود ذهن پویا خودبخود افزایش پردازش و فراگیری و حافظه و درک از وجود را بهمراه دارد.
       احتمالاً درباره ذهنها با توانایی پردازش و فراگیر و حافظه،  زیاد شنیده باشیم،  اما درباره درک از وجود خود را خیلی کمتر شنیده ایم.  این نیز یکی از مهمترین موضوعها برای آموزش پایه و ابتدایی است.  یعنی دانش آموز از ابتدا بفهمد برای چه و چه هست.
نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران
پرسش مهم
      پرسش از داگلاس سیسیل نورت:  شما در کتابتان می گویید،  اگر کودکان شما را پرسشگر، خلاق، صبور، نظام پذیر، خطر پذیر، دارای روحیه گفتگو و تعامل و مشارکت جمعی بار آورده اند،  یعنی پیش درآمد توسعه.
      اینها درست من در وبلاگ ارگ ایران بارها این موارد را مشروح نوشتم،  اما بگویید:
  1 ــ  چگونه باید به اینها رسید،  با انقلاب ذهنی یا انقلاب فرهنگی؟
  2 ــ  چگونه باید از سد محکم آموزش حافظه و نمره محوری موجود گذشت؟
  3 ــ  آیا نیروهای فعال آموزشی،  که خودشان در این سیستم پرورش یافته اند،  می توانند از ذهنیتی که در آن رشد یافته اند عبور کنند؟
  4 ــ  چگونه باید خط شکن،  برای ایجاد آموزش نوین پرورش داد؟
   ….و دهها پرسش دیگر.
نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران
حافظه محوری پردازش محوری
   ــ  حافظه محوری در آموزش به چه معنی است؟
   ــ  پردازش محوری در آموزش به چه معنی است؟
   ــ  تفاوت حافظه محوری با پردازش محوری چیست؟
   حافظه محوری:  یعنی تکیه آموزش برای حفظ کردن کتابهاست،  که در این قرن بتنهایی مناسب سیستم آموزشی نمی باشد.
   پردازش محوری:  نمونه آن بازی گره ها است که باعث می شود هوش پردازشی تقویت شود،  این نوع روش مناسب این قرن است.
نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران
مکتب خانه ای و استاد شاگردی
      تا قبل از قرن بیست سیستم آموزشی ایران بطور سنتی بر دو پایه تکیه داشت:
      یک :  حافظه محوری مطلق مکتب خانه ای.
      دو :  پردازش محور مطلق استاد شاگردی فنی.
     این دو روش تا قبل از انقلاب صنعتی اروپا،  ایران را از نظر تولیدات فکری و کالایی در مقام بالایی قرار داده بود.  فقط مشکل این دو غیر قابل طبقه بندی دانش بود،  عدم طبقه بندی دانش و تخصص باعث می شد،  همه از اول شروع به ساخت چرخ کنند.  یا به تعبیر دیگر رشد و تکامل علم و حرفه سرعت خیلی کمی داشت.
      اما در انقلاب صنعتی اروپا،  این طبقه بندی به عهده دانشگاه ها افتاد،  و علت آن نیز پیدایش نو بورژوازی در اروپا بود،  که این نیاز را شامل می شد.  نو بورژوازی خیلی سریع رشد و تکامل داشت و اختلاف فاحش با ایران و کشورهای قاره کهن حاصل شد،  که نماد خود را در استعمار و امپریالیسم ظاهر کرد.
      امروزه با درک و دانش از تاریخ آموزش در ایران و جهان،  براحتی می توان نتیجه های خوبی برای روش نوع آموزش و تعیین محور اصلی آن بدست آورد.  در این موارد هیچ گفتگو و تحقیق و تحلیل وجود ندارد،  و تعیین نوع آموزش بر اساس ذهنیتهای بدون تدوین و بررسی و بازخورد صورت می گیرد.  ما در این گروه آغازگر این نوع گفتگو و تدوین خواهیم بود.
نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران
اول کار گوگل
ابتدای گوگل
   اندیشه های نو در آموزش و پروش پردازش محور رشد می کند،  و امثال گوگل از آن بیرون می آید،  عکس شماره 8993.
   پرسش از عموم:  آیا صد درصد موفقیت گوگل از آن چند جوان تاسیس کننده آن است،  یا بشدت پشتیبانی امپریالیسم و صهیونیسم را دارد؟
……………
   برچسبها:  نو اندیشی, تاریخ نواندیشی, روشنفکری, نوگرایی, مکتب خانه, استاد شاگردی, حافظه محوری, پردازش محوری, ابزار هوشمندانه, آموزش ابتدایی.
………….
نواندیشی و تاریخ نواندیشی در ایران
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید،  لینک آن در ستون کناری
 
مستند کشف گورستان تپه های قیطریه پرویز کیمیاوی مشروح در http://arq.ir/240
* * * * * * * * * *
……………………….
    توجه 1:  اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق،  مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد،  در جستجوها بنویسید:  تارنمای ارگ ایران،  یا،  فهرست مقالات انوش راوید،  سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید.  از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم،  همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع،  آزاد و باعث خوشحالی من است.
   توجه 2:  جهت یافتن مطالب،  یا پاسخ پرسش های خود،  کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری ارگ ایران بنویسید،  و مطالب را مطالعه نمایید.  در جهت دانش مربوطه این تارنما،  با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
   توجه 3:  مطالب وبسایت ارگ ایران،  توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر،  بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود،  از این نظر هیچ مسئله ای نیست،  و باعث خوشحالی من است.  ولی عزیزان توجه داشته باشند،  که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب،  به ارگ ایران مراجعه نمایند:  در اینجا  http://arq.ir.
ارگ ایران   http://arq.ir
پرسشهای خود را ابتدا در جستجوهای تارنما بنویسید،  به احتمال زیاد پاسخ خود را می یابید
جهت آینده ای بهتر دیدگاه خود را بنویسید،  و در گفتگوهای تاریخی و جغرافیایی و اجتماعی شرکت کنید
برای دریافت فهرست منابع نوشته ها در بخش نظرات زیر برگه مورد نظر پیام بگذارید