سالن مجازی دوران اول اسلامی ایران
از 1350 تا 1000 سال پیش
. . . این صفحه بزودی کامل پست می شود و ادامه دارد . . .
شطرنج تاریخی
عکس ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﮐﻬﻦ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎﯼ ﺷﻄﺮﻧﺞ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻧﯿﺸﺎﺑﻮﺭ ﮐﺸﻒ ﺷﺪﻩ، ﻭ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﺪﻩ ﺩﻭﺍﺯﺩﻫﻢ ﻣﯿﻼﺩﯼ ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺪﻭﺩ900 ﺳﺎﻝ ﭘﯿﺶ ﺍﺳﺖ، عکس شماره 5357 . محل کشف: ایران، نیشابور، قدمت 900 سال، محل نگاهداری: آمریکا، ﻣﻮﺯﻩ ﻣﺘﺮﻭﭘﻮﻟﯿﺘﻦ ﻧﯿﻮﯾﻮﺭﮎ.
ﻣﻬﺮﻩ ﻫﺎﯼ ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ تقریبا کامل یافت شده، ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻔﺪﻩ ﻣﻬﺮﻩ ﻓﯿﺮﻭﺯﻩ ﺍﯼ ﻭ ﭘﺎﻧﺰﺩﻩ ﻣﻬﺮﻩ تقریبا ﺑﻨﻔﺶ ﺭﻧﮓ ﺍﺳﺖ. ﻣﻬﺮﻩ ﺷﺎﻩ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺨﺖ ﺷﺎﻫﯽ ﺑﺰﺭﮔﯽ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻧﻪ ﻣﯿﺪﺍﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ. ﻣﻬﺮﻩ ﻭﺯﯾﺮ، ﮐﻪ ﺩﺭ ﺷﻄﺮﻧﺞ نوع ﺍﺭﻭﭘﺎﯾﯽ ﻣﻠﮑﻪ محسوب می شود، ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺨﺖ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯼ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ. ﻣﻬﺮﻩ ﻓﯿﻞ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﭘﺎﯾﻪ ﺍﯼ ﺩﺍﯾﺮه ﻭ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺁﻥ ﻣﺴﻄﺢ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺩﻭ ﺑﺮﺁﻣﺪﮔﯽ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻋﺎﺝ ﻫﺎﯼ ﻓﯿﻞ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺟﻠﻮﯼ ﺁﻥ ﺩﯾﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ. ﻣﻬﺮﻩ ﺍﺳﺐ ﻧﯿﺰ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﭘﺎﯾﻪ ﺍﯼ ﺩﺍﯾﺮﻭﯼ ﺍﺳﺖ، ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﺟﻠﻮﯼ ﺁﻥ ﺑﺮﺁﻣﺪﮔﯽ ﻣﺜﻠﺚ ﺷﮑﻠﯽ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ، ﮐﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺳﺐ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ. ﺭﺥ، ﻣﻬﺮﻩ ﺍﯼ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺷﮑﻞ ﺍﺳﺖ، ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎﯼ ﺭﺩﯾﻒ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. سربازان پیاده نظام این شطرنج ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻬﺮﻩ ﻫﺎﯼ ﮐﻮﭼﮏ ﮔﻨﺒﺪﯼ ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺑﺮﺁﻣﺪﮔﯽ ﺩﺭ ﺑﺎﻻﯼ ﻫﺮ ﯾﮏ ﺩﺭ ﺭﺩﯾﻒ ﺟﻠﻮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
شطرنج = شط = شت = چوب، تخته + رنج = رنگ = تخته رنگ شده، مشروح در تاریخ شطرنج در ایران.
منار جام یا منار غور
عکس منار جام، در مناطق کوهستانی ولایت غور کشور افغانستان. این منار که به منار غور هم معروف است، در قرن دوازدهم میلادی ساخته شده، ۶۵ متر ارتفاع دارد، و در ۲۰۰۲ مرکز حفظ میراث جهانی یونسکو خواستار ثبت این منار در فهرست میراث فرهنگی جهان شد. این بنا بعد از قطب منار در دهلی نو، هندوستان بلندترین مناره خشتی جهان است، عکس شماره 5361.
گردن آویز
عکس گردن آویز هزار ساله نقره ای، با نقش سوار ایرانی در حال شکار شیر، این گردن آویز نیم دایره ای شکل با پیشینه ای نزدیک به هزار سال، آفریده هنرمندان ایرانی دوره غزنوی است. گردن آویز که عرض و ارتفاع آن در حدود پنج و چهار سانتی متر است، از نقره ریخته گری شده و سپس حکاکی و قلم‌زنی شده است. ردیفی از عبارات اسلامی بر حاشیه هر دو سوی اثر نگاشته شده، و نقش میانی آن مرد اسب سواری به تصویر کشیده است، که با گرز در حال نبرد با شیر است. این اثر امروزه در موزه هنر لس‌آنجلس نگهداری می‌شود. عکس شماره 5606.
جام شیشه ای
عکس دو جام شیشه ای پیدا شده در نیشابور، متعلق به دوران غزنویان، با قدمت حدود 800 تا 900 سال، که در موزه متروپولیتن نیویورک به نمایش گذاشته شده است، عکس شماره 5563.
شجره نامه بی نظیر
عکس نسخه ای دست نویس و کم نظیر از شجره نامه دو خاندان سلجوقیان و خوارزمشاهیان، که به زبان پارسی است، عکس شماره 5667. این نسخه خطی زیبا به شکل مینیاتوری و بخط پارسی نگاشته شده است، و هم اکنون در موزه «Ankara Etnografya Müzesi» شهر آنکارا کشور ترکیه نگهداری می شود.
هنر خانات ایرانی
در هنر دوره خانات ایرانی، نوع و موضوع نقشها و همچنین رنگ زمینه کار، یادآور هنر باستانی ایرانی است. این بشقاب ساخت اواخر سده سیزدهم یا اوایل سده چهاردهم میلادی است. این ظرف، به دلیل رنگ خاص آن که ناشی از به کار بردن سنگ لاجورد است، در گروه Lajvardina دسته بندی می شود . این رنگ آبی خاص بسیار متفاوت با رنگ آبی تیره ای است، که در آن زمان اغلب در این نوع ظروف لعاب دار استفاده می شده.
مرکز نقش داخل بشقاب تک ماهی ای را نشان می دهد، که با دو دایره ی شش و ده تایی از ماهیها احاطه شده است. در زمینه اثر نقش هایی مانند خزه دریایی به همراه گلهایی نشان داده شده، گویی خزه ها در اثر حرکت ماهیها به حرکت در آمده اند. در ساخت این ظرف از روش آتش کم (low-fire) استفاده شده، که در ایران در دوره سلجوقی استفاده می شده. در این روش از آتشی با دمای کم حدود 750 درجه برای ثابت ساختن نقش سفالی که قبلا پخته شده و لعاب کاری شده استفاده می شود.
کاسه سرامیکی
عکس کاسه سرامیکی منقوش کاشان، سال ۱۱۸۷ میلادی، موزه هنر لس آنجلس، عکس شماره 5202.
جام شیشه ای
عکس جام شیشه ای 1000 ساله، عکس شماره 5380.
برای آینده ای بهتر، از موزه ها و آثار تاریخی بازدید کنید، و در گفتگو های تاریخی شرکت کنید.
توجه: اگر وبسایت ارگ به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.