آثار تاریخی منهدم می شوند
آتشکده سنگی
آتشکده سنگی (تنگ کرم) مربوط به دوره ساسانیان، و در تنگ کران یا تنگ کرم شهرستان فسا است، عکس شماره 7892. این اثر در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۱۵ با شمارهٔ ثبت ۲۶۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این اثر بر اثر انفجار دینامیت به طور کامل تخریب گردیده است.
چاه مرتاض علی
عکس چاه مرتاض علی، که یکی از آثار تاریخی و دیدنی شهر شیراز است، عکس شماره 7878. این بنا در شمال شهر و در «کوه هفت‌تن» واقع شده است. پیرامون چاه مرتاض علی یک عمارت چند اتاقه وجود دارد، که برای عبادت عارفان در نظر گرفته شده است. عمق این چاه سه متر است، و دو آب‌انبار در اطراف آن به‌چشم می‌خورند. این اثر به طور کامل تخریب گردید و ساختمانی دیگر به جای آن ساخته شد.
کاخ سلطنت‌آباد
عکس کاخ سلطنت‌آباد، این کاخ در سال ۱۲۶۵ هجری شمسی به فرمان ناصرالدین شاه، در جلگه شرقی قریه رستم‌آباد، ساخته شد، عکس شماره 7879. معماری، سبک ساختمان کاخ و تزیینات گچ‌بری آن معرف هنر دوره قاجار است، و کوبی زرینی، که نشانه کاخ سلطنتی بود، برفراز بلندترین نقطه شیروانی بام جای داده شده بود. این کاخ اوایل قرن گذشته تخریب شد، و اکنون جز دو بنای مختصر چیزی از آن باقی نمانده است، و پادگان های سپاه پاسداران در محل آن مستقر است.
حمام باغ لله
عکس حمام باغ لله، عکس شماره 7880، که مربوط به دوره قاجار است، و در کرمان، خیابان شریعتی، کوچه شماره ۱۳ واقع شده، این اثر در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۳۰۶۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. باغ لله ۲۰۰ سال سابقه دارد، و قبلا باغ بزرگی بوده که متعلق به «خواجه اتابک بزقوش» از عرفا و سیاستمداران کرمان بوده، و گرمابه ای هم که در این محله واقع شده نیز به دستور او ساخته شده است. به گواه تاریخ، این حمام از قدیمی ترین حمام های استان کرمان به شمار می رود.
این بنا به دلیل عدم نگهداری مناسب، در حال تخریب کامل است. این حمام تا چندی پیش فعال بود ولی بعد از آن به دلیل بالا آمدن آب های زیرزمینی تعطیل شد، و هم اکنون به دلیل انباشته شدن فاضلاب در آن به منشا بیماری های عفونی در منطقه تبدیل شده است. امکان ریزش آن ره گذران را تهدید می کند و به محلی برای تجمع معتادان تبدیل شده است.
کلیسای کرمان
عکس کلیسای کرمان مربوط به اوایل سلطنت دوره پهلوی اول در کرمان، خیابان شریعتی، کوچه شماره ۱، جنب بیمارستان ارجمند، عکس شماره 7881. این اثر در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۶۲۴۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این کلیسا در سال ۱۳۲۰ شمسی و به دست معمار معروف کرمانی «علی محمد راوری» در خارج از محدوده شهر کرمان ساخته شد، که بعدها با پیشرفت شهر در مرکز کرمان قرار گرفت، و سرانجام در سال ۱۳۹۰ به وسیله لودر با خاک یکسان گردید.
دبیرستان خیام
عکس دبیرستان خیام مربوط به اوایل دوره پهلوی در نیشابور، حاشیه میدان خیام، عکس شماره 7882. این اثر در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۵۹۰۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. دبیرستان خیام یکی از قدیمی ترین دبیرستان های نیشابور و استان های خراسان در مساحتی حدود 9 هزار متر مربع است. بنای این دبیرستان با معماری خاص به‌عنوان نخستین مدرسه نیشابور در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. هر ساله همزمان با روز ملی بزرگداشت عمر خیام در ایران زنگ خیام در این مدرسه نواخته میشود، و مراسمی نیز برپا می‌گردد. رئیس این دبیرستان در مراسم سال ۱۳۸۹ شمسی از تخریب بخشی از این مدرسه خبر داد.
مسجد سلمان
عکس مسجد سلمان مربوط به دوره پهلوی در تهران، خیابان ۱۷ شهریور، بالاتر از میدان خراسان، حد فاصل کوچه های تشکری و فریدوند، عکس شماره 7883. این اثر در تاریخ ۳ خرداد ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۱۶۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در سال ۱۳۸۶ این اثر تاریخی به صورت شبانه تخریب و بنای جدیدی با 4 طبقه بر روی آن ساخته شد.
محوطه مقدس
عکس محوطه مقدس مربوط به دوره هخامنشی در شهرستان پاسارگاد، بخش هخامنش، شمال مجموعه پاسارگاد، عکس شماره 7884. این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۴۹۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. جایگاه ستایش توسط قاچاقچیان با دینامیت منفجر و کاملا منهدم شده است.
حجاری های برم دلک
عکس حجاری های برم دلک مربوط به دوره ساسانیان در شیراز، انتهای خیابان کفترک، عکس شماره 7891. این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۷۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این اثر بر صخرهٔ کوچکی در برم دلک در حدود ده کیلومتری شرق شیراز، دو نقش وجود دارد. در نقش سمت چپ، در برابر شاهزاده خانم ساسانی تصویر یکی از بزرگان ساسانی دیده میشود، و در زیر بازوی این مرد کتیبه ای چهار یا پنج سطری به خط پهلوی کتیبه ای به قلم ریزی نگاشته شده است، که اغلب حروف آن محو گردیده است. کتیبه ظاهراً در معرفی این مرد است. این سنگ نوشته‌ها با بیل مکانیکی مورد تعرض قرار گرفته و بخشی از آن تخریب شده است.
قلعه نهاوند
عکس قلعه نهاوند یا دژ یزدگرد قلعه ای ساسانی در شهر نهاوند، عکس شماره 7885. در زمان ناصرالدین‌شاه به هنگام حفر قنات دفینه بزرگی پیدا میشود. پس از آن به فرمان شاه ابتدا از اطراف قلعه عکس‌برداری شد، و سپس این دژ عظیم که تا آن زمان به خوبی دوام آورده بود را به کلی ویران کرد. انگیزه او از این کار پیدا کردن دفینه های بیشتر عنوان شده، هر چند که به مردم محلی گفته شده بود دلیل آن اشراف داشتن قلعه به خانه های خصوصی مردم است.
عمارت خیابان صداقت
*
عمارت خیابان صداقت مربوط به اواخر دوره قاجار است و در محله منیریه تهران، خیابان هاشم معیری، خیابان صداقت، پلاک ۶۱ واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۲۱۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. با رای دیوان عدالت اداری این اثر دوران قاجار از ثبت سازمان میراث فرهنگی خارج و بلافاصله توسط مالک آن تخریب گردید. سازمان میراث فرهنگی با توجه به خارج شدن اجباری این بنا از آثار ملی از این سازمان سلب مسئولیت کرد. رییس دیوان عدالت اداری در این موارد سازمان میراث فرهنگی را مقصر دانسته، که ملک شخصی مردم را به ثبت می رساند.
سرای دلگشا
عکس سرای دلگشا، عکس شماره 7886، که مربوط به دوره قاجار است، و در تهران خیابان ۱۵ خرداد، بعد از چهار راه گلوبندک، روبروی میدان ارگ، پلاک ۹۵۸ جای گرفته بود. این اثر در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۸۴۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در سال ۱۳۸۹ این اثر تاریخی به حکم دیوان عدالت اداری از ثبت آثار ملی ایران خارج و تخریب گردید.
قلعه صلواتی
عکس قلعه صلواتی، که در 25 کیلومتری شمال غرب شهرستان لالی قرار دارد، عکس شماره 7889. این دژ تاریخی با مساحت تقریبی 3000 متر با استفاده از سنگ های رودخانه ای منطقه و ملات گچ و آهک ساخته شده است. این اثر در تاریخ 11 دی 1380 با شمارهء ثبت 4687 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. قلعه صلواتی تنها اثر تاریخی این منطقه نیست. این قلعه در پنج کیلومتری غرب قلعه خراج، و ده کیلومتری شرق قلعه دختر واقع شده است.
در زیر تمام برج‌ها اتاق هایی تعبیه شده، که این اتاق‌ها به بالای برج از طریق پلکان راه دارند، و سقف اتاق‌ها هلالی و ضربی بوده و در تمام اتاق‌ها طاقچه هایی قرار گرفته و در تمام برج ها، دودکش‌ها و تیرکش‌ها و اتاق‌ها لوله های بخاری در دیوارها تعبیه شده است. قطر دیوار های قلعه در بخش پایینی پهنایی برابر 1.5متر دارد، و هرچه بر بلندای این دیوارها افزوده میشود، از پهنای دیوارها کم شده، و در نهایت بخش بالایی دیوار نیم متر ضخامت دارد. در زیر تمام برج‌ها اتاق هایی تعبیه شده، که این اتاق‌ها به بالای برج از طریق پلکان راه دارند، و سقف اتاق‌ها هلالی و ضربی بوده و در تمام اتاق‌ها طاقچه هایی قرار گرفته و در تمام برج ها، دودکش‌ها و تیرکش‌ها و اتاق‌ها لوله های بخاری در دیوارها تعبیه شده است.
دیوار های قلعه حدود چهار متر بلندی دارند، در دیواره های بیرونی قلعه نیز 9 برج ساخته شده است، که این برج‌ها علاوه بر کار نگهبانی موجب استحکام و تقویت دیوارهای قلعه می‌شدند. ساکنان قدیمی قلعه از آب قناتی که از کوه های مجاور سرچشمه می‌گرفت، به عنوان منبع آب استفاده می‌کردند. شاید نام این قلعه نسبت به سایر قلعه های نظامی عجیب باشد، این موضوع مربوط به تاریخچه ساخت و استفاده آن است.
موقعیت دژ به گونه ای است که در میان دشتی سرسبز و زیبا قرار گرفته و دیدن آن بویژه در اواخر زمستان و بهار، لطف و صفای خاصی دارد. براساس روایات و مستندات تاریخی کاروان های تجاری و مسافرانی که از مسیر دزفول، شوشتر و بنه‌وار به ایذه سفر می‌کردند، در طول مسیر خود در این قلعه اقامت و استراحت می‌کردند، و بانیان و صاحبان قلعه از این مسافران به رایگان پذیرایی می‌کردند، و به همین دلیل رفته رفته این قلعه به نام قلعه صلواتی مشهور شد.
اما در کتاب های تاریخی روایت دیگری هم درباره دلیل نامگذاری این قلعه گفته شده است. این که فرزندان فردی به نام هیکل، که از بومیان منطقه بوده، از طایفه خود به دلیل مشکلات نامعلوم جدا شده، و به سمت شهر شوش می رود، و پس از مدتی از آنجا به سمت ارتفاعات شمال خوزستان، اطراف مسجد سلیمان کنونی، نقل مکان می کنند، و در جایی که ساکن می شوند عمارتی بنا می کنند، که چون در هنگام ساخت آن مادام در حال ذکر صلوات بوده کارگران بومی، که برای او کار می کردند، نام بنا را قلعه صلواتی گذاشته و این نام برآن مانده است.
. . . ادامه دارد . . .
توجه: اگر وبسایت ارگ به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.