سند شناسی در پژوهشهای تاریخی یک اصل مهم برای هر اهل تاریخ و تاریخ نویس است. در قرن گذشته و تاریخ نویسی استعماری گفتند، که روایات تاریخی در کتب خطی سنتی تاریخی، منبع و سند و مدرک تاریخی هستند. با این دروغ توانستند به اهداف تاریخ نویسی خود دست یابند، اما امروزه ما براحتی می توانیم مفهوم سند تاریخی را درک کنیم، و بدرستی پژوهشهای تاریخی را انجام دهیم.
سند شناسی در پژوهشهای تاریخی
تصویر دو برگ اسناد رسمی از پاپیروسهای ساسانی قرن اول هجری، عکس شماره 3729.
کلیک کنید: پاپیروسها دروغها را افشا میکنند
این برگه بشماره 744 پیوست لینک زیر است:
لوگو در جهت علم باشید نه عقیده، عکس شماره 1615.
سند شناسی در پژوهشهای تاریخی
سند شناسی در پژوهشهای تاریخی
به طور معمول و متعارف سند بــه مكتوب و نوشته ای گفته میشود، که قابل استناد در مراجع علمی و قضایی باشد. سند یعنی دلیل، مدرك، رسید، قبض. نوشته ای که قابل استفاده یا استناد باشد، چیزی که به آن اعتماد کنند. واژه مدرك با جمع مدارک بمعنی محل ادراك، حس، زمان ادراك، مأخذ و دلیل چیزی، هم كم و بیش به عنوان مترادف برای سند گفته می شود. از دیدگاه تاریخ پژوه هر نوع اطلاعات ثبت شده در هر نهاد، كه به اشكال نوشتاری، دیداری، شنیداری، مغناطیسی، الكترونیكی و غیره، که قابل تنظیم و بهره برداری است، سند محسوب می شود.
اسناد تاریخی بخشی از محتویات بایگانیها و حافظه فعالیتهای دیوانسالاری، و سیر تحولات اداری هستند، که امروزه از مهمترین منابع پژوهشی به شمار میآیند. بسیاری از تاریخ نویسهای جدید، روایات تاریخی در کتب خطی سنتی را به اشتباه سند تاریخی می دانند. درصورتیکه این قبیل فقط روایات هستند، نه سند و نمی توان آنها را بعنوان منبع تاریخی دانست، آنها سند و منبع ادبیات تاریخی هستند.
مهم: یکبار دیگر تکرار کنم، روایات تاریخی در کتب خطی قدیمی، ادبیات و منبع ادبی هستند، منبع و سند تاریخی نیستند، مانند در اینجا.
سند برای بررسیهای گرایشهای مختلف تاریخ نویسی شامل، كلیه مكاتبات سلطانی و دیوانی و اخوانی، اوراق اسناد مالی و قضایی، اسناد عرفی و شرعی و غیره است. این سندها باید در اثر فعالیتها و علمیات اشخاص و نهادها به وجود آمده باشد، و تحكیم روابط مردم با یكدیگر و یا با دولتمردان مشخص کرده باشد. هر ورق از این اسناد میتوانند تاریخ نگاران را با مهمترین حوادث و وقایع ناگفته و ناشنیده تاریخی آشنا كنند، مانند در اینجا.
هر گاه اسناد از حالت جاری و نیمه جاری خارج شده، و جنبه ماندگاری و آرشیوی پیدا كردند، و مورخین در پژوهشهای تاریخی خود به آنان استناد ورزند، معنای اصطلاحی سند تاریخی به شمار میآید. آنچه كه مسلم است. سند با مدرك تفاوت دارد، گاه به جای یكدیگر نیز به كار میروند. بعضی اسناد غیر مكتوب از قبیل عكس و فیلم و صدا در نوارها قدیمی یا دیجیتال صرف نظر از ویژگی خاصشان مدرك می گویند. بعضی آنچه كه هنوز ارزش پژوهشی آرشیوی آن مشخص و محرز نشده باشد، مدرك میگویند. ولی وقتی ارزش ماندگاری آنان احراز شد، به عنوان اسناد آرشیوی مینامند.
سند و منبع تاریخی شامل اسنادی طبقه بندی شده با مهر و امضای رسمی است، همچنین آثار قابل تاریخگذاری و شناسایی و همراه با تایید برابر اسناد دیگر است. به هیچ عنوان نباید سادگی کرد و کتابهای خطی سنتی تاریخی، که شامل روایات پراکنده هستند، را بعنوان منبع و سند تاریخی در نظر گرفت. هر سند که با زمان و رویدادهای مشخص و واقعی وابستگی تام و تمام دارد، و رابطه حقیقی بین اثر و مؤثر در آنها بخوبی حفظ شده، و یا برای مکتوب رسمی تولید شده باشد، و دخل و تصرفات سلیقه ای در آنان نباشد، سند واقعی حساب میشود.
مدارك و اسنادی که حاوی مطالب و نكات، درباره مسائل تاریخ فرهنگی، هنری، سیاسی، اقتصادی، جغرافیایی، اجتماعی، قضایی، مالی، نظامی، تاریخ محلی و حتی رجال شناسی است، چنانچه طبق اصول و موازین علمی مورد استفاده و بررسی قرار گیرند، میتوانند بسیاری از مسائل فراموش شده در فرهنگ و تمدن و رویدادهای حقیقی و ناشناخته در تاریخ را از میان آنها دریافت کرد. می توان از نوشته و عكسهای آنها و مفهوم سازی عناصر و محتوای آنها، تا حد زیادی بر فراز و فرودهای پژوهشهای مبتنی بر سند، فائق آمد.
برای رفتن به آینده نیازمند درست دانستن از گذشته هستیم، تا بتوانیم آهنگ رشد و تکامل تاریخی اجتماعی را بیابیم. اشتباه دانستن از تاریخ و درک اشتباه در مفهوم اسناد و مدارک و منابع تاریخی باعث می شود، گذشته را درست متوجه نشویم و نتوانیم ریتم آنرا بگیریم. بسیاری از اطلاعات و دانسته های ژنی و ذاتی و فرهنگی و اقتصادی ما مربوط به گذشته است، و چنانچه اطلاعات گذشته را درست ندانیم و یا حذف کنیم، ترسیم آینده برای ما غیر ممکن می شود. تجارب ارزشمند گذشته اساس و پایه زندگی را تشكیل میدهد، و پیشرفت و توسعه مرهون تجارب علمی و فنی نسلهای گذشته است، كه وسعت عینی و واقعی آنها در محتوای درونی و برونی اسناد تاریخی و آرشیوی منعكس و تبلور یافته است.
سند شناسی در پژوهشهای تاریخی
تاریخ فیلم نیست
تصویر انوش راوید در یک مکان باستانی در اینجا، عکس شماره 7082.
ــ تاریخ فیلم نیست، که داستانهای آمدن و رفتن پادشاهان و جنگها پشت سر هم باشند، بدون ارائه سند و مدرک واقعی.
ــ تاریخ مجموعه وقایعی است، که تاریخ نویس باید با تفسیر و تحلیل منطقی و علمی نوین، رابطه میان آنها را بیابد.
……………
برچسبها: سند شناسی, منبع شناسی, سند تاریخی, منبع تاریخی, مدرک تاریخی, آرشیو شناسی, تاریخ شناسی, پژوهش تاریخ.
هشتگها: #سند_شناسی, #منبع_شناسی, #سند_تاریخی, #منبع_تاریخی.
…………
سند شناسی در پژوهشهای تاریخی
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در آپارات و نماشا لینک آن در ستون کناری ارگ ایران
کلیپ چطور فیک نیوزها رای ما رو تغییر میدهند، تنها مربوط به امور جاری سیاسی و اجتماعی نیست. در طول تاریخ و بویژه تاریخ نویسی استعماری وجود داشته، و امروزه باعث گمراه سادگان در تاریخ نویسی شده است. اینگونه افراد فیکهای تاریخی را بعنوان منبع اصلی تاریخ میدانند و میگویند.
……………………….
توجه 1: اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: تارنمای ارگ ایران، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین عکسها و مطالب ارگ ایران را بیابید.
توجه 2: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجوهای ستون کناری ارگ ایران بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید، و در جهت دانش مربوطه این تارنما، با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
توجه 3: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند.
ــ از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
پرسشهای خود را ابتدا در جستجوهای تارنما بنویسید، به احتمال زیاد پاسخ خود را می یابید
جهت آینده ای بهتر دیدگاه خود را بنویسید، و در گفتگوهای تاریخی و جغرافیایی و اجتماعی شرکت کنید.
برای دریافت فهرست منابع نوشته ها، در بخش نظرات زیر برگه مورد نظر پیام بگذارید.