زندگینامه زنده یاد عبدالباقی یحیی متولد 1299 از قهرمانان ملی ایران را باید دانست و درسی باشد برای جوانان ایران. مرحوم عبدالباقی یحیی معروف به سرهنگ یحیایی.
زندگینامه زنده یاد عبدالباقی یحیی
زندگینامه زنده یاد عبدالباقی یحیی متولد 1299 از قهرمانان ملی ایران را باید دانست و درسی باشد برای جوانان ایران. مرحوم عبدالباقی یحیی معروف به سرهنگ یحیایی، فرزند حاج میرزا حسین کرمانشاهی متولد تهران. زنده یاد عبدالباقی یحیایی، یک نظامی خوب در کوهنوردی ایران بود.
تصویر طلایی یک جنگجوی ایرانی سخایی در اینجا، عکس شماره 4999.
لوگو داشته های تاریخی ما آرزوی دیگران است، عکس شماره 1616.
این برگه پیوست لینک زیر است:
تصویر زنده یاد یحیایی در وسط با کلاه نظامی، سمت راست مرحوم منوچهر راوید برادر یحیایی، و پدر انوش راوید، عکس شماره 4819. منوچهر برادر یحیایی نام فامیل خود را در 1336 به راوید تغییر داد.
زندگینامه زنده یاد عبدالباقی یحیی
زندگینامه زنده یاد عبدالباقی یحیی
خلاصه زندگینامه زنده یاد عبدالباقی یحیی، در ۲۸ مهرماه ۱۲۹۹ در تهران متولد شد. او دوستدار کوه و طبیعت بود، و از همین رو پیوسته به کوهنوردی و اسکی می پرداخت. یحیایی تحصیلات نظامی داشت و در ارتش خدمت می کرد، در دورانی که مسئولان ورزش کوهنوردی بیشتر از میان نظامیان گزینش می شدند، او از کسانی بود، که این شرط را داشت، و علاوه بر آن، به لحاظ علاقمندی شخصی و خلق و خوی پسندیده، خدمات قابل توجهی به ورزش کوهنوردی و اسکی کرد.
می توان گفت تمامی کوهنوردانی که با او برخورد داشته اند یا شرح خدمات او را شنیده اند، از او به نیکی یاد می کنند. یحیایی در سال ۱۳۲۰ یک باشگاه ورزشی به نام آریا تاسیس کرد، که بعدا به باشگاه کاوه تغییر نام یافت. این باشگاه در رشته های ورزشی کشتی و فوتبال فعالیت داشت.
با توجه به نوشته های محسن محسنین، به نظر می رسد که یحیایی در مرکز آموزشی نظامی برای ورزش های زمستانی و کوهنوردی، که پس از سال۱۳۲۰ در پادگان رودبار قصران تشکیل شد، آموزش دیده بود. یکی از کارهای این مرکز، تشکیل گروه های نجات و تجسس بود. نخستین گروه از این نوع، در سال۱۳۲۷ به ماموریت اعزام شد، تا به جستجوی هواپیمایی بپردازد، که با پنج سرنشین آمریکایی در حوالی کوه کینو در شمال خوزستان سقوط کرده بود.
سروان یحیایی، در این ماموریت همراه با سروان خاکبیز، غیر نظامی گیلانپور، و سربازان وظیفه آوانس مگردون، ماناواز میکائیلیان و علی بقایی بود. کوه پیمایی بسیار طولانی آنان، که ۱۱ روز ۲۲ بهمن تا ۳ اسفند، برای رسیدن به لاشه هواپیما به طول انجامید، شاید نخستین برنامه جدی کوهنوردی در زمستان باشد، که در ایران اجرا شده است. این افراد برای پایین آمدن از شیبها و عبور از دره های پر برف، از چوب اسکی استفاده می کردند.
در ۱۳۲۷، سروان یحیایی در مسابقه اسکی افسران پادگان مرکز، در رشته ۶ کیلومتر استقامت، رتبه نخست را بدست آورد.
در بهار 1328 صعود به قله تفتان، نخستين صعود کوهنوردان ايرانی دانست، به سرپرستی سرهنگ بهارمست، و همراهی، عبدالباقی يحيايی، ابوالقاسم نوروزی، سرهنگ کاوسيان، سرگرد، سرهنگ ناصری، مهندس اسکندری، حسن معتمدی، سرهنگ ضياء دفتری، سرهنگ معينی، سرهنگ نيکوبنياد و سروان هاشمی.
در ۱۳۲۸ یک کارخانه کوچک ارتشی برای ساختن چوب اسکی به همت سروان یحیایی در لشگرک دایر شد. یحیایی برای رساندن کیفیت این چوبهای اسکی به سطح چوبهای خارجی، چند نفر را مامور نمونه براداری از چوبهای جنگلی کرد، و نیز پیشنهاد استخدام یک متخصص چوب شناسی و فرم بندی اسکی از سوئیس یا فرانسه را داد، که متاسفانه مورد قبول قرار نگرفت و تولید اسکی های ارتشی که دوام زیادی نداشت، پس از چندی متوقف شد.
در ۱۸ بهمن ۱۳۲۸، یکصد نفر اسکی باز لشگر ۲ پادگان مرکز به سرپرستی سروان یحیایی و سروان ایروانلو برای نجات ۱۱۰۰ نفر مسافر قطار تهران تبریز که بر اثر برف سنگین و کولاک، بین قزوین و زنجان متوقف شده بود، حرکت کردند. آنان ۳۰ کیلومتر را پیاده طی کردند، تا به قطار رسیدند و سپس با هفت شبانه روز تلاش، قطار را که تقریبا زیر توده ای از برف مدفون شده بود، به راه انداختند.
در سال ۱۳۳۰، سروان یحیایی به اتفاق سروان محمد خاکبیز و ستوان یکم اکبر غفاری برای گذراندن یک دوره کامل کوهنوردی و اسکی تابستانی و زمستانی ویژه نظامیان به شامونی فرانسه می رود. این دوره یک سال یا چهار فصل به طول می انجامد، و پس از آن هر سه نظامی در سال ۱۳۳۱ به کشور باز می گردند و منشا تحولات چشم گیری در کوهنوردی و اسکی کشور می شوند.
در فاصله ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲، یحیایی دبیر فدراسیون اسکی بود. ریاست این فدراسیون را فلیکس آقایان به عهده داشت. از ۱۶ مهر ۱۳۳۲ تا ۶ آبان ۱۳۳۴، سرگرد یحیایی رییس «فدراسیون کوهنوردی و اسکی» شد. هم کوهنوردان و هم اسکی بازان، از این دوره به عنوان یک دوره خوب فعالیت فدراسیون یاد می کنند.
محمد علی ابراهیمی و داوود محمدی از پیشکسوتان کوهنوردی، از خوش رویی مسوولان فدراسیون آن زمان در برخورد با کوهنوردان یاد می کنند، و اشاره می کنند برای نخستین بار، در این دوره وسایل کوهنوردی به قیمت خیلی ارزان و به صورت قسطی از طرف فدراسیون در اختیار کوهنوردان قرار گرفت، (کوله پشتی۳۰ تومان و…).
آنان، یحیایی را در میان ۱۴ رییس فدراسیون کوهنوردی در دوران پیش از انقلاب، یکی از چهار یا پنج رییس فعال می دانند. دبیر فدراسیون، کاظم گیلانپور بود، که فردی پرکار و علاقمند در زمینه کوهنوردی و اسکی، و به واقع نخستین آموزگار و نویسنده مجرب این دو ورزش در ایران بود.
گشاده رویی یحیایی، وجهه و سابقه گیلانپور، و کاردانی مهندس ابوالقاسم نوروزی (نایب رییس آن فدراسیون)، مجموعا فدراسیون کوهنوردی و اسکی آن دوره را مورد قبول عموم ورزش کاران این رشته ساخته بود. در این دوره پناهگاه اسپیدکمر در ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۶ ساخته و مرمت شد، که نخستین پناهگاه کوهنوردی ایران بود.
یکی دیگر از کارهای جالب توجه سرگرد یحیایی برای آن زمان، بردن سیصد سرباز آموزش دیده به قله دماوند بود، که تا آن تاریخ مانند نداشت. دیگر کار او، گرفتن ساختمانی در ده رینه، از اداره املاک پهلوی برای استراحت کوهنوردان بود، که به قرارگاه رینه معروف شد.
نخستین کتاب آموزش کوهنوردی ایران با نام سرباز و کوهستان در سال ۱۳۳۴ به قلم یحیایی منتشر شد، (ترجمه و تالیف). این کتاب در سال ۱۳۳۵ با عنوان فن کوهنوردی از سوی باشگاه کوهنوردی و اسکی دماوند دوباره چاپ شد.
در زمینه اسکی، یکی از کارهای انجام شده در دوره ریاست یحیایی به فدراسیون، این بود که در پیست آبعلی، یک صندلی رنگی روی هریک از دو تله اسکی فدراسیون به افراد تیم ملی اختصاص داشت، که مدت زیادی در صف معطل نشوند و…. از آنان بلیت هم دریافت نمی شد.
در این دوره، همچنین فدراسیون اردوهای ارزان قیمت برای اسکی بازان ترتیب می داد، و چند اتوبوس ارتشی با گرفتن مبلغ ناچیزی فقط برای سوخت اتوبوسها، افراد باشگاه ها را علاوه بر تعطیلات، هفته ای سه روز به آبعلی یا لشگرک می برد.
یکی دیگر از قدم های مثبت، تاسیس بانک اسکی در سال۱۳۳۲ در شمشک بود. فدراسیون حدود ۳۰ دست کامل وسایل بچگانه را در دکه ای قرار داده بود تا بچه هایی که وسیله نداشتند، صبح وسایل را قرض بگیرند، و عصر به دکه تحویل دهند. این بانک سالها دوام آورد، و بسیاری از بچه ها را به اسکی بازان زبده بدل نمود.
در حدود سال ۱۳۴۲ هم گویا (اطلاعات دقیقی ندارم) سرگرد برای یک دوره دیگر رییس فدراسیون اسکی بوده است.
در روز ۱۸ تیر ماه ۱۳۴۶، سرهنگ یحیایی که در آن موقع فرمانده تیپ ۲۰ همدان بود، به اتفاق یک سرباز وارد غار علی‌سرد (علی صدر) شد. آنان با تیوب خودرو وسیله ای شبیه قایق ساخته بودند، و با آن حدود سه ساعت در دهلیزهای غار پیش روی، و نقاطی را شناسایی کردند. این نخستین بار بود، که یک «صاحب منصب» وارد غار می شد، و نخستین بار بود که پس از شناسایی اولیه غار به دست دیگر کوهنوردان، از حدود ۱۳۳۹ چیزی شبیه قایق برای شناسایی این غار به کار می رفت.
در ۱۳۷۲ یحیایی حدود پانصد متر مربع زمین در روستای دربندسر، به منظور ساخت مدرسه کوهنوردی و اسکی به باشگاه دماوند اهدا کرد، مشابه این کار را تاکنون هیچ کس در کوهنوردی ایران انجام نداده است، ضمن آن که خود این فکر، در کشور بدیع و کم مانند بوده است.
یحیایی قله های زیادی را صعود کرده بود، و به علت عشقی که به طبیعت داشت، سالیانی دراز، هر هفته چند روز را در باغچه ای که در دربندسر داشت، به کار دام داری و باغبانی مشغول بود.
در یک روز شهریور ماه ۱۳۸۰ برای مصاحبه با او، به اتفاق محمد علی ابراهیمی و محمد نوری به دربندسر رفتیم. استخوانبندی او هنوز نیرومند به نظر می رسید که حکایت از یک زندگی ورزش کارانه داشت، اما گذشت زمان و استیلای بیماری او را بر صندلی چرخ دار نشانده بود، و چشم هایی که چندین دهه، مشتاقانه در کوه و صحرا زیبایی ها را می جست، تقریبا به طور کامل دید خود را از دست داده بودند. مهربانانه ما را پذیرفت، و گفت که همه کوه های ایران و چندین قله در خارج از کشور را درنوردیده است، و خاطرات بسیاری را باز گفت.
آفتاب به پشت کوه های دربندسر می رفت، و خنکای پاییز زودرس آن‌جا و رنگ انداختن برگ های درختان، سرعت گذر عمر را یادآور می شد. یحیایی آرام بر صندلی نشسته بود، و مطمئن بودم که اگر نه با چشم سر، با چشم دل و با تمامی حواس دیگرش، از نزدیکی با کوه ها لذت می برد. جوی باریکی از میان باغچه می گذشت، و سبزه کناره های آن، مخملی چشم نواز بود. هیچگاه خیام را چنین نزدیک ندیده بودم:
این سبزه که امروز تماشاگه ماست <><> تا سبزه خاک ما تماشاگه کیست
عبدالباقی یحیایی در ۲۸ اسفند ۱۳۸۰چشم از جهان فرو بست.
تصویر عبدالباقی یحیایی در جمعی کوه نورد، عکس شماره 4820.
زندگینامه زنده یاد عبدالباقی یحیی
تصویر عبدالباقی یحیایی هنگام دریافت مدال افتخار از ارتش فرانسه، بخاطر رهبری بخشی از تیمی که اجساد پرسنل ارتش آمریکا را از یک هواپیمای سقوط کرده در قله مون خالی در وسط زمستان یافتند و منتقل کردند. عکس شماره 8962.
زندگینامه زنده یاد عبدالباقی یحیی
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در نماشا و آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید، لینک آن در ستون کناری
تریلر فیلم تومیریس ساخت کشور قزاقستان بر اساس داستانهای دروغی تاریخ هرودوت و گوینده انوش راوید، مشروح در www.arq.ir/497
* * * * * * * * * *
……………………….
توجه 1: اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: تارنمای ارگ ایران، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه 2: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری ارگ ایران بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید. در جهت دانش مربوطه این تارنما، با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
توجه 3: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند: در اینجا http://arq.ir.
ارگ ایران http://arq.ir
پرسشهای خود را ابتدا در جستجوهای تارنما بنویسید، به احتمال زیاد پاسخ خود را می یابید
جهت آینده ای بهتر دیدگاه خود را بنویسید، و در گفتگوهای تاریخی و جغرافیایی و اجتماعی شرکت کنید
برای دریافت فهرست منابع نوشته ها در بخش نظرات زیر برگه مورد نظر پیام بگذارید