تاریخ صنعت و فناوری در ایران یکی از مهمترین موضوعهایی است، که می تواند واقعیتهای تاریخ ایران را از آن بدست آورد. آثار زیادی از تاریخ صنعت و فناوری در تاریخ ایران وجود دارد.
تاریخ صنعت و فناوری در ایران
تصویر از نشریات، عکس شماره 9364.
لوگو با جدیت از شکوه تاریخ ایران دفاع کنید، عکس شماره 1602.
این برگه بشماره 356 پیوست لینک زیر است:
تاریخ صنعت و فناوری در ایران
تاریخ صنعت و فناوری در ایران
ایران بدلیل جغرافیای طبیعی مناسب، که در ایران و ایرانیان نوشته ام، و قرار داشتن در میانه قاره کهن، و نیز مسیر چهار راهی تاریخی، همیشه تندرست ترین مردمان بودند، و می توانست با این موقعیتها بهترین ها را جذب کند. با ترکیب در این گذرگاه تمدن، ایرانیان نوآوری هایی عرضه داشتند، منجمله جدید ترین دست آوردهای علمی و صنعتی در هر دوره تاریخی را بدست آوردند. در این صفحه مختصر از ره آورد تکنولوژیکی تاریخی ایران را می نویسم، و بمرور ادامه می دهم.
تاریخ صنعت و فناوری در ایران
صنعت در دوران جمشید
اولین آثار نوشته شده تاریخ صنعت در ایران، مربوط به جمشید می باشد، جمشید مهمترین شاه ایران بود، او از دست ضحاک فرار کرد، و مدتی در کنار دریای چین که همان دریاچه قم کنونی است، در استان چین ایران پنهان شد، و سپس بدست نیرو های ضحاک کشته شد. البته این کشته شدن و دونیم شدن جمشید، بسته تاریخی ایرانیان بود، قرن های زیادی در تاریخ ایران، مردم به کم یا همان شهر قم برای زیارت می رفتند. غیر از اولین اثر تاریخی از صنعت جهان، که در شاهنامه نوشته شده، جمشید طبقه بندی مشاغل هم ایجاد کرد، و این اولین پیدایش آثار تکنولوژی، و مدیریت صنعتی در جهان است. یاد آوری نمایم، قرنها به ایرانیان می گفتند فرزندان جم، که به عربی می شد عجم یعنی فرزندان جم.
…. جمشید فرزند تهمورث پس از پدر بتخت شاهی بر آمد، دیو و مرغ و پری همه او را فرمان بردند، از فره ایزدی بر خوردار بود دست بد کاران کوتاه کرد. نخست جنگ ابزار ساخت، با نرم کردن آهن، خود و زره و تیغ و خفتان و برگستوان ساخت و درین کار پنجاه سال رنج برد. در پنجاه سال دیگر، از کتان و ابریشم و موی به جامه بافتن اندیشید، دوختن و شستن آموخت.… ادامه در: شاهنامه فردوسی.
* گرانمایه جمشید فرزند اوی <><> کمر بست یکدل پر از پند اوی *
* بر آمد بر آن تخت فرخ پدر <><> برسم کیان بر سرش تاج زر *
* منم گفت با فرّه ایزدی <><> هم شهریاری همم مؤبدی *
* نخست آلت جنگ را دست برد <><> در نام جستن بگردن سپرد *
* بفّر کیی نرم کرد آهنا <><> چو خود و زره کرد و چون جوشنا *
* چو خفتان و تیغ و چو برگستوان <><> همه کرد پیدا بروشن روان *
* بدین اندرون سال پنجاه رنج <><> ببرد و از این چند بنهاد گنج *
* دگر پنجه اندیشۀ جامه کرد <><> که پوشند هنگام بزم و نبرد *
* بیامو ختشان رشتن و تافتن <><> بتار اندرون پود را بافتن *
* زهر پیشه ور انجمن گرد کرد <><> بدین اندرون نیز پنجاه خورد *
ادامه در: شاهنامه فردوسی.
عکس تصویر خیالی از شاهنامه، صنعتگران ایرانی در زمان جمشید، عکس شکاره 2504.
تاریخ صنعت و فناوری در ایران
باطری یا پیل اشکانی
باطری اشکانیان که گاهاً با نام های باتری پارتیان و یا پیل اشکانی و یا باتری بغداد، در سطح جهان شناخته میشود، در ۱۹۳۶ بدست ویلهلم کونیگ در منطقه خواجه ربو نزدیکی بغداد، حوالی شهر باستانی تیسفون کشف شد، بهمین جهت گاهی باتری بغداد می گویند. این یافته باستان شناسی نشان می دهد، نزدیک 200 ق.م، باتری در دوره اشکانیان ساخته شده بود.
فرضیه های ارایه شده در باره این شیئی باستانی، همگی بر این مطلب صحه گذاشته اند، که این مجموعه در راستای کاربرد های الکترو شیمیایی برای آبکاری فلزها ساخته شده بود، یافتن ظرف های آبکاری شده، در نزدیکی های محل کشف این باتری، دلیل آن بوده است، این کشف خبر از یک جهش علمی تاریخی در گذشته می دهد.
ویژگی های باتری ــ این باتری باستانی در برگیرنده یک کوزه سفالی تخم مرغی شکل، به بلندی ۱۴ قطر ۸ و دهانه ۳ / ۳ سانتیمتر است، که یک میله آهنی به درازای ۵ / ۷ سانتیمتر، به گونه ستونی در بخش میانی آن است، و نقش قطب منفی باتری (آند) را بر دوش دارد. پیرامون این میله آهنی یک استوانه مسی به درازای ۸ / ۹ و قطر ۶ / ۲ سانتیمتر قرار گرفته، که به کمک قیر در جای خود محکم شده است. در بخش دهانه باتری از قیر برای آب بندی باتری بهره گرفته اند. میله‌های سیمی شکل برنزی یا آهنی، که در نزدیکی محل مورد بررسی یافت شده اند، می توانستند نقش اتصال را بازی کنند. درباره الکترولیت به نظر می‌رسد، از محلول های مس، سرکه و آبلیمو استفاده می کردند.
با در نظر گرفتن این واقعیت که اسید استیک و اسید سیتریک، به خوبی برای آنها شناخته شده بود، می توان پنداشت، شاید از این محلول‌ها نیز بهره می گرفتند. در تئوری ولتاژ باتری اشکانیان، حدود 8 دهم ولت است، ولی با آزمایش‌های جدید، به کمک باتری همانند سازی شده، و بکارگیری محلول های الکترولیت گوناگون، نشان داده شده، که چنین باتری تنها می توانسته نیم ولت تولید کند. جریان الکتریکی به دست آمده از این باتری، هم نزدیک چند میلی آمپر است.
کاربرد های باطری ــ این مجموعه باتری شکل، جهت تولید جریان الکتریکی، یا همان فرضیه منبع نیرو بوده، و بمنظور آبکاری زر بر دیگر فلزات، و بهره گیری در درمان امراض با شوک الکتریکی کاربرد پزشکی می توانسته داشته باشد، که همگی مؤید کاربری این مجموعه در مصارف الکترو شیمیایی است.
عکس باتری اشکانی، عکس شماره 5745 .
ــ در واقع دو واژه باتری و پیل از زبان های ایرانی هستند، باتری = فعل دارای انرژی، پیل = خود انرژی و قدرت. باتری = بات = (با+ت) صفت توانا و انرژی، که در باتیس، باتومی، و.. آمده است + ری = که از ابتدای ریتون به معنی لوله بلند یا کوزه بلند کاربرد دارد. پیل = فیل = انرژی و قدرت، جهت اطلاع بیشتر به معنی نام شهر ها و روستا های ایران و یا الفبای تمدن جی بروید.
مطلبی از اینترنت:
اشکانیان نخستین مخترع باطری یا پیل اکتریکی در جهان!
هیچ کس به درستی از زمان اختراع باطری خبر ندارد نخستین تصور ها این بود که باطری در سال 1786 توسط لوییچی گالوانی دانشمند ایتالیایی اختراع شده بود.
در سال 1936 مطابق با سال 1314 در نزدیکی شهر تیسفون در عراق امروزی کوزه ی بسیار عجیبی کشف شد که قدمت کوزه را به 2000 سال قبل یعنی زمان حکومت اشکانیان نسبت دادند در آن زمان نیز تیسفون و عراق امروزی جزو قلمرو ایرانیان محسوب می شد.ارتفاع کوزه 4 سانتی متر و قطر آن به 8 سانتی متر می رسید و در ته کوزه یک دیسک مسی و در وسط آن یک لوله مسی که در داخل آن نیز یک لوله آهنی وجود داشت قسمت هایی از سر آن نیز با قیر پوشیده شده بود.
ويلهلم كونيك باستان شناس آلمانی در سال 1940 قبل وقتی این پیل را در موزه ایران و عراق دید آن را با خود به موزه برلین برد و در آنجا آن را مورد برسی قرار داد و سپس نظریات جالبی در باره آن ارائه داد او گفت که این کوزه یک پیل الکتریکی یا یک باطری است که برای آبکاری طلا یا نقره به کار می رفته است. در سال 1940 ویلارد گری مهندس برق ماکتی از آن کوزه درست کرد و محلول مس سولفات را در آن ریخت و آزمایشی انجام داد که منجر به تولید ۱٫۵ تا ۲ ولت برق شد او ثابت کرد که این کوزه می تواند جریان الکتریکی را بر قرار بکند بعد از جنگ جهانی دوم یک باطری دیگر از این شکل نیز در همان ناحیه یافت شد.
در سال 1970 نیز آرن اگبرکت باستان شناس آلمانی آزمایش دیگری نیز روی کوزه انجام داد و مقداری آب انگور را بجای محلول مس سولفات استفاده کرد او مشاهده کرد که باطری الکتریسته ۰٫۸۷ ولت ایجاد می کند این آزمایش ثابت کرد که اشکانیان در بیش از 2000 سال قبل قادر به تولید الکتریسیته از یک ماده اسیدی بوده اند.
در سال ۱۹۹۹ توسط دانشجویان دکتر Marjorie Senechal، استاد ریاضیات و تاریخ علم در Smith College ماساچوست نمونه های دیگری از این باطری را بازسازی کردند و موفق شدند از آن 1.5 ولت برق بدست آورند.
در مورد کاربردهای این باطری یا پیل یا کوزه اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد عده ای معتقد هستند که این کوزه تنها ظرفی بود که برای تولید دارو مورد استفاده قرار می گرفت اما در اینکه این سیستم توانایی تولید جریان الکتریسته را داشته شکی وجود ندارد. اما بعد از مدتی که معلوم شده مطالعه روی این باطری برای اروپاییان بسیار سنگین است و این مساله را اثبات می کند که ایرانیان 1800 سال قبل از اروپاییان باطری را اختراع کرده بودند تحقیقات بروی این باطری متوقف شد.
تاریخ صنعت و فناوری در ایران
تاریخ صنعت و فناوری در ایران
اولین موتور بخار
در قرن اول میلادی هرو اندیشمند یوآنی، اولین موتور بخار را بنام ایلوپایل ساخت، این دستگاه، بخار متراکم را می گرفت، توربینی و گردونه ای را بگردش در می آورد، این اولین موتور موشکی در جهان بود. ایلوپایل یعنی گلوله ایالوس یا خدای بادها بود، آیا ممکن است این را از داستان اودیسه و هومر یا امثال آن گرفته باشد؟ مطمئن او از دانش های قبل از خود الهام گرفته است.
در 214 ق.م، یوآن های مقیم یک جزیره (گویند: شهر ساراکیوز در جزیره سیسیل)، مورد حمله کشتی های رومی قرار گرفتند، آنها از نظر نظامی توانایی مقابله با رومیها را نداشتند. ارشمیدس (ارش + مادی) دانشمند یوآنی، برای مقابله با ناوگان جنگی رومی، یک اسلحه جدید اسرار آمیز قدرتمند ساخت، که از خود دفاع کنند. آن یک آینه عظیم قوسی شکل بود، که با تمرکز نور خورشید بروی کشتی های رومی، آنها را نابود می کرد. مطمئن ارشمیدس از داستان های 600 سال پیش از خود الهام گرفته بود.
عکس توربین ایلوپایل اولین بخار جهان A، و آینه ارشمیدس B، براحتی متوجه می شویم، امروزه دانشمندان بسیاری معتقد هستند، که پایه های علوم از ایران به اروپا رفته است، زیرا هیچ علمی بدون پایه شکل نمی گیرد. اما عده ای انیرانی می گویند، که موجودات فرا زمینی پایه های علوم را گذاشته اند، تا بدینوسیله بتوانند ایران تاریخی را حذف نمایند، عکس شماره 4040.
تاریخ صنعت و فناوری در ایران
تاریخ تکنولوژی تولید پولاد ایران
در زیر عکسی از نشریات، یک ایرانی طرفدار تمدن برتر تاریخی ایران و شکست های متعدد از عقب افتاده ها نوشته است:
نظر یک ایرانی کلاسیک: ایرانیان باستان تکنولوژی تولید «پولاد سخت» یا استیل کروم را داشتند، که گمان می رفت در اروپای قرن بیستم اختراع شده است! این تکنولوژی برای زمان ساسانیان بوده که البته دریک سایت متعلق به اواخر آن دوره پیدا شده است. ثابت می شود که دانش متالورژی ایران باستان حدود هزار سال از اروپا جلوتر بوده است! حالا بفهمید که عرب و مغول چه بلایی سر ما آوردند!
پاسخ انوش راوید: با ساده ترین تحلیل باید دو مورد را پذیرفت:
ــ یک: ایرانیان تمدن برتر داشتند.
ــ دو: حمله اعراب و مغول دروغ است.
نمی شود قبول کردن کشور و مردمی که تمدن برتر داشتند، از یک عده با تمدن پائین دست شکست خورده باشند. تمدن برتر شامل صنایع و مفهوم تولیدات، نظامی و مفهوم نظام جمع، و اداری و مالی درست. تمدن عقب افتاده، نبود صنایع و آثار تاریخی صنایع، نبود نظام و درک نظام جمع، نبود اداری و مالی مستقل. از نظر من کسی که ادعا می کند، ایرانیان دارای تمدن خیلی برتر بودند، و عده ای وحشی بیابانگرد آنها را شکست دادند و نابود کردند، بطور کلی فاقد توانایی تعلیل و تحلیل تاریخ و جامعه شناسی تاریخی است.
پرسش از عموم: آیا شما می توانید مثال تاریخی مستند بزنید، که یک تمدن عقب افتاده توانسته باشد، یک تمدن پیشرفته را شکست دهد و نابود کند؟
تاریخ صنعت و فناوری در ایران
فلسفه و تاریخ
نظرها و فلسفه ها متفاوت از تاریخ و تاریخ اجتماعی است، تاریخ نیاز به اسناد آثار تاریخی دارند. تاریخ نویسی را ابتدا دینها در هزاره های اول تمدن، بمنظور ایجاد حقانیت آغاز کردند، و فعالترین آنها در هزارهای میانه دین یهود بود. سپس در دوران قرون جدید با پیدایش استعمار، استعمارگران این تاریخ نویسیهای دینی را با گردآوری مقداری اسناد و مخدوش کردن آثار، بجای تاریخ واقعی جا زد.
در واقع همه اینها که امروزه بعنوان تاریخ گفته می شود، و بخورد ما داده اند، فلسفه ای از بینش یک دوران است، نه تاریخ. بمفهوم دیگر آنچه که بما رسیده و می خواهیم روی آن کار علمی تاریخی انجام دهیم، بشدت دستکاری شده، و توانایی استخراج و تشخیص واقیعت خیلی سخت گردیده است. در هرصورت اشخاص فرهیخته ای هستند، که تلاش می کنند از آزادی اینترنتی بهره ببرند، و گوشه ای از تاریخ را بازبینی کنند.
مشکل همه این اشخاص در این است، انبوه داده های دروغ و اشتباه، حتی در ذهن آنها، باعث شده جست و گریخته آلوده به دروغهای تاریخ شوند. من همیشه سعی می کنم تاریخ را بر اساس اسناد موزه ای، که آنها هم دستکاری شده و بسیاری تقلبی هستند، نگارش کنم. یادآور شوم تاریخ یک علم است مانند همه علوم، و ما هنوز اول راه بی انتها هستیم. تمام بخشهای تاریخ در گاهشماری تاریخی دچار مشکل است، و نمی توان بدرستی از آنها دانست.
……………
برچسبها: تاریخ صنعت, تاریخ فناوری, باطری اشکانی, پیل اشکانی, اولین موتور, تاریخ تکنولوژی, تولید پولاد, فولاد ایران, فلسفه و تاریخ.
………….
تاریخ صنعت و فناوری در ایران
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در آپارات و نماشا لینک آن در ستون کناری ارگ ایران
نماهنگ عکسهای موزه عصارخانه شاهی اصفهان، مشروح در http://arqir.com/379
* * * * * * * * * *
……………………….
توجه 1: اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: تارنمای ارگ ایران، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین عکسها و مطالب ارگ ایران را بیابید.
از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه 2: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجوهای ستون کناری ارگ ایران بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید، و در جهت دانش مربوطه این تارنما، با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
توجه 3: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند.
ــ از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
پرسشهای خود را ابتدا در جستجوهای تارنما بنویسید، به احتمال زیاد پاسخ خود را می یابید
جهت آینده ای بهتر دیدگاه خود را بنویسید، و در گفتگوهای تاریخی و جغرافیایی و اجتماعی شرکت کنید.