دژهای غرب استان مازندران بعلت شرایط آب و هوایی بیشتر از دژهای بقیه نقاط ایران صدمه دیده و دارند بسرعت بطور کامل از بین میروند. این منطقه بدلیل جغرافیایی یکی از مقاوم ترین مناطق ایران در مقابل تهاجمهای خارجی، و پناه جنگجویان آزادی خواه ایرانی در طول تاریخ بوده است.

دژهای غرب استان مازندران

تصویر انوش راوید در برج قلعه مارکوه، عکس شماره ۳۶۷۵.

لوگو داسته های تاریخی ما آرزوی دیگران است، عکس شماره ۱۶۱۶.

برگه 1252 پیوست لینک زیر است:

کلیک کنید: قلعه های استانهای شمالی ایران

………….

دژهای غرب استان مازندران

قلعه مارکوه

این دژ در شهرستان رامسر، شهر کتالم، مسیر جاده تلارسر واقع شده، در بلندترین نقطه مارکوه شهرستان برجای مانده، احتمالاً محل دیده‌ بانی و حفاظت منطقه بوده است. فضای قلعه بقدری است، که حدود یکصد تن سرباز می توانند در آن باشند. در قلعه گنگ های سفالین دیده میشود، در وسط قلعه چاهی کنده شده، که امتداد آن به باغ های اطراف می رسد. مصالح بنای این قلعه سنگ و گچ غربالی است، اطاقها و انبارها و بسیار چیز های دیدنی دیگر در قلعه و اطراف آن می باشد.

ظاهراً نام این قلعه برگرفته از کوهی است، که بر روی آن قرار دارد. اما در مورد نام این کوه نظرهای گوناگونی وجود دارد. برای مثال عده‌ای وجود مار در این کوه را علت نامگذاری این کوه می‌دانند.

در تحقیقات دیگری هم به ریشه دیگری برای نام‌گذاری این کوه اشاره شده. در نوشته‌ های تاریخی بیان شده ‌است، چون این مناطق مکان زندگی اقوام مارد بوده‌ است، به همین دلیل نام این کوه مارد کوه بود است که گذر زمان ان را مارکوه کرده‌ است.

نظر انوش راوید: مار = مهار = مهر + کو یا کوه = عبادتگاه مهر، مشروح در اینجا.

نمایی از داخل قلعه مارکوه ــ در مورد زمان ساخت این بنا نیز تاریخ دقیقی وجود ندارد، اما با استناد به اشاره تاریخ نویسان به وجود این قلعه در قرن سوم و همچنین شباهت ساختاری و معماری این بنا با بناهای قرن سوم هجری قمری نظیر قلعه بابک می‌توان تاریخ آن را حدس زد. در کتاب زیده التواریخ از این قلعه سخن به میان آمده ‌است.

میزرا حسن خان اعنماد السلطنه که این قلعه را از نزدیک دیده است می‌نویسد: “در تنکابن کوهی است موسوم به مارکوه و دخمه‌های متعدد و شب‌پره‌های زیادی در این دخمه‌ها هست که خود را به آدم و چراغ می‌زنند و مانع از دخول به دخمه‌ها می‌باشند. بالای آن کوه، جایی است مشهور به نقاره خانه، هرگاه سنگی بر آن موضع بزنند صدایی مثل طبل حادث می‌شود و تا نیم فرسخ آن صدا می‌رود.

مسیر دسترسی قلعه با ۳۱۱ پله سیمانی جدید است.

مساحت قلعه مارکوه حدود ۶۰۰ متر مربع است، و از این معماری عظیم تنها ۴ حصار جانبی و برج‌های پشتیبان آن باقی مانده ‌است. مصالح به کار رفته در قلعه مارکوه عمدتاً سنگ و ساروج و گچ است. مسیر دسترسی قلعه با ۳۱۱ پله سیمانی جدید است.

طول ضلع شرقی آن ۷۰/۱۷ متر و قعر آن ۳۰/۲ متر و ارتفاعش ۳۰/۶ متر و طول ضلع غربی آن ۹ متر تمام است. ضلع شمالی با سنگی که در امتداد آن قرار دارد، به دو قسمت تقسیم می‌شود: قسمت غربی آن ۸۰/۱۴ متر، و قسمت شرقی آن که از سر سنگ جدا می‌گردد ۱۵ متر است. محل قرارگیری بنا نیز طوری است که دیدی ۳۶۰ درجه را نسبت به اطراف خود دارد. از بالای این بنا براحتی می‌توان از شمال تا دریا، از شرق تا تنکابن، از غرب تارامسر و از جنوب نیز کوه‌های البرز را تحت نظر داشت.

این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۴۸۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.

………………….

دژهای غرب استان مازندران

قلعه تنکا

قلعه تنکا به عنوان نمادی از شهر تنکابن قلمداد می‌شود، مربوط به سدهٔ ۶ ه‍.ق است، و در شهرستان تنکابن بخش خرم‌آباد دهستان بلده روستای قلعه گردن، بر بلندای تپه جنوبی آبشار قلعه گردن واقع شده. موقعیت آن به گونه‌ای است، که بر تنگه دو هزار و نیز دشت تنکابن اشراف دارد.

می گویند نام تُنکابُن خود به معنی "در پای قلعهٔ تنکا" است. حدود ۳۵۰ متر مربع وسعت دارد، و از سمت جنوب با شیب تند و از بقیه جهات با شیب ملایم به دامنه تپه منتهی می‌شود. ارتفاع تپه‌ای که قلعه بر روی آن احداث شده در حدود ۵۰ متر است. این قلعه از سمت غرب با قلعه مارکوه رامسر دید هوایی دارد.

این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۱۹۶۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده ‌است.

کتاب تاریخ رویان، پیشینه این دژ را دست‌کم به میانه‌های سدهٔ ششم هجری قمری تخمین می‌زند، و این قلعه در دوره مشروطه، مدتی پناهگاه میرزا کوچک خان جنگلی و یارانش بود، ولی پس از مشروطه موقعیت راهبردی خود را از دست داد، و رو به ویرانی نهاد.

آنچه که امروزه از این قلعه بر جای مانده قسمتی از باروهای سنگچین آن است که با ملات ساروج مستحکم شده ‌است.

…………..

برچسبها: دژهای غرب، غرب استان، استان مازندران، قلعه مارکوه، دیدنیهای رامسر، قلعه تنکا، دیدنیهای تنکابن.

………

دژهای غرب استان مازندران

مستندهای مربوط

مستندهای بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید، لینک آن در ستون کناری

قلعه تنکاـ خوب است این قلعه بعنوان آثار ملی ثبت گردیده، اما جویندگان گنج صدها حفره کنده اند، که باعث ریزش دیوارها گردیده است، لابد اگر ثبت نشده بود، کامل از زمین محو می گردید.

قلعه مارکو یا مارکوه.

……………………….

کلیک کنید: غار های تاریخی ایران

کلیک کنید: جغرافیای تاریخی بهمن شیر

کلیک کنید: چوپان کُرد مازندرانی قهرمان گمنام

توجه ۱: اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: وبلاگ انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.

توجه ۲: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری ارگ ایران بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید. در جهت دانش مربوطه وبلاگم، با استراتژی مشخص یاریم نمایید.

توجه ۳: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند.

. . جهت آینده ای بهتر، دیدگاه خود را بنویسید، و در گفتگو های تاریخی شرکت کنید . .