سنگ نگاره‌های دوران کهن تیمره منطقه باستانی و صخره ای در شهرستان خمین است، بیش از بیست هزار سنگ نگاره در این منطقه چهل هزار متر مربعی وجود دارد.
سنگ نگاره‌های دوران کهن تیمره
تصویر سنگ نگاره تیمره، عکس شماره 4842.
لوگو تاریخمند و اندیشه ورز شوید، عکس شماره 1607.
برگه 1260 پیوست لینک زیر است:
سنگ نگاره‌های دوران کهن تیمره
سنگ نگاره‌های دوران کهن تیمره
سنگ نگاره‌های دوران کهن تیمره اسرار شگفت انگیز در دل خود دارند. این مکان، در منطقه مابین محلات، خمین و گلپایگان در قیدو و مزاین قرار دارد. تیمره زیبا در سرچشمه های رود اناربار است، و یکی از مهمترین و شاید کاملترین مجموعه سنگ نگاره کشور را دارد. بسیاری از کتیبه های خطی و تصویری موجود در باغ کتیبه های کاخ نیاوران، متعلق به تیمره است.
چندی پیش طی بررسی های کارشناسان در منطقه تیمره خمین، سنگ نگاره هایی کشف شد، که مشابهت زیادی به نقش زیگورات ها در جهان دارد. کشف این نشانه ها و قدمت بالای آنها در مقایسه با سنگ نگاره های مربوط به معابد نیایشی جهان در کشورهای دیگر، این تفکر را دارد، که ساختار معابد نیایشی جهان در ابتدا از این منطقه سرچشمه گرفته است.
اینکه در جهان باستان و زندگی ابتدایی، چگونه مفاهیم و باورها در مناطق مختلف منتشر می شده خود سوالی است، که هنوز بی جواب مانده است. همین پرسشها مسافران و گردشگران علاقمند را طی سال های اخیر به دیدار سنگ نگاره های پر رمز و راز تیمره خمین کشانده است.
گستردگی و فراوانی سنگ‌نگاره‌ها، تنوع تکنیک های حکاکی و قدمت آنها، یکی از گسترده‌ترین نقوش صخره‌ای ایران در این منطقه است. هنرهای صخره ای یا سنگ نگاره های خمین از کهن ترین ادوار گذشته به شمار می آیند. هیچ جای دنیا نمونه برایش متصور نیست، و به تعبیری مادر تاریخ و هنر، زبان، خط، اسطورهها و فرهنگها، این سنگ نگاره ها هستند.
آن زمان که خط و نگارشی وجود نداشت، و انسانها مجبور بودند، مجموعه اطلاعات معیشتی و شکار، حفاظت، و اعلام خطر، آیین و رسومات و شیوه زندگی را از طریق نقش و نگاره ها به دیگران منتقل کنند، این سنگ نگاره های منحصر به فرد به وجود آمدند.
عمده نگاره های این منطقه مربوط به جانوران بویژه بز کوهی و شکار آنان توسط انسان است و ابزار اصلی شکار انسان تیر و کمان و نیزه بوده است. شکار با چماق، کمند، چنگک، تصاویر شکارچیان سوار بر اسب، رقص های جادویی، زنان باردار و زایش آدمی، نبردهای پهلوانی و جنگ های تن به تن از دیگر تصاویر قابل توجه است.
با بررسی های صورت گرفته، تصاویر پستاندارانی همانند بزکوهی، قوچ، پلنگ، گرگ، گوزن، شیر، گراز، آهو، گورخر، شتر و پرندگانی همانند کبک، بوقلمون، هد هد و درنا، بیشترین نگاره ها این منطقه را تشکیل می دهد.
اشکال هندسی، گیاهان، حروف رمزی، نمادهای گوناگون، حیواناتی که نسل آنها منقرض شده، و پیچ های متوالی، متناوب و متحد المرکز، که شبیه آنها در ۲۳ کشور جهان وجود دارد، نشان می دهد که در اعصار باستان مردم زیادی در این سرزمین زندگی می کرده اند.
با مشاهده سنگ نگاره های تیمره به نقش های شگفت انگیزی برخورد می کنیم، که داستان انسانهایی فرازمینی برای آنها می گویند. نقش انسان هایی با ظواهری ملبس و شبیه به فضانوردان امروزی، سرهایی بزرگ و تنه هایی کلفت و پاهایی ظاهراً کوتاه.
وجود نقوش انسان های بالدار به تعداد زیاد در این منطقه به چشم می خورد، که شاید نشان از آرزوی پرواز و نقوش فرشتگان برای استمداد انسان دوران باستان باشد، و یا انسان هایی که از کرات و سیارات دیگر به زمین آمده اند.
از دیگر ویژگی های شگفت انگیز این منطقه شباهت این نقش ها با نقش های باستانی قاره های دیگر است زیرا نقش های متعددی که در هزاران سال پیش حکاکی شده اند، در قاره هایی ایجاد شده که عمر کشف بعضی از آنها از ۵۰۰ سال فراتر نمی رود. آنقدر این نقوش شبیه یکدیگرند که گویی کار یک هنرمند واحد است.
در گذشته های دور هیچگاه یک انسان عادی قادر به مسافرت و کسب دانش و مهارتی شبیه به هم نبوده، و طوری زندگی می کرده که حتی از وجود هم نیز مطلع نبوده اند، تا چه رسد به اینکه از طرح و سبک های نقوش یکدیگر با جزئیات کپی برداری و تقلید کنند. این ویژگی که هیچ دلیل قانع کننده ای برای آن نمی توان بیان کرد، بر رمز و راز و مسحور کنندگی این مکان باستانی می افزاید.
در یکی از سنگ‌نگاره‌ها مردی دست فرزند خود را گرفته، و با شکار یک مار به او آموزش می‌دهد. در یکی دیگر از این سنگ‌نگاره‌ها، مردانی سوار بر اسب، به شکار قوچ‌ها پرداخته‌اند که نشان می‌دهد این منطقه در دوره‌های مختلف پیش از تاریخ، محل سکونت انسان بوده است.
در سنگ‌نگاره‌های جدید، نشانه هایی از زبانهای باستانی که بر پایه نمادنگاری و ایده نگاری است، دیده می‌شود. همچنین برخی از حروف نگاریهایی که تاکنون کارشناسان معنی آنها را در نیافته اند، در آثار به‌دست آمده مشاهده شده است.
سنگ‌نگاره‌ها از لحاظ قدمت و تنوع نقوش در دوره‌های تاریخی ایران براستی بی‌نظیر است، و سیر تکاملی خط مانند خط سطری، هندسی، پهلوی، عربی، فارسی و عبری در این سنگ‌نگاره‌ها وجود دارد.
روی سنگ‌نگاره‌ها تصاویری چون بزکوهی، قوچ کوهی، آهو، انسان، در حالات گوناگون و با ابزارهای متفاوت، اسب، گرگ، شیر، شتر یک کوهان و دو کوهان، پلنگ، گراز، گوزن (مارال، شوکا، زرد ایرانی)، یوز پلنگ، گور، مار، لاک پشت و بسیاری از حیوانات ناشناخته دیگر مشاهده می‌شود. از این میان حدود ۷۵ درصد نقوش به بز کوهی و قوچ اختصاص دارد، که نماد سرزندگی، آبادانی و برکت است.
سنگ‌نوشته‌ها با خطوط تصویری، ایدئوگرام، سطری، ایلامی (هندسی)، پهلوی، کوفی، کلیمی و عربی و خط فارسی، سیر تکاملی خط را نشان می‌دهد.
از دیگر سنگ نگاره های موجود در منطقه می توان به سنگ نبشته ها و کتیبه های تنگ غرقاب در صخره کتیبه دار و چم اسبه اشاره نمود، که نشانگر شروع کتابت و استفاده از حروف و اشکال برای نگارش است.
سنگ نگاره‌های دوران کهن تیمره
آثار مشابه دیگر
آثار بسیار متنوع و فوق‌العاده جالبی از این هنرها در سرتاسر ایران شناسایی شده است. برای مثال:
استان تهران: روستای دولت‌آباد شهریار، کوه کفترلو، کهک قم.
استان اصفهان: در گلپایگان واقع در غرقاب، کوچری، تیکن و عباس‌آباد.
خراسان جنوبی: بیرجند در لاخ مزار و نهبندان.
استان یزد: ارنان.
استان سیستان و بلوچستان: نیک شهر و سراوان.
استان لرستان: همیان کوهدشت، خمه الیگودرز، میهد بروجرد.
استان مرکزی: ابراهیم‌آباد، یساول کمیجان، کوت آباد کمیجان، احمدآباد خنداب، نیم‌ور و خمین.
استان همدان: دره شهرستانه الوند، دره گنجنامه، مهرآباد و خوشیجان ملایر.
استان کرمان: میمند و شاه فیروز.
استان آذربایجان شرقی: ارسباران.
استان کردستان: دهگلان و سارال
سنگ نگاره‌های دوران کهن تیمره
تخریب سنگ نگارهها
تعدادی از کتیبه های مختلف، نشانه هایی از تخریب مردم را دارند. افراد ناآگاه، با تخریب سنگ نگاره ها و ایجاد نقوش جدید، اصالت و زیبایی تعدادی از سنگ نگارهها را از میان برده بودند.
نوشتن یادگاری و تصاویر زندگی جدید در کنار نقوش باستانی که به گفته کارشناسان پیش از اختراع خط بوده، نشان می دهد دستگاه های دولتی درگیر در حفظ و حراست از این آثار، هیچ گاه وظایف خود را جدی نگرفته اند.
نشانه های فرسایش و شکستن سنگهای حاوی نقوش نیز در برخی از نقاط، کاملا مشهود است. همچنین اقداماتی مانند سد سازی روی رودخانه کوچری، لوله گذاری و کندن زمین برای انتقال آب این رود به قم، ایجاد تونلهای بزرگ در کوهستانهای منطقه، و تخلیه نخاله های ناشی از این عملیات در کوهپایه ها، چهره منطقه را به شدت دگرگون کرده، و خطر اصلی برای سنگ نگاره های تیمره به حساب می آیند.
گویا همه در تلاشند تا آثار باستانی را در تیمره و جاهای دیگر محو کنند. از طرف دیگر، با آبگیری سد کوچری آب دریاچه پشت سد به قدری بالا می آید، که روستای کوچری به طور کامل زیر آب خواهد رفت، و بسیاری از نقشهای باستانی و سنگ نگاره های منطقه نیز زیر آبها، مدفون خواهد ماند.
…………..
برچسبها: سنگ نگارهها، دوران کهن، سنگ نگاره‌های تیمره، تیمره، خمین، سنگ نگاره‌های خمین، سنگ نگاره‌های گلپایگان، فیلم سنگ نگارهها، مستند سنگ نگارهها، آدرس سنگ نگارهها.
……………
سنگ نگاره‌های دوران کهن تیمره
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید، لینک آن در ستون کناری
تعدادی عکس از آثار تاریخی کهن سنگ تیمره، در موزه مجازی تارنمای ارگ ایران، مشروح در لینک http://arq.ir/240
……………………….
توجه 1: اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: وبلاگ انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه 2: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری ارگ ایران بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید. در جهت دانش مربوطه وبلاگم، با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
توجه 3: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند.
. . جهت آینده ای بهتر، دیدگاه خود را بنویسید، و در گفتگوهای تاریخی و جغرافیایی شرکت کنید . .
