تاریخ آبریزگاه مستراح دستشویی یکی از مهمترین موضوعات بررسی های تاریخی است. بیشتر تمرکز تاریخ نویسی روی آثار باستانی کاخها و کوخها است، درصورتیکه تاریخ آبریزگاه مستراح دستشویی نیز اهمیت دارد.
تاریخ آبریزگاه مستراح دستشویی
تاریخ آبریزگاه مستراح دستشویی یکی از مهمترین موضوعات بررسی های تاریخی است. بیشتر تمرکز تاریخ نویسی روی آثار باستانی کاخها و کوخها است، درصورتیکه تاریخ آبریزگاه مستراح دستشویی نیز اهمیت دارد. . وجود نوع دستشویی و توالت، دلیل بر نوع رشد و تکامل تاریخی و فرهنگی است. در کتابهای تاریخی آموزشی ایران، به هیچ وجه به این مسئله مهم تاریخی اشاره نشده. در این کتابها تاریخ را داستان روی داستان نوشته اند، و هیچ کار کارشناسی در تاریخ اجتماعی در آنها نیست.
تصویر دستشویی عمومی در پارک آزادگان، عکس شماره ۳۲۲۶.
لوگو در دانش و بینش انقلابی باشید، عکس شماره ۱۶۱۰.
برگه 1184 پیوست لینک زیر است:
. . . ادامه دارد و بازنویسی می شود . . .
تاریخ آبریزگاه مستراح دستشویی
تجربه قدیمیها و دانش امروزیها
قدیم دستشوئی ایرانی ها یک گوشه در دورترین نقطه حیاط بود، که پدر بزرگ و مادر بزرگها، وقتی میخواستند بروند داخل مستراح، یک دستمال به سرشون می بستند. آنها می دانستند، که بخارات ناشی از ادرار (شامل اسید اوریک و فسفریک و..) روی موها و پوست سر و بالطبع سلامتی تاثیر فزاینده ای دارد، و یکی از عوامل ریزش مو و… بود. در ضمن مثل الان اینطوری نبود، که بروند مستراح و ۶ ساعت بنشینند راجع به مسائل روزمره تفکر کنند.
حتی در شریعت مسلمانها ذکر شده، که ماندن زیاد در مستراح و حرف زدن در آن مکروه است. الان مستراح ها آمده وسط هال و اتاق پذیرائی. تازه بین سنگ توالت و محل شستن دست، هیچ دری هم وجود ندارد. به دلیل نوع تغذیه، ما ایرانی ها مجبوریم حداقل ۱۰ دقیقه اونجا بساط پهن کنیم. خانم خونه هم یک حوله انداخته روی جا حوله ای در دستشوئی، و خبر نداره این حوله چه نقشی در جذب بخارات سمی ادرار و مدفوع دارد. بعد از وضو و شستن صورت اون حوله را میمالند روی صورت، یعنی آخر آلودگی.
خلاصه اینکه یکی از عوامل ریزش مو و بیماری های ما ایرانی ها، همین بخارات ناشی از ادرار در توالت های ماست. برای حل این موضوع:
اول، حوله و مسواک را خارج یا لااقل دور از توالت و روی جای مخصوص قرار دهید.
دوم، روی سنگ پا کمی سرکه ریخته و هفته ای یک دفعه این سنگ پا را به مدت ۴ ساعت در کنار سنگ توالت قرار بدهید، قرار دادن سنگ نمک هم، عامل جذب این بخارات سمی خواهد بود.
حالا که صحبت از توالت شد بد نیست بدونید: قدیم وقتی توی جنگ کسی جراحت میدید، و بدنش زخم برمیداشت، فورا روی زخم خود ادرار میکرد، و یک موم عسل روی آن قرار میداد، و با پارچه روی زخم را می بست، دلیلش هم اینه، که ادرار استرلیزه ترین و پاکیزه ترین محصول تولیدی از کلیه در بدن است.
دلیل اینکه دین اسلام آن را نجس شمرده این است، که تا در محیط آزاد و خارج از بدن قرار میگیرد، به علت این استرلیزه بودن فورا باکتری و آلودگی محیط را به خود جذب میکند. در یک مصاحبه پرفسوری میگفت: حتما درب توالت فرنگی را اول بگذارید، بعد سیفون را استفاده کنید، تا این بخارات و سموم از آن خارج نشود. این فرهنگی است، و متاسفانه در ایران حتی واسه کسانی، که توالت فرنگی استفاده میکنند جا نیافتاده.
پرسش از عموم: راستی هیچوقت به این موضوع فکر کردید، چرا موقع ساخت توالت فرنگی واسش درب گذاشتند؟
پرسش از عموم: آیا تاکنون دقت کرده اید دستشویی و مستراح در کجای ساختمان های باستانی ایران وجود دارند؟
تاریخ آبریزگاه مستراح دستشویی
عکس اتوبوس توالت عمومی شهر ارومیه، بدلیل کمبود توالت و توریستی بودن شهر، عکس شماره ۷۷۰۸.
تاریخ آبریزگاه مستراح دستشویی
مصاحبه درباره توالت عمومی در ایران
ماهرخ غلامحسین پور: سلام آقای راوید من گاهی به وبلاگ شما سری می زنم، نمی خوام دروغ گفته باشم که از خواننده های همیشگی شما هستم. من خبرنگارم، خبرنگار مستقل و در سایت های مختلفی در حوزه اجتماعی و فرهنگی مطلب می نویسم. با اجازه تون دارم یه مطلب در مورد توالت های عمومی – معضلی واقعی در ایران برای سایت ایران وایر می نویسم. می تونم امید داشته باشم، که شما به عنوان کسی که مطلع و آگاهید و در زمینه های متفاوت اجتماعی مطالعه کردید، به چند سوال من برای این گزارش پاسخ بدید؟
البته خیلی وقتتونو نمی گیرم در حد چند پارگراف و اگه بدونم نوشتن براتون دشواره شماره تلفن رو مرحمت کنید زنگ می زنم و مصاحبه صوتی می گیرم. ممنون مهرتون می شم پاسختون هر چی باشه بهم خبر دید حتی اگه موافق نیستید تا در پی گزینه های جایگزین باشم، قربان شما و امیدارم روزگار به مدار قلبتون بگرده با احترام. ماهرخ غلامحسین پور / خبرنگار
پاسخ انوش راوید: درود و سپاس از توجه شما، من حدود ۱۰ سال پیش در روزنامه کیهان درباره توالت عمومی های ایران نوشتم، زمانی بود که خیلی اصرار داشتند توریست به ایران بیاید، نوشتم زیر بنایی ترین و ساده ترین موضوع برای توریست در ایران یعنی توالت عمومی وجود ندارد، چه برسد به بقیه چیزها.
لطف نمایید نظرات و پرسش هایتان را ایمیل نمایید، برایم کتبی پاسخ گفتن بهتره، با چند عکس و سند تاریخی پاسخ می گویم، تندرست و پیروز باشید.
ماهرخ: همون طور که خدمتتون نوشتم من روزنامه نگار مستقلم و برای سایت های بیرون از ایران گزارش می نویسم این اولین شرط اخلاقه که بهتون گفتم باشم، گر چه به هر حال موضوع به مسائل سیاسی مرتبط نمی شه. من برای ایران وایر یا شرق الاوسط یا بی بی سی می نویسم.
پرسش ماهرخ ۵۶۸۲: به نظر شما پرداختن به مسئله توالت های عمومی یه مسئله سخفیه؟ چرا خبرنگارها و روزنامه نگارها به این مشکل نمی پردازن، چون فکر می کنن پرداختن به این مسئله سطحی و سخیفه. این در حالیه که مسئله دفع حاجت از اهمیت زیادی برخورداره، و وقتی دچار مشکل می شی تو خیابون و معابر عمومی واقعا عرصه رو بر آدم تنگ می کنه؟
پاسخ انوش راوید: پرداختن به مسئله توالت عمومی یا تاریخ توالت و دستشویی سبک و ضعیف نیست. با استفاده از بقایای توالت یا سنگواره و فسیل دفع فضولات انسانی و حیوانی با اصطلاح ایی*، موضوعات مهم تغذیه و سلامت افراد در طول تاریخ مشخص می شود. قرار داشتن جایگاه دستشویی در طول تاریخ، فرهنگ یک ملت مشخص می شود.
کاخ ورسای فرانسه، که محل زندگی بزرگترین پادشاهان اروپا در همین چند قرن پیش، فاقد دستشویی بود. افراد بلند پایه و پادشاه باید درون سطل کارشان را می کردند، و خدمه به بیرون می بردند. ولی در آثار دوران کهن ایران در تمدن های کهن ایران و آثار باستانی ایران توالت بخوبی در جایگاه مناسبی قرار داشت. شهر لندن در ۱۵۰ سال پیش توالت عمومی نداشت، ولی شهر های ایران کم و بیش مانند بیرجند و مشهد و انزلی و بابل، توالت عمومی خارج از مسجد داشتند.
البته خبرنگاران در ایران به موضوع توالت عمومی می پردازند، اگر کم است باید بیشتر و بیشتر بگویند. وظیفه روشنفکران، خبرنگاران، جوانان باهوش و… است، که هر موردی در موضوعات تخصصی خودشان دیدند می دانند، درباره آن بگویند و بنویسند، به مقامات، به مطبوعات، و درباره آن تا رسیدن به نتیجه و پاسخ مناسب پافشاری کنند.
*ــ ایی = ا = راست بلند + ی = حرف آخر، پایان هر مسئله، جهت اطلاع بیشتر به حروف هیروکلیف جی مراجعه شود.
ادامه پرسش: برای بهبود وضعیت توالت های عمومی چه پیشنهادی می دید؟
پاسخ انوش راوید: باید در قوانین جایگاهی برای این منظور در نظر گرفته شود، امروزه فقط در پارک های عمومی ایران وجود دارند. مثلاً اگر یک نفر در خیابان های شهری به آن نیاز داشته باشد، باید تا رسیدن به پارک ده ها دقیقه زمان بگذارد. بعضی از این دستشویی های موجود، مناسبند، و بعضی بسیار بد، که دو عامل دارد، توجه مردم یا عدم سلیقه مردم آن منطقه و شهر.
بالا بودن قیمت زمین و ملک در ایران، تنگاتنگ و درهم بودن شهر سازی های امروزی در ایران، یکی دیگر از علل کمبود توالت عمومی است. اگر نگاهی به شهر های دوران باستان ایران بیاندازیم، متوجه می شویم، که چقدر وسیع و با معیار های قرن ۲۱ است، ولی امروزه حتی پایتخت ایران با معیار قبل از صفویه و دوران های بحران اجتماعی است.
من کاره ای نیستم تا پیشنهاد بدهم و آنها هم گوش کنند، آنها حرف بالا های خودشان را گوش نمی کنند، چه برسد بحرف من. ولی فقط می توانم به مردم بگویم، درباره مشکلات با حفظ محیط دمکرات، بگویید و بنویسید، آنقدر زیاد، که روزی حرف شنوایی پیدا شود. ساده ترین گفته ها و نوشته ها هم اثر تمدنی دارد، یعنی حداقل باعث می شود توانایی و درک عموم از مسائل اطراف بالا رود.
ادامه پرسش: چرا این مسئله در ایران به شدت با بی مهری مواجه شده، نه شهرداری و نه سازمان های خصوصی خودشونو موظف به حل مشکل توالت های عمومی نمی دونن؟
پاسخ: عدم توجه به این مسئله در ایران، در گذر سریع تاریخی ایران از دوران قبیله ای و فئودالی روستایی به شهر نشینی بورژوازی است. در همین ۷۰ سال پیش جمعیت نسبی ایران کمتر از ۱۰ نفر در کیلومتر مربع بود، و تا قبل از رضا شاه پهلوی و ورود دور اول مدرن شدن، شهرها نیز بسیار کوچک و در یک قلعه و دیوار قرار داشتند، بهمین جهت نیاز به توالت عمومی وجود نداشت.
این عدم توجه به نیاز توالت عمومی امروزه، در این گذر سریع فرهنگی نهفته است، این مسئله در یکی دو دهه آینده با حساب توجه و فرهنگ سازی های جدید، برطرف خواهد شد. همانگونه که گفتم هر موضوع مدرن فقط با فرهنگ سازی های سبک کار جدید ایجاد می شود، و در نهایت سازمان های مختلف نیز به آن منظور اقدام خواهند کرد. در اروپا، لندن و پاریس ۱۵۰ سال زمان برد، تا از هیچ توالت، به امروز برسند، استانبول و روم سابقه تاریخی خوبی در این مورد دارند.
ادامه پرسش: در حالی که در کشور های اروپایی موضوع توالت های عمومی به یه تجارت پر سود تبدیل شده، و در ایران هم می تونه یه منبع درآمد برای سرمایه گذاران خصوصی و حتی دولت باشه اما چه اراده ای هست، که از افزایش و بازسازی توالت ها در معابر عمومی جلوگیری می کنه؟
پاسخ انوش راوید: آن اراده در همان گذر سریع تاریخی که گفتم وجود دارد، و یک طرح دائی جان ناپلئونی نیست، و همین ذات باقی مانده از دوران قبیله ای باعث شده، که ایرانی برای این موضوع سرمایه گذاری و پول خرج نکنند. اما از ۱۵ – 20 سال گذشته، با آغاز ورود جوانان شیک ایرانی، آن اندیشه ها که مربوط به ساختار های تاریخی اجتماع قبلی بوده، دارد از بین می رود، فقط باید دقت کرد با وجود هجوم بی وقفه امپریالیسم نو، اهداف شیک این جوانان شیک به انحراف کشیده نشود.
ادامه پرسش: به نظرتون حل معضل توالت های عمومی در جذب توریست در ایران موثر خواهد بود؟
پاسخ انوش راوید: جلب توریست به مسائل و موضوعات مختلف بستگی دارد، ولی وجود توالت عمومی های خوب و زیاد، یکی از ابزار های ادامه روند تشویقی تبلیغی ورود توریست، و ایجاد در آمد ارزی از همین توالت است.
وظیفه جوانان شیک امروزی است، که مسائل و موضوعات را فقط با یک عکس یا یکی دو خط نوشته، در فیسبوک و اینقبیل تمام نکنند، اول از همه سعی کنند تخصصی و تخصصی تر شوند، و حرفه ای کار کنند، درباره هر موضوع خوب تحقیق کنند، و با تفسیر و تحلیل عمیق بگویند و بنویسند.
ماهرخ: ممنون مهرتونم آقای راوید و ازتون درخواست می کنم دقیقا بنویسید سمت شما رو تو گفتگو چی بنویسم؟ بنویسم محقق یا تاریخدان؟ کارشناس؟ هر چی که شما به نظرتون درست تره منو هم راهنمایی بفرمایید، من مطلب رو وقتی منتشر شد براتون همین جا می ذارم. منتظر پاسختون هستم با مهر و به امید اینکه ساعت زندگی به مدار قلبتون بگرده.
من با دقت بیوگرافی شما رو خوندم. عکسای قدیمی تونو نگاه کردم و خیلی لذت بردم. خیلی خوشحال می شم اگه کتاب آخر منو که تو ایران منتشر شده و اسمش هست "مرا هم با کبوترها پر بده" و خیلی مورد استقبال واقع شد، و در طول چند ماه گذشته به شکلی که علیرغم سانسور شدید، بعد از چهار ماه به چاپ دوم رسید مطالعه کنید. باعث خرسندی و خوشحالی و افتخارمه. قربان شما و روز و روزگارتون خوش.
پاسخ انوش راوید: بهترین موضوع بعنوان "وبلاگ نویس تاریخ و تاریخ اجتماعی ایران" است، زیرا من با مسافرت های زیاد و گفتگو با مردم مختلف، سعی می کنم در وبلاگم تاریخ و تاریخ اجتماعی ایران را به تفسیر و تحلیل در دیدگاه خودم بنویسم.
ضمن سپاس از مطالعه وبم، حتماً کتاب شما را می خوانم، و درباه آن در وبلاگم می نویسم، و خوشحالم که کتاب موفقی بوده است. البته تا آنجا که می توانم از خرید کتاب خود داری می کنم، زیرا با چاپ هر کتاب دهها درخت از بین می رود، و باعث گرانی و تشویق نابود کنندگان طبیعت می شود. از این موضوع تعجب می کنم، چرا روشنفکران به این مهم فکر نمی کنند، و چیزی نمی نویسند، زیرا حتی بیشتر از وجود توالت عمومی اهمیت دارد.
عکس های جالب از متفاوت ترین توالت جهان در ایران، برات طریقتی مسئول یکی از سرویس های بهداشتی در پارک آزادگان است. وی با خلاقیت خود به تزیین فضای داخلی سرویس بهداشتی این پارک پرداخته است، از استثنا های انسانی و سلیقه ای. عکس های شماره های ۱۲ــ۷۷۱۰.
تصویر دستشویی در قلعه و کاخهای قرون وسطی، عکس شماره 7424.
در طول تاریخ تعدادی از افراد مشهور در توالت مرده اند. چند نفر از آنها در حین اجابت مزاج از پایین ضربه نیزه و تیر خوردند. این افراد عبارتند از ادموند دوم پادشاه انگلستان (30 نوامبر 1016)، یارومیر دوک بوهمیا (4 نوامبر 1035)، گادفری چهارم دوک لورن سفلی (حدود 26-27 فوریه 1076)، ونسسلوس سوم بوهمیا (4 اوت 1306) و اوئه‌سوگی کِنشین ( 19 آوریل 1578).
تاریخ آبریزگاه مستراح دستشویی
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید، لینک آن در ستون کناری
توجه ۱: اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: وبلاگ انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه ۲: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری ارگ ایران بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید. در جهت دانش مربوطه وبلاگم، با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
توجه ۳: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و وبسایت دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند.