تاریخ و تعریف جشنهای ایرانی در این برگه، برای آگاهی مردمی است، که آنها را از هویت تاریخی ایران دور کرده اند، و لازم است سعی کنند تاریخ و فرهنگ خود بیشتر و بیشتر بشناسند و بدانند.
تاریخ و تعریف جشنهای ایرانی
تصویر از آثار مراسم جشن در تاریخ ایران، عکس شماره 3135.
لوگو افسانه ها و آئینهای گذشته فراموش نشود، عکس شماره 1531.
این برگه بشماره 139 پیوست لینک زیر است:
تاریخ و تعریف جشنهای ایرانی
تاریخ و تعریف جشنهای ایرانی
جشن های ایران باستان، دلیل شکوفائی جامعه از آغاز تمدن کهن ایران است، کلیه مردم قاره کهن و ایران باستان، روزهای بسیاری از سال را شادمانه جشن میگرفتند، و در این روزها با مراسمی دل‌انگیز و شادی آفرین، برکات را قدر می دانستند و ستایش میکردند. به همین جهت در اکثر کتیبه های ایران باستان، با چنین مضامینی روبرو می شویم، اهوارامزدا مردم را آفرید، از خدای بزرگ و یکتا که به شهر شادی ارزانی فرمود، سپاسگزاری شده است.
تعداد جشنها در ایران تاریخی زیاد، تقریباً کلیه جشن با پرستش اهوارامزدا آغاز می شد، پیش از شروع برنامه های اصلی جشن دعا خوانده، و سپس برنامه اصلی جشن آغاز می گردید. از بسیاری جشنها در ایران باستان چنین پیداست، که ایرانیان برای شادیهای زندگی ارزش فراوان قائل بودند، و طبع انسانی و روح دادگری و بی زاری از خون‌ریزی، و گرایش به راستی و درستی کرداری و مهربانی خود دلیل بارزی بر طبع لطیف و شادی آفرین نیاکان ما می‌باشد. همانطور که گفته شد، جشنهای ایران باستان از دو دسته بزرگ، سالانه، و ماهیانه، تشکیل میشد که جشن های سالانه، به ترتیب درجه اهمیت و برزگداشت عبارتند از:
1 ـ جشن نوروز یا جشن بهاران، که معرف حضور همه است.
1 ـ جشن نوروز یا جشن بهاران، که معرف حضور همه است.
2 ـ جشن مهرگان، که از اول مهر تا 30 روز تمام جشن برپا میکردند، این عید به مناسبت پیروزی فریدون بر ضحاک ماردوش است.
3 ـ جشن سده یا سدک، که به مناسبت سپری شدن صد روز از زمستان برپا میشد، و به نام جشن پیدایش آتش معروف است.
4 ـ جشن زایش آشوزرتشت، که در روز ششم از ماه فروردین برپا میشد، و روز خانواده بود، زیرا در این روز مشیه و مشیا د مرد و زنی،که در آیین مزدیستی مانند آدم و حوا می‌باشند، به دنیا آمده‌اند.
5 – جشنهای گامان بار، که در شش نوبت و هر نوبت به مدت پنج روز، یعنی روی هم یک ماه در هر سال برگزار میشده است.
6ـ جشن سیرسور، که در روز چهاردهم دی ماه به منظور دفع آفات شیطانی، و امراض گوناگون برگزار میشد و آن را سیر سور می‌گفتند.
7 ـ جشن پنجه یا پنجه دردیده، که در اواخر ماه دوازدهم برگزار می‌گردید، و برای شادی روان گذشتگان و دستگیری از مستمندان پرداخته میشد، و با خواندن سرودهایی از اوستا، آمرزش و رستگاری نیاکان خود را از اورمزد توانا می خواستند.
اما جشن های ماهیانه بدین ترتیب بود، که چون نام هر یک از روزها با نام همان ماه همزمان، و مطابق میشد، آن روز را جشن میگرفتند پس در هر ماه یک روز مخصوص جشن ماهیانه بود، به جز ماه دی که سه جشن داشتند .بنابراین، با توجه به صورت اسامی روزهای جشنهای ماهیانه از این قرار بوده است:
1 ــ نوزدهمین روز در فروردین ماه ، جشن فروردینگان
2 ــ سومین روز در اردیبهشت ، جشن اردیبهشتگان
3 ــ ششمین روز خورداد ماه ، جشن خوردادگان
4 ــ سیزدهمین روز در تیرماه ، جشن تیرگان
5 ــ هفدهمین روز در امردادماه ، جشن امردادگان
6 ــ چهارمین روز در شهریورماه ، جشن شهریورگان
7 ــ شانزدهمین روز در مهر ماه ، جشن مهرگان
8 ــ دهمین روز در آبان ماه ، جشن آبانگان
9 ــ نهمین روز در آذرماه ، جشن آذرگان
10 ــ هشتمین روز در دیماه ، جشن دیگان
11 ــ پانزدهمین روز در دیماه ، جشن دیگان
12 ــ بیست و سومین روز در دیماه ، جشن دیگان
13 ــ دومین روز در بهمن‌ماه ، جشن بهنمگان
14 ــ پنجمین روز در اسفندماه ، جشن اسفندگان
فرهنگ و تمدن درخشان جمیع مردم ایرانیان باستان، گنجینه عظیمی از هنر، اندیشه، اخلاق، فرزانگی، آداب و رسوم و سنن است. آنها همواره کوشیده اند با اقدامات موثر و گوناگونی، که اندیش مندان در جهت رفاه و تامین اجتماعی مردم این سرزمین به عمل آوره اند، موضوعات مهم و حیاتی و جشنها را در میان مردم به بهترین نحو به اجرا در آورند. زیرا دریافته بودند، که سر یا راز بقا و در واقع علم جامعه شناسی در جهت توسعه جامعه و بهتر زیستن، و به سوی تعالی و سر بلندی است، تا این مهم حاصل نیاید جامعه و حکومت دوام نمی‌آورد.
2 ــ سومین روز در اردیبهشت ، جشن اردیبهشتگان
3 ــ ششمین روز خورداد ماه ، جشن خوردادگان
4 ــ سیزدهمین روز در تیرماه ، جشن تیرگان
5 ــ هفدهمین روز در امردادماه ، جشن امردادگان
6 ــ چهارمین روز در شهریورماه ، جشن شهریورگان
7 ــ شانزدهمین روز در مهر ماه ، جشن مهرگان
8 ــ دهمین روز در آبان ماه ، جشن آبانگان
9 ــ نهمین روز در آذرماه ، جشن آذرگان
10 ــ هشتمین روز در دیماه ، جشن دیگان
11 ــ پانزدهمین روز در دیماه ، جشن دیگان
12 ــ بیست و سومین روز در دیماه ، جشن دیگان
13 ــ دومین روز در بهمن‌ماه ، جشن بهنمگان
14 ــ پنجمین روز در اسفندماه ، جشن اسفندگان
فرهنگ و تمدن درخشان جمیع مردم ایرانیان باستان، گنجینه عظیمی از هنر، اندیشه، اخلاق، فرزانگی، آداب و رسوم و سنن است. آنها همواره کوشیده اند با اقدامات موثر و گوناگونی، که اندیش مندان در جهت رفاه و تامین اجتماعی مردم این سرزمین به عمل آوره اند، موضوعات مهم و حیاتی و جشنها را در میان مردم به بهترین نحو به اجرا در آورند. زیرا دریافته بودند، که سر یا راز بقا و در واقع علم جامعه شناسی در جهت توسعه جامعه و بهتر زیستن، و به سوی تعالی و سر بلندی است، تا این مهم حاصل نیاید جامعه و حکومت دوام نمی‌آورد.
بدین منظور آنان با استفاده از تمام عوامل ممکن که شرح آنها گذشت تلاش کردند، تا حداکثر رفاه و بهزیستی و امنیت اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و… را در جامعه به وجود آورند. علاوه بر آن کوشیدند، تا فرد ایرانی را چنان پرورش دهند، که برای جامعه عضو مفید و سودمندی باشد و وظایف خود را در قبال میهن به انجام برساند، و با عادت دادن کودکان و جوانان به کار های دسته جمعی، حس همکاری و جوان مردی را در ایشان ایجاد نموده، و در انجام وظایف اجتماعی و حفظ حقوق خود و دیگران کوشا باشند.
از قوانین جمعی پیروز نماید آن را محترم دارد، و گذشته از آن از اندیشه و کردار نکوهیده در امان باشند. زیرا می دانستند که، دل تهی بدی جوید و دست تهی به گناه گراید، از این رو برماست که میراث فرهنگی و بزرگان گذشته، را مقدس و محترم شماریم بدینوسیله از خود بیگانگی و فرار مغزها در جامعه جلوگیری نماییم.
تاریخ و تعریف جشنهای ایرانی
جشنواره تیرگان
جشن ملی و مینهی تیرگان که بازمانده نیاکان است، بر همه ایرانیان شاد و فرخنده باد.
جشن تیرگان یکی از سه جشن بزرگ ایرانیان بوده، که از روز تیر از ماه تیر (۱۰ تیرماه) آغاز و بمدت ۱۰ روز بدرازا میکشیده است. جشن های ملی و میهنی ایرانیان، گویای فرهنگ پربار و غنی ایران هستند؛ فرهنگی که بر پایه های شادی، پایکوبی، عشق، بخشش، مهربانی، راستگویی، نیک اندیشی، نیک گفتاری، قدرشناسی و دادگستری بناشده است. در این میان میتوان سمبل 'شادی و پایکوبی' ایرانی را جشن تیرگان دانست.
تیرگان نخست یک جشن دینی و برای پاسداشت ایزد 'تیشتر' بوده که همراه با مراسم ویژه و باشکوهی برگزار میشده است. این جشن با گستردگی در سراسر کشور، و با شرکت همه ایرانیان، کودک و جوان و پیر، زن و مرد با پایکوبی، شادی و عشق برگزار میگشته است. واژه 'تیر' در فارسی نو، از 'تیشتر' فارسی میانه، که آن نیز از 'تیشترّیهَ' اوستایی ریشه گرفته. با آنکه 'گاتها' از 'تیشتر' نامی نیاورده است، ولی یکی از ایزدان (فرشتگان) دین بهی (زرتشتی) بشمار رفته و 'تیشتریشت' (یشت هشتم) بنام وی سروده شده است.
تیشتر، فرنشین شباهنگ (وَراهَنگ، شب‌کش، کاروان‌کش) که درخشنده ترین ستاره در آسمان و در 'صورت فلکی سگ بزرگ' قرار دارد؛ در کنار او 'تیشترّینِی' یا ستاره هایی هستند که او را یاری میکنند. (یشت ۸، کرده ۱۲). ایزد تیشتر، فرشته باران و روزیست؛ وی مسئول افزایش فرآورده های کشاورزی و مبارزه با 'دیو آپوش'، یا خشکسالیست. گل بنفشه نشانه این ایزد است. جشن تیرگان به روایت ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه، روز بزرگداشت مقام نویسندگان در ایران باستان نیز بوده است.
جشن تیرگان نیز با حماسه ملی آرش کمانگیر پیوند دارد، که در یشت ۸، کرده ۶، از او و تیر جادویی اش سخن میگوید: "تشتر ستاره رایومند فرهمند را میستائیم که تند بسوی دریای فراخکرت تازد، مانند آن تیر در هوا پران که آرش تیرانداز بهترین آریایی از کوه ائیریوخشوث بسوی کوه خوانونت انداخت."
در ادبیات ایرانی، داستان جانفشانی آرش در راه ایران بدین گونه گفته شده است، که در زمان پادشاهی منوچهر از خاندان پیشدادیان جنگی با توران در گرفت، و بخشی از خاک ایرانی اشغال میشود. منوچهر به افراسیاب پیشنهاد آشتی میدهد و افراسیاب پذیرای آن میشود، بشرطی که یکی از پهلوانان و کمانداران ایرانی تیری اندازد، و هر جایی که بنشیند، آنجا مرز ایران و توران شناخته شود.
پهلوانی بنام آرش برای اینکار برگزیده میشود. وی بر فراز کوه 'ائیریوخشوث'، رفته و از آنجا تیری بسوی شرق ایران پرتاپ، که پس از سه روز و سه شب پرواز، سرانجام در کوه 'خوانونت'، فرود می آید.
آرش، آنچنان نیرو و هستی خود برای اینکار میگذارد، که پس از رهایی تیر از کمانش، پیکرش پاره پاره، و تار پودش برروی خاک ایران پخش میشود. حماسه آرش کمانگیر تا بامروز در فرهنگ و هستی هر ایرانی راستین زنده مانده است. پیام "عشق و جانفشانی در راه مهین" آرش، در وجود هر ایرانی همچنان خروشان و هر بانگ آزادیخواهی ایرانی، که لرزه در دل دشمنان ایران و ایرانی بپا میسازد، ندای سوت و سوز تیر آرش است، که آنرا در تاریخ پرشکوه ایران با خود بهمراه آورده و خواهد برد!
تاریخ و تعریف جشنهای ایرانی
جشن مهرگان یا جشن مهر
تصویر برداشت غلات جنوب تهران در آخر تابستان، عکس شماره 4360.
یکی از مراسم و جشنهای مهم ایرانی از ابتدای تمدن است، هر ایرانی باید بمنظور حفظ هویت و فرهنگ ایرانی، در مقابل فرهنگ مهاجم غرب و شرق و عرب، جشنهای ایرانی را بخوبی بداند و نگهداری نماید و برپا دارد.
جشن مهر یا مهرگان در روزهای آغازین فصل پاییز برگزار میشود، و سپاس از برکات طبیعت و داشتن مهر و مهربانی است. درمیان لر‌ها روز ۷ مهر ماه است، در جوامع ایرانی خارج از ایران نیز برگزار میشود.
در بعضی از مردم ایران، این جشن شکوهمند شش روز به درازا می کشد. از دیر باز ایرانیان بر این باور بودند، که در این روز کاوه آهنگر علیه ضحاک به پاخاست، و فریدون بر اژی دهاک همان ضحاک غلبه کرد.
ما ایرانیان باید و باید ایرانی باشیم، و از فرهنگ و تمدن تاریخی ایرانی در مقابل دشمنان تاریخی ایرانی دفاع کنیم. در این زمان که جهان برای نابودی و پاک کردن تاریخ و فرهنگ ما تلاش می کند، نگذاریم موفق شوند، تاریخ و فرهنگ کهن ما پیروز است.
جشن مهرگان مانند همه جشنهای تاریخی ایران، در جاهای مختلف ایران کمی تفاوت دارد، و در کل جشن میدانی همراه دارد. جشن مهرگان بیشتر مانند جشن نوروز است، و گردهم آیی و دید و بازدید دارد. بیشتر لباس زرد و نارنجی و ارغوانی می پوشند، یعنی رنگهای پائیز.
مردم بمنظور پایان برداشت محصول بیکدیگر شادباش و تبریک می گویند. در اصل برای نیایش و پایان برداشت غلات و حبوبات و محصولات کشاورزی است. با این جشن اهالی از مقدار تولید محصول یکدیگر باخبر می شوند، و کمک بزرگی برای ادامه زندگی بوده است.
این جشن باستانی تمدن ایرانی، شکوهمند و شادباد
مهر روز از مهرماه برابر با شانزدهم مهرماه در گاهشماری ایرانی، می ستاییم مهرِ دارنده دشت های پهناور را، او که به همه سرزمین های ایرانی، خانمانی پُر از آشتی، پُر از آرامی و پُر از شادی می بخشد. اوستا – مهریَشت.
جشن مهرگان، در گذشته آن را میتراکانا یا متراکانا (Metrakana) می نامیدند، در نخستین روز از پاییز برگزار می شد. پس از نوروز بزرگ ترین جشن ایرانی و هندی است، در ستایش ایزد میثرَه یا میترا، و بعدها مهر، که از مهر روز آغاز شده تا رام روز، به اندازه شش روز ادامه دارد. روز آغاز جشن مهرگان، مهرگان همگانی (عامه)، و روز انجام مهرگان ویژه (خاصه) نام دارد.
در گاهشماری باستانی ایران، سال به دو پاره (فصل) بخش می شد، تابستان (هَمَ – Hama) هفت ماهه، و زمستان (زَیَنَ Zayana) پنج ماهه بود. جشن نوروز، جشن آغاز تابستان، و مهرگان جشن آغاز زمستان، در زادن خورشید در روز نخست مهر ماه بود. ابوریحان بیرونی در «آثارالباقیه» از زبان «سلمان فارسی» آورده است: …ما در عهد زرتشتی بودن، می گفتیم خداوند برای زینت بندگان خود، یاقوت را در نوروز، و زبرجد را در مهرگان بیرون آورد، و فضل این دو روز، بر روز های دیگر، مانند فضل یاقوت و زبرجد است، بر جواهر های دیگر….
* ملکا جشن مهرگان آمــــد <><> جشن شاهان و خسروان آمــد *
* جز به جای ملهم و خرگاه <><> بـــدل بــاغ و بـــوسـتـان آمـــد *
* مورد برجای سوسن آمـــد <><> بــاز می بر جای ارغوان آمــــد *
* تو جوانمرد و دولت تو <><> جوان می بر بخت تو جوان آمـد *
رودکی
* روز مهر و ماه مهر و جشـن فرخ مهرگان <><> مهر بیفزای نگار ماه چهر مهربان *
* مهربانی کن به جشن مهرگان و روز مهر <><> مهربانی کن به روز مهـر و جشن مهـــرگان *
* جـام را چون لاله گـردان از نبید باده رنگ <><> ونـدر آن منگر که لاله نیست اندر بوستان *
مسعود سعد سلمان
#مهرگان, #جشن_مهرگان, #جشن_مهر, #تمدن_ایرانی, #جشن_ایرانی
تاریخ و تعریف جشنهای ایرانی
سپندارمذگان
منم زاده سپندارمذ گان ، به پاسداشت آیین ایرانی نه والنتین غربی ،، ایران باستان، از بیست قرن پیش از میلاد، روزی موسوم به روز عشق داشتند. در تقویم جدید ایرانی دقیقا مصادف است با 29 بهمن، یعنی تنها ۳ روز پس از روز والـنـتـاین فرنگی. این روز«سپندارمذگان» یا «اسفندارمذگان» نام داشته است. در ایران باستان هر ماه را سی روز حساب میکردند و علاوه بر اینکه ماه ها اسم داشتند، هریک از روزهای ماه نیز یک نام داشتند.
به‌عنوان مثال روز اول « روز اهورامزدا»، روز دوم، روز بهمن ( سلامت، اندیشه) که نخستین صفت خداوند است، روز سوم اردیبهشت یعنی «بهترین راستی و پاکی» که باز از صفات خداوند است، روز چهارم شهریور یعنی «شاهی و فرمانروایی آرمانی» که خاص خداوند است، و روز پنجم « سپندار مذ» بوده است.
سپندار مذ لقب ملی زمین است. یعنی گستراننده، مقدس، فروتن. زمین نماد عشق است چون با فروتنی، تواضع و گذشت به همه عشق می‌‌ورزد. زشت و زیبا را به یک چشم می نگرد و همه را چون مادری در دامان پر مهر خود امان میدهد. به همین دلیل در فرهنگ باستان اسپندارمذگان را به‌عنوان نماد عشق می پنداشتند.
در هر ماه، یک بار، نام روز و ماه یکی میشده است که در همان روز که نامش با نام ماه مقارن میشد، جشنی ترتیب می‌‌دادند متناسب با نام آن روز و ماه. مثلاً شانزدهمین روز هر ماه مهر نام داشت و که در ماه مهر، «مهرگان» لقب می‌‌گرفت. همین طور روز پنجم هر ماه سپندارمذ یا اسفندار مذ نام داشت، که در ماه دوازدهم سال که آن هم اسفندار مذ نام داشت، جشنی با همین عنوان می گرفتند. سپندارمذگان جشن زمین و گرامی داشت عشق است که هر دو در کنار هم معنا پیدا می کردند.
در این روز زنان به شوهران خود با محبت هدیه می‌‌دادند. مردان نیز زنان و دختران را بر تخت شاهی نشانده، به آنها هدیه داده و از آنها اطاعت می کردند. ملت ایران از جمله ملت هایی است، که زندگی اش با جشن و شادمانی پیوند فراوانی داشته است، و به مناسبت های گوناگون جشن میگرفتند، و با سرور و شادمانی روزگار می گذرانده اند. این جشن ها نشان دهنده فرهنگ، نحوه زندگی، خلق و خوی، فلسفه حیات و کلاً جهان بینی ایرانیان باستان است.
روز والنتاین
در داستانی ساختگی و بدون تحلیل جامعه شناسی سپندارمذ گان ملت ایران تاریخی را روز والنتاین، (روز عشاق و یا روز عشق ورزی) نامیده اند. این روز را مصادف با 26بهمن ( 14 فوریه )، در بعضی فرهنگها که روز ابراز عشق است مانند بسیاری چیزها از ایرانیان گرفته اند. این ابراز عشق معمولاً با فرستادن کارت والنتاین به صورت ناشناس انجام میشود. سابقهٔ تاریخی روز والنتاین به جشنی که به افتخار قدیس والنتاین در کلیساهای کاتولیک برگزار میشد، باز می‌گردد.
در سده سوم میلادی که مطابق میشود با اوایل شاهنشاهی ساسانی در ایران، در روم باستان فرمانروایی بوده است، بنام کلودیوس دوم. کلودیوس عقاید عجیبی داشته است از جمله اینکه سربازی خوب خواهد جنگید که مجرد باشد. از این رو ازدواج را برای سربازان امپراتوری روم قدغن می‌کند. کلودیوس به قدری بی رحم وفرمانش به اندازه‌ای قاطع بود که هیچ کس جرات کمک به ازدواج سربازان را نداشت.
اما در یک تعریف داستان گونه، کشیشی به نام والنتیوس (والنتاین)، مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری می‌کرد. کلودیوس دوم از این جریان خبردار میشود و دستور میدهد که والنتاین را به زندان بیندازند. والنتاین در زندان عاشق دختر زندانبان میشود. سرانجام کشیش به جرم جاری کردن عقد عشاق، با قلبی عاشق اعدام میشود. بنابراین او را به عنوان فدایی و شهید راه عشق می‌دانند، و از آن زمان نهاد و نمادی میشود برای عشق!
تاریخ و تعریف جشنهای ایرانی
جشن اسفندگان، جشن بانوان
یکی از جشن های قدیمی ایرانی که در سال های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته جشن اسفندگان است، که در آستانه سال نو در روز اسفند از ماه اسفند (پنجم اسفند) بر پا می شده، اما آگاهی های کاملی از این جشن به جای نمانده است.
بسیاری از جشن های ایرانی با امثال خود در قاره کهن شباهت کامل دارند، و می بایست رد تاریخی آنها را از مرکز قاره یعنی ایران و سپس تمامی قاره کهن جستجو کرد. اختلاف وضعیت آب و هوایی مناطق عرب نشین اختلاف های رفتاری تاریخی در بسیاری موارد را موجب شده است، ولی اثرات همانند در این مناطق یافت می شود.
جشنی بهاری ویژه دختران و بانوان بوده، آنها دسته های گل به دست می گرفتند، خود را می آراستند و در طول روز کوچه و خیابان را در اختیار می گرفتند، به پایکوبی و افسانه گویی و شادی می پرداختند، و جشن را برگزار می کردند. برخی این جشن را ویژه عروسان نا دیده شوی یعنی دختران شوهر نکرده دانسته اند، که در هر نو بهار به کام دل شادی می کردند و جشن می گرفتند.
در این جشن مردان به زنان بخشش می کردند، و آن را مرد گیران می نامیدند، چون زنان از مردان آرزوها می خواستند. در پایان آن روز رفتن به آتشکده برای توبه از گناهان کرده یا نا کرده نیز جزو برنامه این جشن بود. به نظر می رسد جشن ویژه بانوان همزمان با جشن فرخندگی باروری زمین با اسفندگان هم ریشه است، و نیز با بسیاری از جشن های بانوان اروپایی و مسیحی و ارمنی یکسان می باشد.
تاریخ و تعریف جشنهای ایرانی
جشن سده خجسته باد
جشن سَده، یکی از جشنهای ایرانی است، که در آغاز شامگاه دهم بهمن ماه یعنی روز آبان از ماه بهمن برگزار میشود. در گذشته های تاریخی، مردم در ده روز اول بهمن هیزم ریز حاصل از هرس شاخ و برگ درختان را در باغ یا محوطه های اطراف جمع می کردند، و شامگاه دهم بهمن با افروختن این هیزم جشن سده آغاز می شد. ما نیز در راوید سرا بنا به حالت طبیعت برای هرس، و ادامه حیات درختان چنین می کنیم.
در ساعت افروخته شدن هیزم، به ستایش پروردگار و طبیعت پرداخته می شود، تا بعد از هرس زمستانی، درختان برای سال آینده محصول بیشتر دهند. در بسیاری از روستاهای تاریخی ایران، که بصورت قلعه بودند، این گردآوری هیزم حاصل از هرس درختان بصورت جمعی و در خارج از قلعه انجام می شد. هیزم درشت را برای مصارف سوخت بر می داشتند.
جشنهای ایرانی همه بر اساس بود و باش و تولید و ادامه حیات انجام می شد. ولی در خیلی از تفسیر های امروزی برای این جشنها، داستان سرایی های غیر اصولی در تاریخ اجتماعی می کنند.
برای معنی سده از هزار سال پیش خیلی تفسیر کرده و گفته اند، این نوشته ها در اینترنت پر است، اما از نظر من غیر اصولی در تاریخ اجتماعی هستند.
در ابتدا، تمدن از جنوب ایران آغاز شد، در آن زمان جنوب ایران منطقه حاره مانند بود، از نوع پوشش مردم در ظروف جیرفت تا حدودی پیداست. بسیاری از جشنها و مراسم ریشه در آن دوره تمدن دارد. چه بسا سده نیز با همین آوا یا با تغییر کمی در آوا از آن دوران باشد، و بنظرم هرچه هست، ریشه در طبیعت و کشاورزی و زندگی دارد.
تصویر از یک جشن نیمه زمستانی در اورامان، عکس شماره 8894.
در گذشته های ایران، و در ۱۵ بهمن ماه، جشنی به نام جشن میانه زمستان گرفته می شد. این جشن قدیمی از آیینها و بزرگداشتهای باستانی ایرانیان است. به مرور زمان جشن نیمه زمستان به فراموشی سپرده شده، و بسیار کم رنگتر از گذشته ها پاس داشته می شود. جشن نیمه زمستان بمنظور شکستن کمر زمستان و آغاز تلاش آماده سازی زمین برای شخم و کاشت نهال و غیره بوده است.
……………
برچسبها: تاریخ جشنها, تعریف جشنها, جشنهای ایرانی, جشنواره تیرگان, جشن مهرگان, جشن مهر, سپندارمذگان, جشن اسفندگان, جشن بانوان, روز والنتاین, جشن سده.
………….
تاریخ و تعریف جشنهای ایرانی
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در آپارات و نماشا لینک آن در ستون کناری ارگ ایران
جشن یلدا در دبستان چلاسر توسط گروه همیاران متشکل از مربیان و انجمن اولیا و علاقمندان آموزشی و دانش آموزان دبستان چلاسر، مشروح در http://arq.ir/1350
* * * * * * * * * *
#یلدا_مبارک و تقاضا از مردم برای تلاش جهت #ثبت_جهانی یلدا و #جشنهای_ایرانی
……………………….
توجه 1: اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: تارنمای ارگ ایران، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین عکسها و مطالب ارگ ایران را بیابید.
از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه 2: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجوهای ستون کناری ارگ ایران بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید، و در جهت دانش مربوطه این تارنما، با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
توجه 3: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند.
ــ از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
پرسشهای خود را ابتدا در جستجوهای تارنما بنویسید، به احتمال زیاد پاسخ خود را می یابید
جهت آینده ای بهتر دیدگاه خود را بنویسید، و در گفتگوهای تاریخی و جغرافیایی و اجتماعی شرکت کنید.