تاریخ و جغرافیای کشور قزاقستان مانند بقیه کشورهای قاره کهن بطور کامل به تاریخ و جغرافیای ایران گره خورده است. بمنظور درست دانستن از تاریخ، باید اطلاعات دقیق از تاریخ و جغرافیای کشورهای قاره کهن داشت، و اغفال نوشته های استعماری نشد.
تاریخ و جغرافیای کشور قزاقستان
تصویر نقشه کشور قزاقستان، عکس شماره ۴۹۹۶.
لوگو آزادی اندیشه و قلم اینترنتی را پاس دارید، عکس شماره ۱۶۰۸.
این برگه شماره 1331 پیوست لینک زیر است:
تاریخ و جغرافیای کشور قزاقستان
تاریخ و جغرافیای کشور قزاقستان
نام رسمی جمهوری قزاقستان و کشوری در آسیای میانه، مساحت ۲٬۷۲۴٬۹۰۰ کیلومتر مربع، نهمین کشور پر وسعت دنیاست. پایتخت این کشور در سال ۱۹۹۸ از آلماتی در جنوب که بزرگترین شهر کشور است، به نور سلطان در شمال منتقل شد. در ۱۷ آذر ۱۳۷۰ از اتحاد جماهیر شوری جدا و کشور مستقل گردید
زبان‌های رسمی قزاقی و روسی، و زبان اصلی و قدیمی بیش از نیمی از مردم فارسی بخارایی است. قزاقستان بزرگترین کشور محصور میان خشکی در دنیا است، و تراکم جمعیتی کمی دارد. جمعیت حدود ۱۷ میلیون نفر، تقریبی ۷۰ درصد از مردم این کشور مسلمان هستند.
نور سلطان پایتخت کنونی قزاقستان شهر بسیار سرد و بادخیزی است، دمای هوا در زمستان در آن به منفی ۴۰ درجه می‌رسد. گروه‌هایی از ملی‌گرایان روس در روسیه و داخل قزاقستان دعوی الحاق مجدد شمال قزاقستان به روسیه را داشتند، و این یکی از انگیزه‌های رئیس جمهوری قزاقستان برای انتقال پایتخت به شهری در مرکز کشور و نزدیک به روسیه بود، و این امر باعث شد که شمار زیادی از قزاق‌ها به این شهر منتقل شوند، و این دعوی به خودی خود خاموش شود.
پایگاه فضایی بایکونور در کشور قزاقستان قرار دارد، و قدیمی‌ترین پایگاه فضایی جهان است. یوری گاگارین نخستین انسان فضانورد، از این پایگاه به فضا سفر کرد. این پایگاه در دوران شوروی سابق و به خاطر موقعیت جغرافیایی مناسب در جمهوری قزاقستان ساخته شد. پس از فروپاشی شوروی، کشور روسیه این پایگاه را تا سال ۲۰۵۰ از قزاقستان اجاره کرده است.
ساکنان اصلی آسیای مرکزی از مردم ایرانی تبار سَکا یا با آواهای و گویشهای دیگر سخا یا سغد بودند. به تاریخ سغدی و تاریخ سکایی در جستجوی ارگ ایران مراجعه شود. قزاقستان در تاریخ ۱۶ دسامبر ۱۹۹۱ آخرین جمهوری شوروی بود، که اعلام استقلال کرد.
قزاق یا گزاک یا کازاک به معنی دارای انرژی و نیروی عبادی، که در تمام مناطق تاریخ سکایی از شمال چین تا اوکراین استفاده می شود، و کازاک های اوکراین معروف هستند. این نام در دوره امپراتوری روسی و تزاری به جنگجویان گفته می شد. در معنی اشتباه قز را واژه ترکی به معنی کوچنده می گویند.
کشور قزاقستان تا قبل از اشغال شوروی توسط خانات فارسی زبان بخارا و خانات ساخا یا همان سکا اداره می شد، و بعد از اشغال شوروی بمنظور سرکوب فارسی زبانها، سرزمینهای تاجیکی یا تازیکی به چند کشور تقسیم شد، و در تلاش زیاد اقدام به آسمیله فارسی زبانها کردند. علت اینکار آنها ترس از شاهنشاهی ایران بود.
از ابتدای حکومت چنگیزخانی و مغولی، هیچ یک از حاکمان اجازه نداشتند نام شاه بروی خود بگذارند، زیرا عقیده داشتند شاه از آن ایران و در این ساکن است، و همه حاکمان در سرزمینهای دیگر ایرانی، خان هستند نه شاه.
توجه: مشروح مطلب مورد نظر را در جستجوهای ارگ ایران بیابید.
پس از انقلاب اکتبر و تشکیل اتحاد جماهیر شوروی، قزاقستان با عنوان جمهوری سوسیالیستی قزاقستان شوروی، به یکی از جمهوری‌های آن تبدیل شد. با فروپاشی شوروی، قزاقستان به استقلال دست یافت.
دشت قزاق با مساحت ۸۰۴٬۵۰۰ کیلومترمربع یک‌سوم کشور را دربر می‌گیرد، و بزرگترین منطقه خشک استپی در جهان است. علفزارها و شنزارهای گسترده شاخصه این دشت هستند.
رودها و دریاچه‌های مهم قزاقستان عبارتند از: دریاچه آرال، رود ایلی، رود ایرتیش، رود ایشیم، رود اورال، سیردریا، رود چارین، دریاچه بالخاش و دریاچه زایسان. دره چارین که ۱۵۰ تا ۳۰۰ متر عمق و ۸۰ کیلومتر درازا دارد، فلات سنگی و سرخ‌رنگ را درمی‌نوردد و در راستای رودخانه چارین در شمال تیان‌شان ادامه می‌یابد. دهانه بیگاچ، دهانه‌ای برخوردی است، که از برخورد یک سیارک در حدود ۵ میلیون سال پیش به‌وجود آمده، و ۸ کیلومتر قطر دارد.
آب و هوای قزاقستان بری است، و تابستان‌های گرم و زمستان‌های سرد دارد. بارندگی در این کشور نسبتاً کم است، و اراضی آن در شرایط خشک تا نیمه‌خشک قرار دارند.
شهرهای اصلی قزاقستان عبارتند از: آستانه، آلماتی، قراغندی، چیمکند، آتیراو و اسکمن. شهرهای بزرگ قزاقستان به ترتیب آلماتی با حدود ۱٫۵ میلیون نفر، آستانه و قراغندی با حدود ۷۰۰ هزار نفر هستند. به جز شهرهای نام‌برده می‌توان به شهرهای آکتاو، پاولودار، پتروپاولسک و اوست کامنگورسک نیز اشاره کرد.
حکومت قزاقستان دمکراتیک خیلی الکی، و از نوع جمهوری ریاستی است. رئیس‌جمهور در راس کشور و دولت قرار دارد. قدرت اجرایی دست دولت بوده و قدرت قانونی دست پارلمان می‌باشد.
در قزاقستان گروهی از مردم آذربایجانی ایرانی هم وجود دارند، که در شهر مرکه در نزدیکی مرز قرقیزستان زندگی می‌کنند. این افراد از آذربایجانی‌های عشایری بودند، که در مرز ارس تردد می‌کردند. پس از این که در سال ۱۹۱۸ مرزها بسته شد، در آن سوی مرز گرفتار و محبوس شدند. حکومت شوروی از ترس شورش این افراد، آنها را به قزاقستان کوچاند، و تا امروز نیز در آنجا ساکن هستند. آنها هنوز هم به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند.
تاریخ و جغرافیای کشور قزاقستان
نوروز در قزاقستان
مردم کشور قزاقستان نوروز را اعتدال بهاری می‌دانند، و بر این باورند که در این روز ستاره‌های آسمانی به نقطه ابتدایی می‌رسند، و همه جا تازه می‌شود و روی زمین شادمانی بر قرارمی‌شود. همچنین معتقدند نوروز آغاز سال است، و در میان آنان عبارات زیبایی درباره نوروز وجود دارد. نوروز روزی است که یک سال منتظرش بوده‌اند، نوروز روزی است که خیر بر زمین فرود آمده، و بالاخره نوروز روزی است که سنگ نیلگون سمرقند آب می‌شود.
در شب سال تحویل صاحبخانه دو عدد شمع در بالای خانه‌اش روشن می‌کند، و خانه‌اش را خانه تکانی کرده، و چون مردم باور بر این دارند که تمیز بودن خانه در آغاز سال نو باعث می‌شود، افراد آن خانه دچار بیماری و بدبختی نشوند. آنان بر این مسئله ایمان دارند و آن را هر ساله رعایت می‌کنند.
نوروز برای مردم کشور قزاقستان بسیار مقدس است، و اگر در این روز باران یا برف ببارد آن را به فال نیک گرفته و معتقدند سال خوبی پیش رو خواهند داشت. در عید نوروز مردم لباس نو و سفید به تن می‌کنند، که نشانه شادمانی است. دید و بازدید اقوام در این ایام با زدن شانه‌ها به یکدیگر از آیین و رسوم مردم کشور در ایام عید نوروز است. همچنین پختن غذایی به نام نوروز گوژه (کوژه = آش) که تهیه آن به معنی خداحافظ با زمستان و غذاهای زمستانی است، و از هفت نوع ماده غذایی تهیه می‌شود، در این ایام جزو آیین و رسوم این سرزمین می‌باشد.
تاریخ و جغرافیای کشور قزاقستان
زبان اصلی تاریخی کشور قزاقستان
زبانی که از ابتدای قرن گذشته به نام قزاقی معروف شده، زبان رسمی این کشور است، زبانی است از زیر گروه شرقی زبان‌های ترکی‌تبار، که خود زیر شاخه از زبان‌های آلتایی است. از نزدیکترین زبانها به آن، زبان کشور همسایه قرقیزی است. زبان روسی با توجه به سابقه تاریخی و حضور گسترده خود همچنان موقعیت زبان رسمی در قانون اساسی قزاقستان از اصطلاح زبان ارتباطات بین‌المللی استفاده شده، را حفظ کرده است.
زبان‌های فارسی تاجیکی، اوکراینی، تاتاری، قرقیزی، اویغوری، ازبکی، ترکی آذربایجانی، باشقیری، زبان آلمانی، زبان کره‌ای، زبان ترکمنی، زبان ارمنی و زبان مغولی تنها تعدادی از مهم‌ترین زبان‌هایی هستند، که بزرگترین اقلیت‌های قومی این کشور به آنها سخن می‌گویند.
تاریخ و جغرافیای کشور قزاقستان
زبان فارسی در قزاقستان
زبان فارسی در قزاقستان از پیشینه‌ای تاریخی برخوردار است، در دانشگاه‌های این کشور کرسی‌های زبان فارسی ۳۰ سال و دایر است. با وجود این در سال‌های اخیر جایگاه زبان فارسی در مجامع علمی این کشور تا اندازه‌ای افول کرده است.
تاریخ قزاقستان با زبان و ادبیات فارسی گره خورده است، هر پژوهشگری که بخواهد درباره ادبیات و تاریخ و جغرافیای کشور قزاقستان مطالعه و تحقیق کند، باید با زبان فارسی آشنایی داشته باشد. بسیاری از ضرب‌المثل‌های فارسی در ادبیات قزاقی نیز به کار برده می‌شود.
در زبان قزاقی بیش از ۳۰۰۰ واژه وجود دارد، که از زبان فارسی به زبان قزاقی وارد یا اقتباس شده است، زیرا هزاران سال زبان فارسی زبان رسمی منطقه آسیای میانه بوده است. در خیابان‌های قزاقستان بسیار با واژه‌های: داروخانه، آش خانه، کوچه، شهر، آبادانی (اودانی) یا بسیار نام‌های مواجه می شویم، که با زبان فارسی مشترک است.
نام اسفندیار به صورت اَسپَندیار و نام رستم و بیژن در میان قزاق‌ها خیلی فراوان است، یعنی نه تنها نام‌های عادی ایرانی، بلکه نام‌هایی حماسی است، که فارسی زبانان به آنها افتخار ملی دارند، و در شاهنامه آمده است. نام‌هایی که در ترکیبش واژه گل دارد در قزاقستان خیلی فراوان است، که دکتر صفر عبدالله استاد زبان و ادبیات فارسی در قزاقستان، ۱۲۵ نام زنانه قزاقی با این ترکیب مانند گل‌بدن، گلناز، گلنار، گلدانه، گلبهرام را گردآوری کرده است. بخوبی مشخص است، که مردم این کشور آسمیله شدند، و نام ساختگی و بی ربط قزاق گرفته اند.
در قزاقستان چند ضرورت مهم برای تدریس زبان فارسی وجود دارد و این نکته را بزرگان قزاق می‌دانند.
۱- پیش از همه حدود ۹۰–۹۵ درصد منابع دست اولی که دربارهٔ قزاق‌ها و اقوام آسیای مرکزی در قرون وسطی وجود دارد منابع فارسی است، و بدون منابع فارسی از هیچ منبع دیگری نمی‌توانند درباره اقوام ترکی و مغولی آسیای مرکزی چیزی پیدا کنند.
۲- بیشتر حاکمان و خان‌های مغولی و ترکی دبیران و وزیران فارسی زبان، یا به قول خودشان یک نفر تاجیک مورخ یا واقعه‌نگار فارسی یا فارسی زبان داشته‌اند، و همه کتاب‌ها را آنها نوشته‌اند. برای نمونه جامع‌التواریخ یا تاریخ جهانگشای جوینی و صدها کتاب دیگر به زبان فارسی است. بنابراین اگر این اقوام بخواهند کشورها و ریشه‌های خود را بیشتر بشناسند، امکان ندارد که بدون فرا گرفتن منابع زبان فارسی به جایی برسند. این یک انگیزه بسیار مهمی است، که باید این مردم فهم آن را داشته باشند.
۳- نکته دیگر این که هر قدر روابط ایران با منطقه و قزاقستان بهتر باشد زبان فارسی بهتر آموخته می‌شود. یکی از انگیزه‌هایی که در قزاقستان خیلی زبان چینی یا کره‌ای می‌آموزند، این است که صدها شرکت وجود دارد که برای فعالیت‌های خود نیاز به همکارانی دارند که زبانشان را بدانند، و از این بابت حقوق خوب هم می‌دهند. همچنین ترکیه را می‌توان نام برد که ترک‌زبانان کنونی خط را هم از دست دادند، و برای مطالعه فرهنگ همان ترک‌ها نیز راهشان بسته‌است و خط عربی ـ فارسی را نمی‌دانند و خطشان لاتین است، ولی چون شرکت‌های زیاد ترکیه‌ای در قزاقستان فعال هستند و دولت ترکیه حمایت می‌کند دانشجویان به سمت زبان ترکی استانبولی می‌روند.
خط و الفبا ــ خط و الفبای نوشتاری این کشور اکنون الفبای سریلیک است، اما قرار بر این است که الفبای نوشتاری آن تا سال ۲۰۱۵ به لاتین ترکیه تغییر یابد.
……………
برچسبها: تاریخ قزاقستان، جغرافیای قزاقستان، کشور قزاقستان، زبان قزاقستان، نوروز قزاقستان، زبان قزاقی، خط قزاقی.
………….
تاریخ و جغرافیای کشور قزاقستان
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید، لینک آن در ستون کناری
بقایاِی عبادتگاه خورشید در کاشگرستان چین باستان شناسان چینی عقیده دارند، بقایای عبادتگاه خورشید کشف شده در سرزمین کاشگرستان تاریخی و منطقه اویگور متعلق به حدود سه هزار سال پیش است
* * * * * * * * * *
تریلر فیلم تومیریس ساخت کشور قزاقستان بر اساس داستانهای دروغی تاریخ هرودوت و گوینده انوش راوید، مشروح در www.arq.ir/497
……………………….
توجه ۱: اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: تارنمای ارگ ایران، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه ۲: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری ارگ ایران بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید. در جهت دانش مربوطه این تارنما، با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
توجه ۳: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند: در اینجا http://arq.ir.
ارگ ایران http://arq.ir
پرسشهای خود را ابتدا در جستجوهای تارنما بنویسید، به احتمال زیاد پاسخ خود را می یابید
جهت آینده ای بهتر دیدگاه خود را بنویسید، و در گفتگوهای تاریخی و جغرافیایی و اجتماعی شرکت کنید
برای دریافت فهرست منابع نوشته ها در بخش نظرات زیر برگه مورد نظر پیام بگذارید