خاندانهای ممتاز کشوری لشکری ساسانیان، در تاریخ نویسی استعماری بما یاد داده اند، که یک دفعه در بیابانی و جایی از مردم عقب افتاده نیروی قوی مهاجم شکل می گیرد، و به ایران حمله می کند. این به معنی عدم درک و توجه و دانش به تاریخ اجتماعی و جغرافیای تاریخی است. هر پدیده در تاریخ، ریشه در گذشته تاریخ دارد. نمی شود معجزه گونه و پرشی و با تغییرات ناپیوسته اتفاقی در تاریخ بیافتد.
خاندانهای ممتاز کشوری لشکری ساسانیان
تصویر طاق باستانی تیسفون، عکس شماره 4837.
لوگو ذهن کپی پیسی سیستم آموزشی را کنار بگذارید، عکس شماره 1613.
برگه 1255 پیوست لینک زیر است:
. . . ادامه دارد و بازنویسی می شود . . .
خاندانهای ممتاز کشوری لشکری ساسانیان
خاندانهای ممتاز کشوری لشکری ساسانیان
خاندانهای ممتاز کشوری لشکری ساسانیان در ادامه روند کشوری و لشکری تاریخ ایران و قاره کهن بودند. واسپوهران یا خاندان ممتاز، به رؤسا یا به طور کلی افراد خاندانهای بزرگ، در زمان ساسانی گفته میشود.
ساسانیان اصول ملوک الطوایفی را از اشکانیان میراث یافتند. به‌همین جهت در شاهنشاهی جدیدی، که اردشیر یکم تأسیس کرد، در مرتبه دوم از حیث درجات و مراتب، طبقه مقتدر رؤسای طوایف را بازمی‌یابیم، و در رأس آنان هفت خاندان ممتاز قرار دارند.
از این هفت دودمان لااقل سه خانواده در عهد اشکانیان حائز این مقام عالی و ممتاز شده‌اند: کارن، سورن، اسپاهبذ، که همه از حکومت اشکانیان بودند، و لقب پهلو یعنی پارت داشتند. انتساب به سلسله اشکانی را علامت امتیاز می‌دانستند. برای همین از میان سایر دودمان‌های ممتاز ساسانیان، بعضی اهتمام داشتند، که خود را به نسل اشکانی منسوب کنند، مثل دودمان‌های اسپندیاذ یا اسفندیار و مهران.
خاندانهای ممتاز کشوری لشکری ساسانیان
فهرست خاندانهای ممتاز یا واسپوهران در شاهنشاهی ساسانیان
|
ترتیب
|
نام خاندان
|
حوزهٔ نفوذ
|
|
۱
|
ساسانیان
|
پارس
|
|
۲
|
مهران
|
در ری بودند، رودخانه مهران در پارس نیز منسوب به این دودمان است.
|
|
۳
|
کارن
|
نهاوند
|
|
۴
|
سورن پهلو
|
|
|
۵
|
اسپندیاذ
|
ری، خاندان مهر نرسه که از این خاندان بودند، مقیم پارس بودند.
|
|
۶
|
زیک
|
آذربایجان
|
|
۷
|
اسپاهبذ پهلو
|
گرگان
|
|
8
|
؟
|
آیا خاندانهای مه دیگر هم بوده؟ و یا باید تاریخ را در همین دانش بست؟
|
…………………..
املاک واسپوهران، در سراسر کشور پراکنده بود، مخصوصاً در پارس و ماد و ری، امکان یک کاسه کردن این املاک نبود.
در عهد ساسانی، بعضی مشاغل و مناصب ارثی بود، و این مناصب موروثی، به طور تعیین شده، به رؤسای هفت دودمان یاد شده می‌رسیده است. بطور مثال اسامی سورن و مهران غالباً در میان سرداران لشکر ایران دیده میشود، و شاید بتوان گفت که مناصب لشکری به این دو دودمان تعلق داشته است.
خاندانهای ممتاز کشوری لشکری ساسانیان
خاندانهای ممتاز کشوری لشکری ساسانیان
خاندان مهران ــ یکی از هفت خاندان ممتاز شناخته شده ایران باستان است. حوزه نفوذ این خاندان ری و ملایر بود. اما برخی از تاریخدانان حوزه نفوذی این خاندان را در سمنان دانسته‌اند. بهرام چوبین رئیس و فرمانده خاندان مهران بوده است.
خاندان کارن ــ یا خاندان کارن پهلوی، به پارسی میانه کارِن پَهلَوْ، یک خاندان ایرانی یا آریایی، از تبار پارتی یا پهلوی، و یکی از هفت خاندان ممتاز ایران باستان بودند.
اکثر تاریخدانان خاندان کارن را از نسل کارن بزرگ، کارن فرزند کاوه، می دانند. حوزه نفوذ این خاندان نهاوند بوده است. اما برخی از تاریخدانان حوزه نفوذی این خاندان را در هیرکانیا یا گرگان، مازندران و گیلان، دانسته‌اند.
خاندان سورن ــ یکی از هفت خاندان ممتاز حکومت اشکانیان است. حوزه نفوذ و حکمرانی شاهنشاهی سورن سیستان بود. رئیس خاندان سورن اولین تاجگذاری را برای بنیان‌گذار سلسله اشکانیان در حدود قرن سوم پیش از میلاد مسیح انجام داد. از آن زمان این کار به شغل موروثی این خاندان تبدیل شد. سورنا یکی از اعضای این خاندان در سال ۵۴ پیش از میلاد مسیح موفق شد ارتش امپراتوری روم به فرماندهی کراسوس را در نبرد حران شکست دهد.
خاندان اسپندیاذ ــ یا اسفندیار یکی از هفت خاندان ممتاز در دوره شاهنشاهی ساسانیان بود. این خاندان هم همچون خاندان مهران در ری نشیمن داشت. همین موضوع باعث شده تا تئودور نولدکه این خاندان و خاندان مهران را یکسان در نظر بگیرد. این خاندان هم همچون بسیاری دیگر از خاندانهای ممتاز دوره ساسانی، از ریشه اشکانی بودند. این خاندان، ادعا داشتند که از نژاد اسفندیار، پسر گشتاسپ بودند، که زرتشت در دوران او ظهور کرد، و از نُخُستین گروندگان به این دین بود، و در گسترش این دین تلاش بسیار کرد. شاهین وهمن‌زادگان از نامدارترین کسان این خاندان بود، که در دوره خسرو پرویز، یکی از سپهبدهای ایران بود، و پیروزی‌های بسیاری بدست آورد.
خاندان زیک ــ یا زیخ یکی از هفت خاندان پارتی بودند، که در سرزمین ماد و آذربایجان در شمال غربی ایران در قلمرو شاهنشاهی اشکانی حکومت می‌کردند. این خاندان ایران بزرگ را در دوران اشکانیان و سپس پس از آن در دوران شاهنشاهی ساسانی همراه با خاندان سلطنتی و ۵ خاندان دیگر اسپندیاذ، اسپهبد، سورن، کارن و مهران، اداره می‌کردند.
خاندان اسپهبد ــ یا خاندان اسپاهبذ پَهلَوْ یا خاندان اسپهپت پَهلَوْ، به معنای افسر سپاه، یکی از خاندانهای بزرگ پارتی در زمان اشکانیان و ساسانیان بودند. خاندان اسپاهبذ پهلو در طبرستان اقامت داشتند. خاندان اسپاهبذ از اشکانیان بودند و لقب پهلو یعنی پارت داشتند. در دوره ساسانی انتساب به حکومت اشکانیان امتیاز دانسته می‌شد.
بنا به روایت موسس خورناتسی شاه اشکانی فرهاد چهارم سه پسر داشت: اردشس، کارن، سورن و دختری به نام کشم یا کومش. پسر بزرگ فرهاد چهارم به نام فرهاد پنجم بر تخت نشست، و دو پسر دیگر او سرسلسلهٔ دودمان‌هایی شدند، که به همین نام معروف است. دختر او به همسری ارشویر یا سردار کل ایرانیان درآمد، و اعقاب این زن و شوهر اسپهپت پهلو نام گرفتند. اسپهپت همان اسپاذپتی قدیم است، که به زبان پهلوی سپاهبذ یا اسپاهبذ میشود.
تصویر نشان خاندان کارن پهلو، کشف شده در نهاوند، عکس شماره 8891.
اتحادیه داهه ــ قبایل داهه از سه قبیله داهه با نام‌های پرنی و خانتی و پیسوری تشکیل شده است. مردمان ایرانی تبار سکایی بودند، زمان ساسانیان در غرب خراسان بزرگ و هیرکانی بودند.
طوایف هپتالیان ـ یا هفتالیان، هیاطله، یا هونها یا خیانیان، طوایف ایرانی بودند. زمان شاهنشاهی ساسانیان در کاشگرستان تا خراسان بسر می بردند، احترام و پرستش آتش و خورشید داشتند.
تصویر سکه یک پادشاه هپتالی، عکس شماره 8892.
……………
برچسبها: خاندانهای ممتاز، کشوری لشکری، واسپوهران ساسانیان، خاندان مهران، خاندان کارن، خاندان سورن، خاندان اسپندیاذ، خاندان زیک، خاندان اسپهبد، اتحادیه داهه، طوایف هپتالیان.
…………….
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید، لینک آن در ستون کناری
معبد خورهه محلات و معبد لااودیسه نهاوند و چند معبد پراکنده و مجسمه خدا در ایران فرهنگی، با تعریفهای دروغی از آنها، دلیل بر اشغال و تسلط نظامی و فرهنگی خارجی نمی باشد. ولی امروزه بهترین جاذبه گردشگری هستند، مشروح در http://arq.ir/176
……………………….
توجه 1: اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: وبلاگ انوش راوید، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه 2: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری ارگ ایران بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید. در جهت دانش مربوطه وبلاگم، با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
توجه 3: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند.
. . جهت آینده ای بهتر، دیدگاه خود را بنویسید، و در گفتگو های تاریخی شرکت کنید . .