تاریخ و جغرافیای گیاهان مهم ایران
گیاهان مهم تاریخ ایران گیاهانی است، که در گفته ها و نوشته ها و آثار تاریخی ایران وجود دارند، این گیاهان تاثیر در تاریخ اجتماعی ایران داشته اند. حتی گاهی این تاثیر تا امروز باقی است، و خوب است که مورد بررسی و پژوهش قرار گیرند.
تصویر چهار منطقه متفاوت پوشش گیاهی در ایران، عکس شماره ۴۱۹۶.
لوگو در جهت علم باشید نه عقیده، عکس شماره ۱۶۱۵.
این برگه پیوست لینک زیر است:
. . . ادامه دارد و بازنویسی می شود . . .
تاریخ و جغرافیای گیاهان مهم ایران
تاریخ گیاهان مهم تاریخ ایران
در این پست تعدادی از گیاهان ایران را می نویسم، گیاهان ایران فوق العاده زیاد هستند، و غیر قابل بررسی در یک یا چند پست می باشد. در بسیاری از گردش های تاریخی و توریستی، گیاهانی می بینیم و دوست داریم اندکی از آنها بدانیم، بنابر این آنچه را که بیشتر به چشم می آید و خودم علاقمند شدم از آنها بدانم، می نویسم. امیدوار بیش از پیش مورد پژوهش های تاریخی قرار گیرند.
تاریخ و جغرافیای گیاهان مهم ایران
فهرست تاریخ گیاهان مهم تاریخ ایران
نوشته های بیشتر تاریخ گیاهان مهم تاریخ ایران را در جستجوی ارگ ایران بیابید، ممکن است مطلب مورد نظر شما در برگه های دیگر باشد، و یا در این فهرست بروز نشده باشد.
|
|
لینکهای تاریخ گیاهان مهم تاریخ ایران
|
|
|
1
|
|
|
|
2
|
|
|
|
3
|
|
|
…………..
توجه: پادکست درباره یک گیاه مهم تاریخی در انتهای همین برگه.
تاریخ و جغرافیای گیاهان مهم ایران
گیاهان گرمسیری ایران
نخل ایرانی Nannorhops ritchieana
در ناحیه گرمسیری جنوب ایران میروید، تیرک باروری به ارتفاع ۵/۲متر میدهد، خوشه های متراکم و بزرگی دارد، که میوه آن خوراکی نیست بیشترین میزان حصیر یا کپر را با برگ های این گیاه درست میکند. نخل ایرانی در نوبوسندین است، ناحیه گرمسیری ایران به دو قسمت تقسیم میشود. ناحیه اول از قصر شیرین شروع میشود تا شمال خوزستان بخش هایی از بوشهر که بیشترین درخت کنار را در این ناحیه داریم، سپس تا بلوچستان این ناحیه گسترش پیدا می کند، شاید یکی از شاخص های حوزه مکران ایران این گونه باشد.
نرگس Narcisustazetta
یکی از زیبا ترین گیاهانی که در فصل بهار به فراوانی یافت میشود، ما در ایران دشت نرگس را داریم، یعنی این گیاه به صورت خودرو در کازرون اطراف بهبهان، و اطراف دریاچه پریشان کازرون فراوان میروید، که میتوان با عنوان دشت نرگس یا دره نرگس از آن یاد کرد. منشا این گیاه از ایران است، گل های زیبای آن رنگ سفید با عطر فراوان است.
انبه MangiferraIndica
در کشور ایران انبه به صورت گیاه کاشته شده داریم، در خرداد و تیر میوه آنرا اغلب از خارج وارد می کنند، میوه هسته درشتی دارد. اگر هر دانه انبه از نواحی جنوبی ایران به خارج صادر شود، میتواند کار و درآمد برای مردم مهربان بلوچستان آورد. این درخت در منطقه سرباز بلوچستان به صورت انبوه کاشته می شود، انبه در مناطق گرمسیری میروید، منشا آن کشور هندوستان است.
خرزهره Nerium oleander
در بستررودخانه های نواحی جنوبی ایران به فراوانی یافت میشود، در ناحیه خزر به صورت خودروی وجود دارد، بین بم و جیرفت در دهی به نام ده بکری، سردترین جایی است که این گیاه زندگی میکند، خزان تدریجی دارد.
استبرق Calotropis procera
یکی از درختچه های شناخته شده نواحی جنوبی ایران در بلوچستان، هرمزگان، بوشهر، خوزستان و ایلام است، اسم این گیاه در قرآن نیز آمده است، گل های آبی رنگ زیبایی دارد. میوه اش مانند یک کلیه درشت تو خالی و متورم است، و حاوی دانه هایی است که روی آن تارهایی وجود دارد. در گذشته خیلی دور با این تارها دیبای شوشتری درست میکردند. این درخت در برابر گرما بردباری خوبی دارد، ولی در برابر سرما طاقت ندارد، این درختچه برای تثبیت تپه های شنی مناسب است.
حرا Avicennia marina
در نقاط دارای جزر و مد دریا می بینیم، اسم این گیاه به افتخار بوعلی سینا نام گذاری شده است. این گیاه در روز بیرون از آب و در شب داخل آب است. این گیاه ویژگی خاص دارد، زنده زا است، میوه های این درخت جوانه زده و ریشه تولید می کند، و هنگامی که به زمین میافتد مانند این است که آن را کاشتیم.
چندل Rhizophoa mucronata
میوه تخم مرغی شکل دارد، مانند گیاه حرا زنده زاست، درخت حرا یکی از درختان مانگرو Conocarpus ereclus است، که در مدینه و مکه کاشته شده، و توانسته بر روی خشکی هم استقرار پیدا کند. این درختچه امروز به استان هرمزگان و بندر عباس هم آمده، و ممکن است بتواند خشکی های کشور ما را نجات دهد.
تمر هندی Tamarindus indica
محصول این گیاه تمر هندی است، و میوه ای گوشتی دارد، که لوبیایی شکل است، این درخت را در میناب، چابهار و بلوچستان داریم، منشا این گیاه در هندوستان است.
کلیر Copparis deciduas
این درختچه شبیه ارغوان موجود در تهران است، روی تپه های شنی رشد میکند، و در ایرانشهر می روید. در نواحی جنوبی و تمام طول سال به جز فصل گرم تابستان گیاه گل دارد. پراکندگی آن در ایرانشهر، کنارک، چابهار، بندر جاسک و میناب است.
کوریا علف قبرستان :Capparis spinosa
گل های معطر و زیبا و میوه های مانند هندوانه دارد، که کشیده است و گل های آن دارای پرچم های بلند است، گیاه کاملاً خاردار است. اسم فارسی آن کوریا گور است، در نواحی جنوبی آن لگجی میگویند. گونه دیگری از آن بنام cappa"rs"cat"ilagineaدر ایران متعلق به منطقه صحاری سندی است. این گیاه صرفا روی سنگها صخره ها رویش دارند. گیاه ناحیه سبز سبزی را بوجود آورده است، برگ این گیاه کاملاً گوشن آلود و نوک آن خار سیاهی دارد، این گیاه در منطقه رویش رنگ سبز روشنی را بوجود می آورد.
درخت خربزه یا خربزه درختی Carica papaya
یکی از زیبایی های بلوچستان است، میوه آن در کنار برگها ودر انتهای تنه گیاه وجود دارد، این میوه در اواخر خرداد در منطقه سرباز به فروش می رسد. میوه این درخت در زیر برگها و زیر تاج دیده میشود، ارتفاع این درخت حداکثر به ۳ الی ۴ متر میرسد، میوه آن کاملا نرم و قابل خوردن است.
جالب: حوزه نوبوسندین در سراسر ناحیه جنوبی ایران بصورت کمربند باریکی است، که با عرض حداکثر تا ۱۰۰ کیلومتر از قصر شیرین بطرف شرق تا بلوچستان گسترش دارد.
تاریخ و جغرافیای گیاهان مهم ایران
گیاهان کویر ایران
درمنه Artemisia spp
گیاهانی هستند معطر و دیر گل، اغلب در فصل پاییز به گل و میوه می نشیند، و یکی از علوفه های رایج نواحی بیابانی مرکزی ایران هستند.
قیچ Zygophyllum eurypterum
درختچه ای است که اغلب نواحی مرکزی ایران، و بخش هایی از حوزه نوبوسندین رویش می یابد، گیاهی است بسیار با ارزش. از نظر تثبیت خاک و بیابان زدایی در سال های اخیر با افزایش جمعیت و تعداد روستاها اغلب در کنار روستاها جای خود را به اسپند داده است.
گاو چاق کن Scariola orientalis
یکی از بوته های شاخص نواحی بیابانی ایران است، که به همراه درمنه و قیچ به فراوانی دیده می شود. اسکنبیل calligonumsppاز درختچه های نواحی شنی بیابانی ایران است، اغلب روی تپه های شنی می روید، از نظر تثبیت بیابانها شنی اهمیت خاصی دارد.
تاغ Haloxylon ommoderdron
این درختچه اغلب روی تپه های شنی ناحیه بیابانی ایران میروید، و با میوه های رنگارنگ خود در فصل پاییز زیبایی خاصی به مناطق بیابانی میدهد.
شورها Salsala spp
این مجموعه قریب به سی گونه دارد، که همگی در نواحی بیابانی ایران می روید، به جز دو یا چند گونه. اغلب در فصل پاییز گل و میوه میدهند، شاید از زیباترین آنها در قصل پاییز بتوان به salsola crassaاشاره کرد.
اشنان Seidlitzia tosmatinus
یکی از گیاهان با برگ های گوشتی است، که در نواحی بیابانی شور با آب تحت العرض بالا می روید، و در گذشته دور از آن برای صابون پزی استفاده میکردند.
گزها Tamarix spp
درختانی هستند که اغلب فاقد برگ پهن و مشخص هستند، اغلب در کنار دره ها و رودخانه های دارای آب فراوان زندگی میکنند، گونه های آن اغلب شور پسند بوده، و در نواحی بیابانی شور قابل کاشتن می باشد، در نواحی بیابانی مرکزی ایران از چوب آنها برای مصارف روستایی استفاده میکنند.
تاریخ و جغرافیای گیاهان مهم ایران
گیاهان کوهستان غرب ایران
بلوط ایرانی Quercus persica
درختی است که با گسترش و پراکندگی وسیع از نواحی شمال غربی ایران، در پیرانشهر شروع تا بخش هایی از ارتفاعات استان فارس تا دشت ارژن گسترش می یابد، تعداد گونه های بلوط غرب ایران سه گونه است و لیکن رایج ترین آنها همان بلوط ایرانی است.
بادام کوهی Amygdalus scoparia
درختچه ای است که در بخش های وسیعی از ارتفاعات زاگرس گسترش دارد، این درختچه را میتوان به سادگی به خاطر نداشتن برگ و ساقه های سبز از درختان و درختچه ها تشخیص داد.
بنه pistacia atlantica
درختی است که در نواحی غربی ایران و در بخش های مرکزی ایران نیز به فراوانی دیده میشود، در سال های اخیر آن را طلای سبز نامیدند، زیرا بهره برداری از شیرابه آن به نام سقز یکی از ارقام صادراتی ایران محسوب میگردد. در حالی که میتوان از بردباری و نیاز اکولوژیکی کم آن برای سرسبزی نواحی مرکزی ایران بهره گرفت، سه درخت مذکور از عناصر اصلی تشکیل دهنده پوشش گیاهی جنگل های غرب ایران می باشد، اگر چه که درختان و درختچه های دگری مانند: زالزالک، آلبالوی کوهی، محلبو …. در این ناحیه میرویند.
تاریخ و جغرافیای گیاهان مهم ایران
گیاهان نواحی کوهستانی و تپه ماهور های ناحیه ایران و تورانی
هزار خارها Cousinia spp
این مجموعه از گیاهان در ایران ۲۱۰ گونه دارند، که به علت خاردار بودن به این نام نامیده شده اند، سراپای گیاه اعم از برگها، ساقه، گلها و گل آذین خاردار است، و گل های بسیار زیبا و کپه ای دارند.
چوبکها Acanthophllum spp
از گیاهان زیبای نواحی مرکزی ایران هستند، در گذشته دور از ریشه آنها برای تهیه چوبک استفاده میکردند. چوبک پودر شوینده تمام تاریخ ایران بود، چون از طبیعت بود، هیچ گونه ضرر نداشت.
کلاه میر حسن آقا Acantholimon spp
این جنس غریب به هشتاد گونه دارد، که اغلب در دامنه های کوهستانی تا ارتفاعات فوقانی بصورت پشته ای و کوسنی شکل می رویند. در گذشته بسیار دور از آنها برای شیب بندی پشت بام ها استفاده می کردند، و امروزه نیز در بعضی جاهای ایران، می توان خشک شده آنرا در لبه بامها دید.
اسپرس کوهی Onobrychis cornuta
یکی از گیاهان پشته ای و زیبا نواحی کوهستانی ایران است، که در فصل بهار در اوایل تابستان با گل های زیبا خوش رنگ خود جلوه ای خاص به ارتفاعات کوهستانی میدهد.
گون ها Astraglus spp
حدود ۸۰۰ گونه در ایران میروید، که در میان آنها حدود ۲۰۰ گونه خاردار بوده، و تعداد معدودی از آنها مولد کتیرا هستند، کتیرا در گذشته یکی از ارقام صادراتی ایران محسوب می شود.
ارس Juniperus excels
یکی از درختان همیشه سبز ارتفاعات کوهستان البرز در شیب جنوبی است، در ارتفاعات جنوب گرگان و شمال خراسان گسترش دارد، این درخت همیشه سبز بردباری شگفت انگیزی دارد، و اغلب در دل سنگها و صخره ها میروید.
جالب: ناحیه ایران و تورانی در مرکز ایران پراکنده است.
……………
برچسبها: تاریخ گیاهان، گیاهان مهم، گیاهان تاریخ، گیاهان ایران، گیاهان گرمسیری، گیاهان کویر، گیاهان کوهستان.
………….
تاریخ و جغرافیای گیاهان مهم ایران
مستندهای مربوط
مستندهای بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید، لینک آن در ستون کناری
گزارش از کارخانه چای چلاسر، و صحبت های آقای منوچهر دریانی مدیریت محترم کارخانه، مشروح در http://arq.ir/379
کلیپ جریان و آهنگ رودخانه با آواز پرندگان و شعر های زیبای افسون
……………………….
توجه ۱: اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق، مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد، در جستجوها بنویسید: تارنمای ارگ ایران، یا، فهرست مقالات انوش راوید، سپس صفحه اول و یا جدید ترین لیست وبسایت و عکسها و مطالب را بیابید. از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم، همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع، آزاد و باعث خوشحالی من است.
توجه ۲: جهت یافتن مطالب، یا پاسخ پرسش های خود، کلمات کلیدی را در جستجو های ستون کناری ارگ ایران بنویسید، و مطالب را مطالعه نمایید. در جهت دانش مربوطه این تارنما، با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
توجه ۳: مطالب وبسایت ارگ ایران، توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر، بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود، از این نظر هیچ مسئله ای نیست، و باعث خوشحالی من است. ولی عزیزان توجه داشته باشند، که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب، به ارگ ایران مراجعه نمایند.
پرسشهای خود را ابتدا در جستجوهای تارنما بنویسید، به احتمال زیاد پاسخ خود را می یابید
جهت آینده ای بهتر دیدگاه خود را بنویسید، و در گفتگوهای تاریخی و جغرافیایی و اجتماعی شرکت کنید
برای دریافت فهرست منابع نوشته ها در بخش نظرات زیر برگه مورد نظر پیام بگذارید