تغییر و جابجایی در جغرافیا و تمدن مربوط به هزارهای تاریخ است،  این هزارهای تاریخ را نمی شود در یک کتاب یا وبلاگ بازگو کرد،  زمان و نیرو و تخصص های زیادی می طلبد.  با انباشته کردن دروغ در تاریخ،  باعث شده اند سعی و تلاشی برای کشف واقعیت ها صورت نپذیرد،  بویژه آنهایی که دروغ در تاریخ را بخورد مردم داده اند،  نخواهند گذاشت هیچ سازمانی برای پاکسازی تاریخ شکل گیرد.  نوشته های چند نفر که برای شناساندن دروغ در تاریخ تلاش می کنند،  نتیجه های ضعیف میدهد.  در هرصورت باید امیدوار بود تا به موفقیت رسید.

کابلستان ممکن است خیلی جاها در تاریخ بوده باشد،  که فعلاً دقیق نمی دانم،  ولی جیحون و سیحون،  بنا به تحلیل بعضی نوشته های تاریخی،  می تواند چند رود دیگر در زمانهای دیگر هم بوده باشد.

در جنوب ایران دو مرکز تاریخی باستانی وجود دارد،  یکی بنام جی و دیگری سی است،  که امروزه جیرفت و سیده یا سده بازمانده آنهاست.  دو رود از آنها می گذرد،  شاید در ابتدای تاریخ و هزاره های اول خورشیدی ایران این دو رود بودند.

همانطور که گفتم پژوهش درباره جغرافیای تاریخی،  نیازمند کار سازمانی با کمک دولت و سرمایه گذاری همراه با دانشگاه و بسیار زمان بر است.  امروزه استعمار و امپریالیسم نمی گذارند چنین سازمانهایی شکل گیرد،  زیرا منافع آنها بخطر می افتد.

http://arq.ir/تاریخ-جغرافیای-کشور-افغانستان